Madde Detay

İstanbul’da doğdu. Tuhfe-i Nâ‘ilî'de (Kurnaz vd. 2001: 23) ise Kastamonulu olduğu yazılıdır. Asıl adı Mehmed’dir. Kadılık yapmış olan Şehla Abdurrahman Efendi’nin oğludur. Bu yüzden Şehlâ Abdurrahman Efendi-zâde Mehmed Aziz Efendi olarak tanındı. Medrese öğrenimi gördü. Râmiz (Erdem 1994: 224) ve Sâlim (İnce 2005: 504-505)’e göre bir medresede müderris iken Sofya’ya kadı olarak atandı. Fakat bu görevi beğenmeyince gözden kaybolarak bir müddet inzivaya çekildi. Safâyî (Çapan 2005: 411)’ye göre ise 1138/1725-26 yılında Halebüşşehbâ mevleviyeti rütbesiyle Tebriz kadısı oldu. Râmiz'deki bilgiye göre (Erdem 1994: 224-225) Sultan I. Mahmud'un cülusundan (1143/1730) önce vefat etti. Vefat tarihi, Sicill-i Osmanî'de (Akbayar 1996: 346) 1150/1737-38, Tuhfe-i Nâ‘ilî'de (Kurnaz- Tatçı 2001: 670)’de yanlışlıkla 1250/1834-35 olarak kaydediilir.

Râmiz (Erdem 1994: 225), Türkçe ve Farsça şiirlerinin olduğunu söyler. Safâyî (Çapan 2005: 411) ise, onu devrinin fasih ve beliğ bir şairi olarak görür.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 346.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 411-412.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 224-225.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 504-505.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 59.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 670-671.

Osmanlı Araştırmaları Vakfı. "Sultan I. Mahmûd". http://www.osmanli.org.tr/osmanlisultanlari-5-233.html [erişim tarihi: 09.04.2014].

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Aziz, Şehlâzâde”. C. 1. İstanbul: Dergâh Yay. 268.

Şimdi ey mâh-ı şeb-ârâ ülfetin kimlerledir

Şem‘ine pervâne kimdir sohbetin kimlerledir

Mû-miyânın kim der-âgûş-ı hayâl eyler senin

Câme-hâb içre safâ-yı vuslatın kimlerledir

Ve lehû

O kim cellâd-ı çeşm-i fitne-hâhın neydügün bilmez

Kazâ-te’sîr olan tîg-ı nigâhın neydügün bilmez

Ve lehû

Gönülde neşve-i ‘aşk-ı cihân-ârâ nihân olmaz

Dil-i mestânede keyfiyyet-i sahbâ nihân olmaz

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 411-412.)