Madde Detay
İsmail Hakkı (Alişanzade)
(d. 1871 / ö. 13 Mart 1944)
Şair, yazar, araştırmacı, çevirmen, diplomat
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da doğdu. İyi bir eğitimin ardından devletin çeşitli kademelerinde görev aldı. Fevziye Rüştiyesi ve Mülkiye Mektebi'nden mezun oldu (1889). Hariciye Nezareti Şehbenderlik Kalemi'nde 1891'de kâtip olarak başladığı görevinde yükselerek 1908'de müdür oldu. Yurt dışında da görevlendirildi; 1909'da Marsilya, 1918'de Münih başkonsolosu olarak çalıştı. 1925'te emekli oldu. Soyadı Kanunundan sonra Eldem soyadını aldı.
13 Mart 1944'te İstanbul'da vefat etti (Okay 1995: 21-22).
İsmail Hakkı Eldem Türk edebiyatı tarihine, Ahmet Midhat Efendi, Ekrem Bey, Cevdet Paşa, Şemsettin Sami ve Muallim Naci gibi yenileşme devri Türk edebiyatından önemli isimler üzerine hazırladığı biyografilerle büyük bir katkı sağlamıştır. Edebiyat tarihine katkısı Muasır Şairlerimiz ismini taşıyan eserinde devam eder. Bu kitapta, Nabizade Nazım Bey, Ali Ruhi Bey, Emin Hümayî Bey ve Muallim Cûdî Efendi gibi şairlerin fotoğraflarının altında şairler hakkında kısa bilgi ve şiirlerinden örnekler bulunmaktadır.
Edebi faaliyetlerini süreli yayınlarda da sürdürmüştür. Mekteb dergisinde 1891-1894 yılları arasında baş yazar olarak çalışmıştır. Şiirlerini, tercümelerini ve yazılarını yayımlamıştır (Okay 1995:21). İbrahim Fehim ile birlikte hazırladığı 1890'da yayımlanan Müntehabat-ı Teracim-i Meşahir, Şinasi'nin Batı edebiyatından şiir çevirilerinin yer aldığı Tercüme-i Manzume isimli eserinin bir benzeri olarak yayımlanan ikinci eser olma özelliğini taşır (Demircioğlu 2012: 15). Tahassür isimli şiir kitabında da kendi yazdığı şiirlerin yanında çeviri şiirler yer almaktadır. Charles Baudelaire'in Les Fleurs du Mal (1857) isimli şiir kitabını Elem Çiçekleri ismiyle Türkçeye çeviren ilk isimdir. Çeviri faaliyetini Cumhuriyet döneminde de sürdürmüş, fakat bu dönemde şiirden ziyade roman çevirilerine ağırlık vermiştir.
Kaynakça
Demircioğlu, Cemal. (2012). Müntehabat-ı Teracim-i Meşahir: An Exploration Of Its Paratext From The Perspective Of Cultural Memory. İÜ Çeviribilim Dergisi. 6: 15-43.
Esen, Cennet (2017). Alişanzade İsmail Hakkı'nın Sanat ve Edebiyat Yazıları. Yüksek Lisans Tezi. Aksaray: Aksaray Üniversitesi.
Okay, Orhan (1995). ELDEM, İsmail Hakkı. TDV İSlam Ansiklopedisi. 11: 21-22.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NURTAÇ ERGÜN ATBAŞIYayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 24.08.2021
Yayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 24.08.2021
Güncelleme Tarihi: 24.08.2021
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Müntahabat-ı Teracim-i Meşahir | Artin Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası / İstanbul | 1307/1890 | Biyografi |
Sevda-yı Hazan yahud Tahassür | Artin Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası / İstanbul | 1308/1891 | Şiir |
14. Asrın Türk Muharrirleri: Birinci Defter Ahmed Midhat Efendi | Artin Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası / İstanbul | 1308/1891 | Biyografi |
14. Asrın Türk Muharrirleri: İkinci Defter Ekrem Bey | Mahmud Bey Matbaası / İstanbul | 1308/1891 | Biyografi |
14. Asrın Türk Muharrirleri: Üçüncü Defter Cevdet Paşa | Âlem Matbaası / İstanbul | 1308/1891 | Biyografi |
14. Asrın Türk Muharrirleri: Dördüncü Defter Şemseddin Sami Bey | Kasbar Matbaası / İstanbul | 1311/1894 | Biyografi |
Muasır Şairlerimiz | Âlem Matbaası / İstanbul | 1311/1894 | Biyografi |
Osmanlı Meşahir-i Üdebası: Birinci Defter Muallim Naci | Nişan Berberyan Matbaası / İstanbul | 1311/1894 | Biyografi |
İki Hakikat | Nişan Berberyan Matbaası / İstanbul | 1311/1894 | Hikâye |
Talihsiz | Matbaa-i Ebuzziya / İstanbul | 1312/1895 | Çeviri |
Elem Çiçekleri | Orhaniye Matbaası / İstanbul | 1927 | Çeviri |
Samimi Saadet | Vakit: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı / İstanbul | 1934 | Çeviri |
Aile Çemberi | Vakit: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı / İstanbul | 1934 | Çeviri |
Isfahana Doğru: Seyahat Hatıraları | - / İstanbul | 1934 | Çeviri |
Disrali'nin Hayatı | Vakit: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı / İstanbul | 1935 | Çeviri |
Salambo | Vakit: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı / İstanbul | 1935 | Çeviri |
Kara Melekler | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1942 | Çeviri |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÂRİF, Kethudâ-zâde Hacı Mehmed Ârif Efendi | d. 1768 - ö. 1849 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Osman Tuğlu | d. 31 Ekim 1960 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MEHMED ATÂULLAH BEY, İstanbullu | d. 1809 - ö. 1851 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BEKİR/BEKİRÎ, Bekir | d. 1871 - ö. 1934 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ŞEMSÎ, Hüseyin Şemsi Ergüneş | d. 1871-1872 - ö. 30.01.1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ahmet Mikdat Poyraz | d. 1871 - ö. 26 Aralık 1939 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ömer Ferit Kam | d. 11 Ocak 1864 - ö. 22 Mayıs 1944 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Nurmırat Sarıhanov | d. 1906 - ö. 04.05.1944 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Emine Semiye | d. 28 Mart 1864 - ö. 1944 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Murat Uraz | d. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981 | Meslek | Görüntüle |
11 | Sefa Kaplan | d. 1 Şubat 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Meryem Kılıç | d. 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Ali Canip Yöntem | d. 1887 - ö. 26 Ekim 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ali Mümtaz Arolat | d. 23 Temmuz 1897 - ö. 4 Eylül 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Şekip (Tokadîzade) | d. 1871 - ö. 6 Ekim 1932 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | PAŞA/PAŞA DAYI/METİNÎ, İsmail Metin | d. 1928 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | İsmail Ali Sarar | d. 27 Haziran 1925 - ö. 15 Nisan 2003 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NİYAZÎ, İsmail | d. 1871 - ö. 1911 | Madde Adı | Görüntüle |