ÂRİF (ÂRİF DEDE), Şeyh Ârif Efendi

(d. ?/? - ö. 1138/1725-26)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Lefkoşa Mevlevihanesi Şeyhi Mustafa Siyâhî Dede’nin oğludur. Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. Ârif Dede ve Şeyh Ârif Efendi olarak bilinmektedir. Önce Mısır (Kahire) Mevlevihanesi şeyhi olan şair, babasının ölümünden sonra Lefkoşa Mevlevihanesi şeyhliğine getirildi. 1138/1725-1726’da öldü. Mezarı Kıbrıs’tadır. 

Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Esrâr Dede'ye göre kudretli bir şairdir (Genç 2000: 354).

Kaynakça

Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 29.01.2014]. 277-278.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

Hafızoğlu, Tahir (hzl.) (2010). Ali Enver Bey Mevlevî Şâirler , Sema’hâne-i Edeb. İstanbul: İnsan Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Ârif Dede”. C. 1. İstanbul: Dergâh Yay. 156.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 23.02.2014
Güncelleme Tarihi: 22.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Tahmîs

 Bu cilvegâhda ol yekke-tâz-ı ma‘nâyam

 Reh-i talebde şitâbende-i temennâyam

 Fezâ-yı ‘aşk u mahabbetde bâd-peymâyam

 Ben ol sebük-rev-i deşt-i fenâya hem-pâyam

 Nişîn-i kûh-ı kanâ‘at nedîm-i ‘Ankâyam

 Olunca tab‘ıma feyz-i İlâhî cilve-nümâ

 Cevâhir-i suhanım buldu kıymet-i vâlâ

 Cihân n’ola dür-i ma‘nâm ile bulursa gınâ

 Kilîd-i genc-i ma‘ârif müsellem oldu bana

 Serîr-i memleket-i ma‘niye çü Dârâyam

 Gehî hücûm-ı gam u hayretile hâmûşam

 Misâl-i mevc-i yem-i ‘aşk gâhi pür-cûşam

 Şarâb-ı zâhir ile sanma mest ü medhûşam

 Sebû-be-dest-i elestem mey-i belî nûşam

 Şikeste-şîşe-i hûşam ki mest-i esmâyam

 Ümîd-i şöhret-i âlemle hây u hûy itmem

 Husûl-ı devlet-i dünyâya ârzû itmem

 Tarîk-i vâdi-i ikbâle cüst-cû itmem

 Sikender olsa da nâ-dâna ser-fürû itmem

 Cenâb-ı dergeh-i Monlaâya çün cebîn-sâyam

 Bu tekyegâh-ı mahabbetde ‘Ârifâ nâ-gâh

 Olunca himmet-i feyz-i pederle dil âgâh

 Küşâde eyledi çeşm-i derûnı ‘avn-ı İlâh

 Siyâhî gibi olunca garîk-i nûr-ı siyâh

 Fünûn-ı sihr ü beyânda dem-i Mesîhâyam

( Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 354-355.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9Doğum YeriGörüntüle
2Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Doğum YeriGörüntüle
3Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9Doğum YılıGörüntüle
5Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Doğum YılıGörüntüle
6Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009Doğum YılıGörüntüle
7ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9Ölüm YılıGörüntüle
8Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Ölüm YılıGörüntüle
9Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009Ölüm YılıGörüntüle
10ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9MeslekGörüntüle
11Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988MeslekGörüntüle
12Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009MeslekGörüntüle
13ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEKÂÎ, Mehmed Zekâî Efendid. ? - ö. 1648-9Madde AdıGörüntüle
17Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Madde AdıGörüntüle
18Semih Sait Umard. 1923 - ö. 13 Aralık 2009Madde AdıGörüntüle