Madde Detay
ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi
(d. ?/? - ö. 982/1574\\\'ten sonra)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl ismi Mustafa olan ve Bey-zâde unvanıyla şöhret bulan Âlî [Fâizî: آلى / Ahdî, Riyâzî ve Tuhfe: عالى], İstanbulludur. Eğitimini yarıda bırakarak Halvetî tarikatına giren Âlî, Derviş Mustafa ve Mustafa Çelebi olarak da anılmaktadır. Tarikat içerisinde marifetle meşgul olan Âlî, aynı zamanda Farsça öğrenmiş, aruz ve muammaya da vâkıf olmuştur. Şiir ve inşada maharetli olan Âlî, özellikle tarih düşürme konusunda devrinde takdir görmüştür. Kanuni Sultan Süleyman (d.900/1494-ö.974/1566)’ın Kerbela sahrasında yaptırdığı çeşmeye söylediği tarih kıt’asıyla şöhret kazanmıştır. Riyazi, bu tarihin Fuzuli’ye ait olarak gösterilmesinin -tarihin Fuzuli’nin ölümünden (963) bir sene sonraya tekabül etmesi dolayısıyla- hata olduğunu söyler. Sultan III. Murad (953/1546-1003/1595)’ın tahta çıkışında (8 Ramazan 982/22 Aralık 1574) hayatta olan şairin (Deniz 2002: 316) ölüm tarihi tam olarak bilinmemektedir.
Kaynakça
Deniz, Sebahat (2002). “Âlî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: AKM Yay. 316.
Fâizî Kaf-zâde. Zübdetü’l-Eş’âr. Millet Kütüphanesi. AE. Nu: 1325. vr. 5a.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.
Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. AHMET DOĞANYayın Tarihi: 02.08.2014Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.08.2014Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Hakan Yaman | d. 01 Haziran 1963 - ö. 14 Ocak 2006 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Nurettin Topçu | d. 20 Kasım 1909 - ö. 10 Temmuz 1975 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Fatih Balkış | d. 1977 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Hakan Yaman | d. 01 Haziran 1963 - ö. 14 Ocak 2006 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Nurettin Topçu | d. 20 Kasım 1909 - ö. 10 Temmuz 1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | Fatih Balkış | d. 1977 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Hakan Yaman | d. 01 Haziran 1963 - ö. 14 Ocak 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Nurettin Topçu | d. 20 Kasım 1909 - ö. 10 Temmuz 1975 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Fatih Balkış | d. 1977 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Hakan Yaman | d. 01 Haziran 1963 - ö. 14 Ocak 2006 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | Nurettin Topçu | d. 20 Kasım 1909 - ö. 10 Temmuz 1975 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | Fatih Balkış | d. 1977 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 13 | Hakan Yaman | d. 01 Haziran 1963 - ö. 14 Ocak 2006 | Madde Adı | Görüntüle |
| 14 | Nurettin Topçu | d. 20 Kasım 1909 - ö. 10 Temmuz 1975 | Madde Adı | Görüntüle |
| 15 | Fatih Balkış | d. 1977 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |