Madde Detay
Dursun Akçam
(d. 1927 / ö. 19 Eylül 2003)
Yazar, Eleştirmen, Araştırmacı, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Dursun Akçam’ın, doğum tarihi nüfus kayıt bilgilerine göre 12 Ağustos 1930'dur. Ancak kendi hayatını anlattığı Kafdağının Ardı adlı eserde de belirttiği gibi doğum tarihini annesi de bilmez. Nüfusa birkaç yıl geç yazdırıldığı belirlenen Akçam’ın doğum tarihinin 1927 olduğu sonucuna varılır. Beş kardeşli evin en büyük çocuğu olan Akçam, çocukluk yıllarını Ardahan’ın Ölçek Köyü’nde geçirir. İlkokulu Ardahan’da tamamladıktan sonra 1945 yılında Cılavuz Köy Enstitüsü'ne girer. 1950 yılında buradan mezun olduktan sonra 1956 yılına kadar Kağızman Oluklu Köyü ve Ölçek Köyü ilkokullarında öğretmenlik yapar. 1956 yılında girdiği Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nü 1958 yılında bitirir ve Ardahan Ortaokulu'na edebiyat öğretmeni olarak atanır. Askerlik döneminden sonra 1960 yılında önce Keskin Lisesi ardından Kırıkkale Lisesi'nde müdür yardımcısı ve edebiyat öğretmeni olarak görev yapar. Bu yıllarda yazarlık serüveni de başlar. 1963 yılında Milliyet gazetesinin açtığı “En Önemli Yurt Gerçekleri” konulu yarışmada “Analarımız” başlıklı röportajıyla ödül kazanır. 1964 yılında Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu (TÖDMF) yönetim kurulunda görev yapar. 1965 yılında kurucuları arasında yer aldığı Türkiye Öğretmen Sendikası (TÖS)’nda yönetici ve saymanlık görevlerini üstlenir. 1969 yılında Ölü Ekmeği adlı hikâye kitabını yayımlar. 1971 darbesinin ardından TÖS davasından gözaltına alınır ve görevden uzaklaştırılır. Bir süre sonra yeniden Ankara Atatürk Lisesi'nde edebiyat öğretmeni olarak göreve dönen Akçam, İncesu Ortaokulu'na sürüldükten sonra birçok kez sürgün edilir ve açığa alınır.
1973 yılında Köyden İndim Şehire adlı hikâye kitabını yayımlar. 1975 yılında Antalya Film Festivalinde Haley adlı hikâyesiyle sanat dalında ödüle layık görülür. 1976 yılında ise Kanlı Dere’nin Kurtları romanıyla Türk Dil Kurumu Roman Ödülünü kazanır. Bu süreçte Cumhuriyet, Milliyet, Akşam, Vatan gibi birçok gazetede yazar. Varlık, Yeni Ufuklar, Demet, Köy ve Eğitim, İmece, Pazar Postası, Son Havadis, Dünya, Yön, Devrim, Türk Dili, Forum, Milliyet Sanat, Yeni Toplum dergilerinde de yazıları ve hikâyeleri yayımlanır. 1978’de yayımlanmaya başlayan Demokrat gazetesinin kurucuları arasında yer alır ve başyazarlığını yapar. 1980’deki askeri darbe ile birlikte Demokrat gazetesi kapatılınca Akçam da Almanya’ya gider. Burada Demokrat Türkiye adlı gazeteyi çıkarır. Hamburg Eyalet Bakanlığı'ndan bir yıl süre ile yazarlık bursu alan Akçam daha sonraki dönemde Hamburg Üniversitesi'nde okutman olarak çalışır. Almanya’da yaşadığı on bir yıl içerisinde Alaman Ocağı (1982), Generaller Birleşin (1988), Dağların Sultanı (1991), Sevdam Ürktü (1992), Öğretmeni Kim Öptü? (1995) eserlerini kaleme alır. Türkiye’ye döndükten sonra Kuşadası’na yerleşir. Ucu Ucuna Yaşam (2000) ve Kaf Dağının Ardı (2002) romanları bu döneme ait eserlerdir. 2003 yılında akciğer kanserine yakalanan yazar, 19 Eylül 2003 tarihinde hayata gözlerini yumar.
