BÂKÎ, Abdülbâkî Efendi

(d. 1282/1865-66 - ö. 1330-35/1912-1916-17)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abdülbâkî, mahlası Bâkî'dir. Yaklaşık 1282/1865-66’da Diyarbakır’da doğdu. Âşâr ve ağnâm memuriyetlerinde hizmette bulunan Diyarbakırlı Mehmed Ali Efendi adında birinin oğludur. Diyarbakır Mektubî Kalemi’ne girdi. O zamana kadar ismiyle değil “Kara Ağa” olarak anıldı. Kalemde 20 kuruş maaşla görev aldı ve sonrasında evrak kalemine nakledildi. Ek hizmet olarak Rüşdî-i Askerî Mektebi’ne imla muallimi olarak tayin edildi. Fransızca tahsiline çalıştıysa da öğrenemedi. 1330/1912 ve 1335/1916-17 seneleri arasında Diyarbakır’da vefat etti.

Takrîzler ve mukaddimeyle beraber kırk sekiz küçük sayfadan ibaret olan Nâle adlı şiir mecmuası 1311/1893-94’de basıldı. Onun hediye ettiği Nâle'den dolayı hemşehrilerinden Süleyman Nazîf Bey, yazdığı teşekkürnâmeye şu kıt’ayı ilave etmiştir: Savt-ı hazîni dilleri rikkat pezîr eder / Âgâz edince “Nâle”ye kilk-i hünerverin/Bâkî, bekâ-yı nâmını temîn için yeter / Meydân-ı intişâra çıkan “Nâle”-i terin.

Gazellerinin çoğunu, Muallim Nâci’ye nazire olarak söyledi.

 

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemâl (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul. Dergâh Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 29.12.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Gördüm ol meh âşikâr olmuş nikâb-ı işveden

Dîdesi mahmûrdur nûş-i şerâb-ı işveden

Musikî âhengi reftârından olmuş âşikâr

Bir ilâhî nagmedir çıkmış rübâb-ı işveden

Zannım ol mâh-ı safâ on dördi ikmâl eylemiş

Feyz-yâb olmuş vücûdı âfitab-ı işveden

Pek yakışmış zülf-i zerrîni ruh-ı dil-cûsuna

Bir müzehheb safhadır sanki kitâb-ı işveden

Nâz ü işve toplanıp gûyâ ki olmuş yâl ü bâl

Bir yere gelmiş mehâsin incizâb-ı işveden

Sevdiğim Bâkî gibi çeşminde mest-i mey midir

Şimdi mi bî-dâr oldun yoksa hâb-ı işveden

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemâl (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul. Dergâh Yay. 159.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Doğum YeriGörüntüle
2Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Doğum YeriGörüntüle
3Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
5Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Doğum YılıGörüntüle
6Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011Doğum YılıGörüntüle
7ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Ölüm YılıGörüntüle
8Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Ölüm YılıGörüntüle
9Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011Ölüm YılıGörüntüle
10ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920MeslekGörüntüle
11Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934MeslekGörüntüle
12Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011MeslekGörüntüle
13ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Madde AdıGörüntüle
17Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Madde AdıGörüntüle
18Esma Ocakd. 5 Haziran 1928 - ö. 25 Mayıs 2011Madde AdıGörüntüle