Madde Detay
DELİ AZİZ, Velioğlu
(d. ?/? - ö. 1286/1868-1869)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kayserili Afşar bir âşık olduğu bilinen şairin hayatı hakkındaki bilgilere Fahri Bilge'nin Kayseri yöresinde yaptığı derlemelere ait notlardan ulaşılmaktadır. Bu notları aktaran Erhan Çapraz'ın Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri isimli kitabında; âşığın ne zaman doğduğu bilinmemekle beraber Pınarbaşı’nın Deştiye köyünde 1864 yılında iskân ettiğini ve aynı köyde 1868-1869 yılında vefat ettiği söylenmektedir. Aynı kaynakta şairin Afşarların Torun aşiretine mensup olduğu ve Veli Oğlu lakabıyla anıldığı aktarılmıştır (2008: 67). Şaire ait tarihî karakter taşıyan bir adet türkülü hikâye de Fahri Bilge’nin notlarında yer almıştır. Bu türkülü hikâyeye Betül Aydoğdu Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları isimli tezinde yer vermiştir (Aydoğdu 2005: 268). Söz konusu türkü Afşarlar’ın Bozok diyarında isyan çıkardığı söylentilerini kontrol etmek için devlet tarafından görevlendirilen bir Paşa’nın huzurunda Deli Aziz tarafından söylenmiştir (Aydoğdu 2005: 267). Şairin hayatı ve eserleri hakkında detaylı bilgiler Kayseri ve Afşar âşıkları hakkında yapılacak yeni araştırmalar sayesinde gün ışığına çıkabilir.
Kaynakça
Aydoğdu, Betül (2005). Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: TUNA YILDIZ
Yayın Tarihi: 02.03.2015
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Aslımı sorarsan Torun soyundan
Cüda düştüm aşiretten ilimden
Pınarbaşı’dan da beş yüz evinen
‘Bel’e durup kâvran alanlardanım
Çekelim çileyi tükendi böğün
Alır mı versen [de] şol Kuzan Dağın
Biz bir bozkurduduk, Bozoklu koyun
Ürkütüp sürüsün yiyenlerdenim
Yavrı şahan Urumlarda kışlamaz
Allah’ımdandır, devlet yerini boşlamaz
Üfürdüğüm oca hiç su istemez
Üfürüp ocak söyündürenlerdenim
Binem idi kır atımın üstüne
Çekem idi dal kılıcı destime
Muhanat varmadım düşman üstüne
Hazır ol vahtına deyenlerdenim
Der: Deli Aziz’im böyle kalınmaz
Düşmanın üstüne fayın varılmaz
Kavga kızışınca geri dönülmez
Meydanda kardaşa kıyanlardanım
Aydoğdu, Betül (2005). Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | DERVİŞ OSMAN | d. ? - ö. 1684 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MEYLÎ, Kumsı-zâde | d. ? - ö. 1611-1612 veya 1613 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HÂDÎ, Hadi Sarpyalçın | d. 1886 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | DERVİŞ OSMAN | d. ? - ö. 1684 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEYLÎ, Kumsı-zâde | d. ? - ö. 1611-1612 veya 1613 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HÂDÎ, Hadi Sarpyalçın | d. 1886 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | DERVİŞ OSMAN | d. ? - ö. 1684 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MEYLÎ, Kumsı-zâde | d. ? - ö. 1611-1612 veya 1613 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HÂDÎ, Hadi Sarpyalçın | d. 1886 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | DERVİŞ OSMAN | d. ? - ö. 1684 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | MEYLÎ, Kumsı-zâde | d. ? - ö. 1611-1612 veya 1613 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | HÂDÎ, Hadi Sarpyalçın | d. 1886 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | DERVİŞ OSMAN | d. ? - ö. 1684 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MEYLÎ, Kumsı-zâde | d. ? - ö. 1611-1612 veya 1613 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HÂDÎ, Hadi Sarpyalçın | d. 1886 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |