ADLÎ, Şeyh Hasan Adlullah Efendi

(d. ?/? - ö. 1026/1617)
divan şairi, şeyh
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sünbüliye tarikatı şeyhlerinden olan Adlî, İştib kasabasında dünyaya geldi. Lâkâbı Adlullah, mahlası Adlî, adı Hasan’dır. Kemal Efendi’den mülâzım oldu. Daha sonra tasavvufa meyledip Sofyalı Bâlî Efendi’nin halifelerinden birine intisap etti. Sonra Hasan Efendi’nin hizmetine girdi. Önce Bilat yakınında Ferah Kethüda Tekkesi’nde irşâd faaliyetlerine başladı. Daha sonra Yanya’da Yakup Efendi Tekkesi’ne geldi. Mora yarımadasındaki Mezistre kasabasında irşad faaliyetlerini sürdürdü. Buradan Siroz’a geçti. Siroz’da bir cami ve tekke inşa etti. 1019/1610 tarihinde Hasan Efendi’nin isteği üzerine Mustafa Paşa Tekkesi’ne gitti. Burada irşad faaliyetlerini 1026/1617 tarihine kadar sürdürdü. Şevval 1026/ ekim 1617 tarihinde vefat etti. “Riyâz-i pâk ve mübeşşirü’l-cenne” ibareleri ölüm tarihlerini verir. Yerine Eyyûbî Emir Efendi geçti. Nev’î-zâde’ye göre mezarı bu tekkenin haremindedir (Özcan 1989: 606). Tuhfe-i Nâilî ve Osmanlı Müellifleri ise Adlî’nin mezarını Sünbül Efendi Tekkesi’nde olduğunu söyler (Kurnaz vd. 2001: 651; Mehmed Tahir 1333: 118).

Nev’î-zâde Şah u Gedâ bahrinden manzum eserleri olduğunu belirtir (Özcan 1989: 606). Mehmed Tahir ise (1333: 118), “risâle-i âhir-kâr” terkibinin yazılış tarihini gösterdiği Tergîbât isimli manzum bir eser ile mürettep bir divanı olduğunu söyler. Bu eserler hakkında biyografik kayaklarda ve yazmalar kataloğunda herhangi bir bilgiye ulaşılamadı.

Kaynakça

www.yazmalar.gov.tr/tarama.php?. [erişim tarihi: 08.02.2014].

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C.1. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nevizâde Atâyi. Hadâiku’l-Hakayık fî Tekmiletü’ş-Şakâyık. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FİLİZ KILIÇ
Yayın Tarihi: 22.02.2014
Güncelleme Tarihi: 04.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Levh-i dilden okuyan ilm-i İlâhîden sebak

Zerrece yâdında kalmaz mahv olup hep mâ sebâk

Nûr-ı Hak kalbin münevver eylesin dirsen dilâ

Âteş-i tevhîd ile gel mâsivâyı oda yak

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.  651-652.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951Doğum YeriGörüntüle
2Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017Doğum YeriGörüntüle
3SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Doğum YeriGörüntüle
4FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951Doğum YılıGörüntüle
5Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017Doğum YılıGörüntüle
6SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
7FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951Ölüm YılıGörüntüle
8Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017Ölüm YılıGörüntüle
9SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951MeslekGörüntüle
11Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017MeslekGörüntüle
12SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908MeslekGörüntüle
13FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FEHMÎ/TALİBÎ, Hasan Fehmi Tezdoğand. 1885 - ö. 1951Madde AdıGörüntüle
17Recep Bulutd. 1923 - ö. 4 Aralık 2017Madde AdıGörüntüle
18SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Madde AdıGörüntüle