DÂVUD PAŞA, Bağdatlı

(d. ?/? - ö. 1267/1851)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gürcü asıllı olan Dâvud Paşa Bağdatlıdır. Bir Gürcü esiri iken 11 yaşında Bağdat valisi Süleyman Paşa tarafından köle olarak satın alındı ve yetiştirildi. Daha sonra Süleyman Paşa'nın damadı oldu ve hazinedarlığına tayin olundu. Süleyman Paşa'nın oğlu Sa'îd Paşa'nın Bağdat valiliği sırasında Bağdat defterdarlığı görevinde iken azl ve ihrac olundu ve Sa'îd Paşa'nın katli üzerine 1815 yılında vezaretle Bağdat valisi, sonra Basra valisi oldu. Vali bulunduğu on beş yılda Bağdat'ta sakin bir hayat geçirdi. Şehrin gelişmesi için gayret gösterdi. Bazı olumsuz hareketleri ve dikbaşlılığı sebebiyle ayrıca Rus harbi esnasında hükümetin istediği vergiyi göndermemesi nedeniyle 1830 yılında Ali Rızâ Paşa onu yakalayıp İstanbul'a getirmek üzere gönderildi, Dâvud Paşa kaleye sığınmış, fakat o sırada veba hastalığı çıkmış ayrıca Dicle nehri taşarak Bağdat'ın bazı bölgelerini su basmış olduğundan ahali şehrin kapılarını açıp Ali Rızâ Paşa'yı kabul etmiş ve Dâvud Paşa da yakalanarak İstanbul'a getirilmiştir. Önce bir bölgeye sürgün edilmişse de sonra affedilmiştir. 1833 yılında Bosna valisi oldu. Bosna valisi olmasına şair Antepli Aynî tarih beyti "Aynî gelüp bir müjde-res târîh-i tevcîhin dedi / Dâvud Paşa Bosna'yı kıldı mahall-i ma'delet" şeklinde olan 9 beyitlik bir tarih manzumesi yazdı (Arslan 2004: 258). 1835'te azledildi, 1838 yılında Bâbıâlî Şûrâ reisliğine, 1839 yılında Ankara valiliğine atandı. 1840 yılında azlolundu. 1846 yılında Şeyhülharem oldu, 1849 yılında birkaç ay bu görevinden ayrılmışsa da 1850 yılında ikinci defa bu göreve getirildi. Bu görevde iken 1851 yılında Medine'de vefat etti ve orada defnedildi.

Oğulları Yûsuf Bey ve Hasan Bey de devlet hizmetinde olup kapıcıbaşılık görevlerinde bulunmuşlardır. Dâvud Paşa; bilgili, erdemli, tedbirli yetenekli bir devlet adamı olup pek çok kişiyi yetiştirmiştir. İlmi teşvik eden bir kişiydi. Talebe okutmayı severdi. Bağdat valiliği zamanında bazı insanları öldürmek ve bazı malları müasadere etmek gibi hareketlerde bulunmuş ise de birçok hayrat bırakmıştır. Şiir söyleme yeteneği vardır. Bazı şiirleri bilinmekle beraber Dîvân tertip etmemiştir.

Kaynakça

Arslan, Mehmet (hzl.) (2004). Antepli Aynî Divanı. İstanbul: Kitabevi Yay.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty.). Türk Şairleri. C. III. İstanbul.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C. III. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). "Dâvud Paşa". C. II. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 10.06.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Târîh

Bu tarih manzumesi 1262 (1846) yılında yapılan sûr-ı hümâyûnda balon tabir olunan çadır şeklinde bir alet ile Haydarpaşa sahrasında havaya yükselip sonra düşerek ölen Komeski adındaki bir kişinin bu hadisesi üzerine yazılmıştır.

Matbah-ı ayşını iş'âl emeliyle yerden

Göklere uçdı o müflis sakarı itdi makar

Söyledi murg-ı kazâ cevv-i hevâda târîh

"Kürre-i nâra çıkup yandı Komeski bu sefer"

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 92.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Doğum YeriGörüntüle
2HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Doğum YeriGörüntüle
3MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraDoğum YeriGörüntüle
4ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Doğum YılıGörüntüle
5HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Doğum YılıGörüntüle
6MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraDoğum YılıGörüntüle
7ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Ölüm YılıGörüntüle
8HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Ölüm YılıGörüntüle
9MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraÖlüm YılıGörüntüle
10ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825MeslekGörüntüle
11HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06MeslekGörüntüle
12MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraMeslekGörüntüle
13ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Madde AdıGörüntüle
17HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Madde AdıGörüntüle
18MURÂDÎ, Murâdî Çelebid. ? - ö. 1562-63\'ten sonraMadde AdıGörüntüle