Birçok türde eser vermesine rağmen roman ve hikâyeleri ile tanınan Akçam, Köy Enstitülü yazarların etkin olduğu bir dönemde edebiyat hayatına başlamış ve toplumsal gerçekçi bir çizgide eserlerini kaleme almıştır. Özellikle ezilen sınıfları eserlerinde işlerken köy ve köylü gerçeğini de birinci elden aktarmayı başarmıştır. Eserleri bu bağlamda sade ve samimi bir üsluba sahiptir.
Kaynakça
Aslanboğa, Aysel (2011). Dursun Akçam’ın Romanlarında Yapı ve İzlek. Yüksek Lisans Tezi. Ardahan.
Çelik, Ayşe Ümmühan (2014). Dursun Akçam’ın Hikâyeciliği ve Hikâyeleri Üzerine Tematik Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
Necatigil, Behçet (1967). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. Basım). İstanbul: Varlık Yayınları.
Necatigil, Behçet (1989). Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.
Işık, İhsan (2006-2007). Resimli ve Metin Örnekli Türk Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. M. FATİH KANTERYayın Tarihi: 03.06.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 03.06.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Maral | İmece Dergisi / Bilinmiyor | 1964 | Hikâye |
Analar ve Çocuklar | Varlık / İstanbul | 1964 | Röportaj |
Doğunun Çilesi | Çeviri / Ankara | 1965 | Röportaj |
Ölü Ekmeği | Öncü / İstanbul | 1969 | Hikâye |
Taş Çorbası | Deniz / İstanbul | 1970 | Hikâye |
Köyden İndim Şehire | May / İstanbul | 1973 | Hikâye |
Kanlıdere'nin Kurtları | May / İstanbul | 1975 | Roman |
Kan Çiçekleri | May / İstanbul | 1977 | Röportaj |
Kafkas Kızı | Milliyet / İstanbul | 1978 | Hikâye |
Altta Kalanlar | Miliyet / İstanbul | 1979 | Gezi Yazısı |
Dağların Sultanı | Arkadaş / Ankara | 1991 | Roman |
Sevdam Ürktü | Simavi / İstanbul | 1992 | Hikâye |
Öğretmeni Kim Öptü? | Arkadaş / Ankara | 1995 | Hikâye |
Ucu Ucuna Yaşam | Arkadaş / Ankara | 2000 | Roman |
Kafdağı'nın Ardı | Arkadaş / Ankara | 2002 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | TURANİ/ FARUK, Faruk Erdoğan | d. 1984 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ferman Karaçam | d. 30 Ocak 1955 - ö. - | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | NURİ ŞENLİKOĞLU | d. 1931 - ö. 1952 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | EHLİSOYDAN, Hüseyin Hilmi Akbulut | d. 1927 - ö. 1986 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KARA, İbrahim Kara | d. 1927 - ö. 10.12.2021 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Nurettin Özdemir | d. 1927 - ö. 26 Ağustos 2016 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İsmail Ali Sarar | d. 27 Haziran 1925 - ö. 15 Nisan 2003 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Hacı Murat Yıldız | d. 1922 - ö. 2003 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İsmet Zeki Eyüboğlu | d. 1925 - ö. 12 Kasım 2003 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Arslan Yüzgün | d. 09 Nisan 1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | AYVANSARÂYÎ, Hâfız Hüseyin | d. ? - ö. 1 Temmuz 1787 | Meslek | Görüntüle |
12 | Sabit Dosanov | d. 12 Ocak 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Sabahattin Ali | d. 25 Şubat 1907 - ö. 1 Nisan 1948 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Nurullah Can | d. 21 Haziran 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Serdar Rifat | d. 8 Ocak 1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HATİFÎ CİHAN/HATİF CİHAN, Kasım Dursun | d. 1936 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Halil İbrahim Akçam | d. 1885 - ö. 5 Eylül 1956 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | BURHANÎ, Dursun Durdağı | d. 12.03.1937 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |