Madde Detay
ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi
(d. ?/? - ö. 982/1574\\\'ten sonra)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl ismi Mustafa olan ve Bey-zâde unvanıyla şöhret bulan Âlî [Fâizî: آلى / Ahdî, Riyâzî ve Tuhfe: عالى], İstanbulludur. Eğitimini yarıda bırakarak Halvetî tarikatına giren Âlî, Derviş Mustafa ve Mustafa Çelebi olarak da anılmaktadır. Tarikat içerisinde marifetle meşgul olan Âlî, aynı zamanda Farsça öğrenmiş, aruz ve muammaya da vâkıf olmuştur. Şiir ve inşada maharetli olan Âlî, özellikle tarih düşürme konusunda devrinde takdir görmüştür. Kanuni Sultan Süleyman (d.900/1494-ö.974/1566)’ın Kerbela sahrasında yaptırdığı çeşmeye söylediği tarih kıt’asıyla şöhret kazanmıştır. Riyazi, bu tarihin Fuzuli’ye ait olarak gösterilmesinin -tarihin Fuzuli’nin ölümünden (963) bir sene sonraya tekabül etmesi dolayısıyla- hata olduğunu söyler. Sultan III. Murad (953/1546-1003/1595)’ın tahta çıkışında (8 Ramazan 982/22 Aralık 1574) hayatta olan şairin (Deniz 2002: 316) ölüm tarihi tam olarak bilinmemektedir.
Kaynakça
Deniz, Sebahat (2002). “Âlî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: AKM Yay. 316.
Fâizî Kaf-zâde. Zübdetü’l-Eş’âr. Millet Kütüphanesi. AE. Nu: 1325. vr. 5a.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.
Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. AHMET DOĞANYayın Tarihi: 02.08.2014Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.08.2014Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 23.08.2021Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ durur
Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst ü cû
Lü’lesi anun dehendür su dili
Dil döker kime olursa rû-be-rû
Su gibi ezberlemiş okur revân
Mâ-cerâ-yı dehri ‘Âlî sû-be-sû
Önine kim gelse dir târîh içün
Mâ Hüseyn ile Hasan ‘aşkına su
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 433-434. Riyâzî Mehmed Efendi. Riyâzü’ş-Şuarâ. Millet Kütüphanesi. AE Nr. 765. vr. 90a.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Sadık Rıfat Paşa | d. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Elif Konar Özkan | d. 15 Haziran 1976 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KÂŞİF, Üsküdarî Ali Kâşif Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Sadık Rıfat Paşa | d. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Elif Konar Özkan | d. 15 Haziran 1976 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KÂŞİF, Üsküdarî Ali Kâşif Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Sadık Rıfat Paşa | d. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Elif Konar Özkan | d. 15 Haziran 1976 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KÂŞİF, Üsküdarî Ali Kâşif Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Sadık Rıfat Paşa | d. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Elif Konar Özkan | d. 15 Haziran 1976 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | KÂŞİF, Üsküdarî Ali Kâşif Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Sadık Rıfat Paşa | d. 28 Ekim 1807 - ö. 12 Şubat 1857 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Elif Konar Özkan | d. 15 Haziran 1976 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | KÂŞİF, Üsküdarî Ali Kâşif Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |