Madde Detay

Asıl adı Durmuş Ali Sayıcı olan Âşık Ceyhanî, 13 Ocak 1964 tarihinde Adana'nın Ceyhan ilçesine bağlı Gümürdülü köyünde dünyaya gelmiştir. Âşık Ceyhanî'nin babası Mahmut Sayıcı, aslen Muğla'nın Dalaman ilçesinin Köyceğiz köyünde yaşayan Tekeli yörüklerindendir. Daha sonraları, âşığın dedesi Durmuş Ali, 1945'te Muğla Dalaman'dan göç eder ve Adana-Ceyhan dolaylarına yerleşir. Âşığın babası, Cennet adında bir hanımla evlenir. Âşık Ceyhanî'nin annesi Cennet Hanım'dır. Mahmut Sayıcı ile olan evliliğinden on çocuk dünyaya getirir. Âşık Ceyhanî, bu on çocuktan üçüncü ve ilk erkek evlattır. Âşık Ceyhanî, doğduğu yer olan Gümürdülü köyünde ilkokulu bitirir. Daha sonra orta ve lise öğrenimini nahiyeleri olan Sağkaya'da tamamlar. Âşık, 1989'da Isparta Eğridir Komando Okulu'nda askerliğinin acemi birliğini tamamlar. Usta birliğini ise Ağrı'da komando olarak tamamlar. Âşık Ceyhanî, Yüreğir'de Türk Telekom'da çalışmaktadır. 30 Ekim 1992 tarihinde evlenir. Eşi, Adana Kozan'ın Bucak­, Çobanpınarı köyündendir. Âşığın üçüz çocukları vardır (Barut 2003: 6-7).

Âşık Ceyhanî, âşıklığa 12-13 yaşlarında başlamıştır. Çevresinde gördüğü ve yaşadığı olayları bu yaşlarda şiirleriyle dile getirir. O zamanlarda yazdığı şiirlerde sosyal konular da yer alır. Yazdığı ilk şiirin sadece bir dörtlüğünü hatırlamaktadır. Âşık, 19 yaşlarında, bıçakla yaralamak suçundan on yıl ağır hapis cezasıyla cezalandırıldıktan sonra, Ceyhan açık ceza evi Mercimek'te 4 yıl hapis yatar. Bu süre zarfında değişik duygular yaşar. Ailesini, arkadaşlarını, dostlarını özlemiş, içinde büyüyen hasret duyguları ve hapishane ortamında yaşadığı olaylar âşıklığa başlamasında etkili olur. Hayat karşısında edindiği deneyimler, onun âşıklığını etkiler. Âşık, hapisten çıktıktan sonra, köyünün âşıklarından olan Kara Mehmet ile uzun süre usta-çırak ilişkisi kurar. Şiiri daha ustaca yazmasında Âşık Kara Mehmet’in çok yardımını görür (Barut 2003: 8).

Âşık Ceyhânî, gördüğü bir rüyadan sonra şiirlerinin Âşık Kara Mehmet’in şiirlerine benzediğini fark eder. Rüyâsı şöyledir: “Bir gündüz vakti, üst tarafı orman, alt tarafı çimenlik olan bir bayırdan çıkan pınardan önce Kara Mehmet eğilerek su içer. Daha sonra pınardan avucuyla su alarak Âşık Ceyhânî’ye içirir.” Bu rüyadan sonra aşığın şiirleri, Kara Mehmet’in şiirlerine benzemeye başlar. Âşık Ceyhânî, ilk şiirlerinde Dertli mahlasını kullanır. Sonra Kara Mehmet, Ceyhânî ’ye Dertli mahlasını başka âşıkların da kullandığını söyler. Bunun üzerine âşık, mahlasını değiştirmeye karar verir. Âşık Kara Mehmet, Ceyhanlı olduğu için ona Ceyhânî mahlasını verir. Ceyhânî, saz çalmayı kendi kendine öğrenir. Söylediği türkülerin ezgileri kendine aittir (Barut 2003: 9). Şiirlerinde sadece 8’li ve 11’li hece ölçüsünü kullanır. 11'li hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri daha fazladır (Barut 2003: 10).