Yiğit Bener

(d. 15 Temmuz 1958 / ö. -)
Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Brüksel'de doğan ve tam adı Eşref Yiğit Bener olan yazar, Neşecan Hanım ile yine yazar olan Erhan Bener'in oğlu, yazar Vüs'at O. Bener'in, yazar ve müzisyen Fikret Otyam ile müzisyen Nedim Otyan'ın yeğenidir. Evli ve bir kız çocuğu babası olan Bener, günümüzde İstanbul'da yaşamaktadır. Yazarın gençlik yıllarıysa Ankara, Paris ve Brüksel’de geçti. İlk ve orta öğrenimini Paris ve Ankara'da tamamladı. Tevfik Fikret Lisesi'nden mezun olduktan sonra, Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi'nde başladığı eğitimini, 12 Eylül 1980'de yarım bırakarak, yurtdışına çıkmak zorunda kaldı. Bu süreç, yazarın babası Erhan Bener'in Böcek isimli romanına ilham kaynağı oldu ve Bener, bu eseri, oğlunun yaşadıklarını anlatmak için kaleme aldı (Çetindaş 2019). On yıl boyunca Paris ve Brüksel’de yaşayan Yiğit Bener, çocuk bakıcılığından tercümanlığa, yayıncılıktan danışmanlığa, öğretim görevliliğinden yazarlığa pek çok farklı alanda çalıştı. Fransızcası anadil yeterliliğinde olan yazar, çok iyi derecede İngilizce de bilmektedir ve Boğaziçi Üniversitesi (2005’ten itibaren) ve Bilkent Üniversitesi’nde (2007’den itibaren) Konferans Tercümanlığı Yüksek Lisans Programı’nda öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Yıldız Teknik Üniversitesi'nde, Çeviribilim bölümünün lisans programlarında da öğreticilik görevi üstlenen yazar, ulusal ve uluslararası meslek örgütlerinde yöneticilik de yapmaktadır.

Edebiyat dünyasında bir yandan çevirmenlik bir yandan da yazarlığıyla var olan Bener, çeşitli periyodiklerde edebiyat, sanat, siyasetle ilgili makaleler, denemeler yayımlamış; Laclavetine, Michaux, Koltès ve Mandel kitaplarını kaliteli bir çeviriyle Türkçeye çevirmiştir. Ayrıca, Erhan Bener ve Enis Batur başta olmak üzere, yakın çevresindeki Türk yazarların romanlarını da Fransızcaya taşır. Louis-Ferdinand Céline’in Gecenin Sonuna Yolculuk adlı yapıtının çevirisiyle 2002’de Dünya Kitap Yılın Çeviri Ödülü’nü alan yazar, bu romanın sonunda yer alan son söz bölümü ile edebiyat dünyasında ün kazanır. Yazar kimliğiyle ilk faaliyeti 1991 yılında Çağdaş Türk Dili Dergisi’nde yayımlanan "Yabancı" isimli öyküsüyle olur. İlk romanı Eksik Taşlar 2001’de yayımlanır. 12 Eylül ile hesaplaşma arzusunun görüldüğü ve yazarın hayat kesitinden ilhamını alan bir roman olarak eser, Doğu ve Batı arasındaki insanı işler ve Türk edebiyatında doğru işlenmiş yabancı karakterleri ile özgün bir çerçeve oluşturur. Bu eseri, 2004 yılında yayımlanan ve 17 Ağustos'a dair bir deprem romanı olan Kırılma Noktası takip eder. 2007 yılında Özgür Rosto isimli çocuk romanını yayımlayan yazar, eserinde kaplumbağası ile arkadaşlık kuran bir çocuğun hikâyesini işler. Yazarın ilk yetişkin öykü kitabı olan ve Fransızcaya da çevrilen Öteki Kâbuslar 2010’da okurla buluşur. Eserde yazar, metaforlardan sıklıkla yararlanır ve toplumsal karmaşayı, özellikle böcek metaforu üzerinden işler (Yivli 2017). 2011 tarihli Heyulanın Dönüşü, yazara 2012 yılında Orhan Kemal Roman Ödülü'nü kazandırır ve 2014 yılında Fransızcaya çevrilir. Eser, bir karşı kahraman üzerine kurgulanır ve yazarın, şahsî hayatından etkiler taşır. Yaramaz Babamla Beter Amcanın Maceraları isimli çocuk romanı, mizah özelliği de bulunan bir eserdir ve 2015'te yayımlanırken, aynı yılda yine bir çocuk romanı olan Matbaacılık Oyuncağı basılır. Bu eser, otobiyografik niteliklidir ve yazarın hatıraları yanında meslekî seçimine dek uzanan detaylar sunar. 2017 tarihli Öteki Düşler, eklektik yapıyla kaleme alınan bir eserdir ve kurmaca ile otobiyografiyi kaynaştırır. Eser, postmodernin tüm imkân ve teknikleri kullanılarak oluşturulmuştur. Yazar, bu eseriyle 2018 Yunus Nadi Öykü Ödülü’nün sahibi olur. Yazarın 2019'da yayımlanan son eseri Acı Portakal, postmodern çağın tüm tartışmalarını yine siyaset üzerinden işleyen bir romandır.

Edebî faaliyetlerinin deneme kısmında da yazarın üretkenliği görülür. 2003-2009 yılları arasında kurucularından ve yazarlarından bulunduğu sanal edebiyat dergisi İktidarsız sayfalarında yayımladığı yazılarından yaptığı bir derlemeyi Kusursuz Gezinti adıyla 2014'te; Enis Batur’la birlikte yazdıkları Simültane Cinnet isimli denemeleri de 2015'te yayımlar. Aynı yıl, İçimizdeki Ermeni isimli derleme projenin de editörlüğünü üstlenir. 2005 yılında İktidar siz.com adıyla ortak bir almanak çalışmasında yer alırken, 2017 yılında yine ortak bir proje olan Heptameron'da yazıları ile görünür.

Kaynakça

Çetindaş, Dilek (2019). "Yabancılaşma, Anoreksiya ve Böcekleşme Üzerine Bir İnceleme: Böcek". Asos Congress Filoloji Tam Metin Bildiri Kitabı.

Yivli, Oktay (2017). “Yiğit Bener’den Böcek Öyküleri”. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi. 5(11).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. DİLEK ÇETİNDAŞ
Yayın Tarihi: 30.12.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İstanbul’da Bir Fransız SarayıYKY / İstanbul1995Çeviri
Usulcaİletişim / İstanbul1995Çeviri
Toplu Oyunları / Batı Rıhtımı-Zenciyle İtlerin DalaşıMitos-Boyut / İstanbul1999Çeviri
Marksizm ve EstetikYazın / İstanbul2000Çeviri
Eksik TaşlarOm / İstanbul2001Roman
Gecenin Ucuna YolculukYKY / İstanbul2002Çeviri
Kırılma NoktasıYKY / İstanbul2004Roman
Özgür RostoCan / İstanbul2007Roman
Öteki KabuslarCan / İstanbul2010Hikâye
Kadın Düşmanı SözlükCan / İstanbul2011Çeviri
Heyulanın DönüşüCan / İstanbul2011Roman
Kusursuz GezintiCan / İstanbul2014Deneme
Küçük PrensEpsilon / İstanbul2015Çeviri
İçimizdeki ErmeniCan / İstanbul2015Diğer
Yaramaz Çocukla Beter Amcanın MaceralarıCan / İstanbul2015Roman
Matbaacılık OyuncağıCan / İstanbul2015Roman
Simultane CennetSel / İstanbul2015Deneme
Öteki DüşlerCan / İstanbul2017Hikâye
Kafa Ütüleyicinin LaklakıyatıKırmızı Kedi / İstanbul2018Çeviri
Acı PortakalCan / İstanbul2019Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Hatice Dökmend. 27 Ağustos 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
2Aytekin Karaçoband. 23 Ağustos 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
3MUSA/GARİP MUSA, Musa Karateped. 01.02.1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
4Cemil Sena Ongund. 1894 - ö. 15 Nisan1981MeslekGörüntüle
5Ali Kurdoğlud. 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
6Zehra İpşiroğlud. 12 Şubat 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
7Çetin Alpagutd. 5 Mayıs 1974 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8Mehmet Mümtaz Tuzcud. 05 Ocak 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9Kaan Arslanoğlud. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10Evren Yiğitd. 30 Mart 1978 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11Yiğit Kulabaşd. 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12GÜL AHMET, Ahmet Yiğitd. 26.07.1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle