Madde Detay
DERVİŞÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İbrahim Aczî Kendi’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda (1. Risale) verdiği bilgiye göre Edirneli'dir. Doğum tarihi bilinmemektedir. İbrahim Aczî Kendi’nin elindeki dört numaralı cöngün tarihi ve yazmasından anlaşıldığına göre 19. yüzyılda yaşamıştır. İstanbul’dan çıkarak bütün Anadolu’yu seyahat eden saz şairlerindendir.
Âşık Dervişî’nin şiirleri sade bir dille yazılmıştır. Eldeki şiirlerinde duygu ve irfanıyla beraber bütün insanlığa temiz bir öğüt hediye eder. Dervişî’nin şiirlerinde dilber, canan ruhu hiç yok gibidir. Elde 10 dörtlükten oluşan bir destanı vardır. Destanında dünyanın faniliği, nefis, helal, haram konularını işlemiştir.
Kaynakça
Ergun, Sadeddin Nüzhet-Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy.
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Dört Numaralı Cönk.
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 79.
Yeniterzi, Emine (2001). “Tanzimat’tan Cumhuriyetin İlk Yıllarına Kadar Konyalı Şair ve Yazarlar”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Selçuk Üniversitesi). 10: 77-161.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 19.12.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Destan
Cihânın bakışına aldanma ey dil
Bu dünyâya gelen ölür demişler
Kâmil sözden dinle olasın kâmil
Kâmil sözlü kâmil olur demişler
Kâmile kâmilden budur nasihat
Her bir adam ile eyleme ülfet
Mecliste sakin ol eyleme sohbet
Çok söyleyen çok yanılır demişler
Dünyâda kalmazsın âhir ölürsün
Şüphesiz dîvân-ı Hakk’a varırsın
Bunda aldın ise anda verirsin
Alan verir veren alır demişler
Asla ki halîm ol eyleme sertlik
Anda akça etmez paşalık beylik
Herkese iyilik et bulasın iyilik
Herkes ettiğini bulur demişler
Doğruca git sapma sağa sola
Kul elinden bir zarar gelmez bir kula
Câme vü serden geçip gel gir sen bu yola
… Hak’tan gelen demişler
Bu sözde söyler ne âlemde eğer
Olmuştur herkesin dilinde ezber
Birden işitilmez bir cüz haber
Kara haber tez tez duyulur demişler
Terk-i diyâr olmak özge âlemdir
Elden gelmez bu köhne temeldir
İyiler dağ aşar cüzî meseldir
Huysuzlar yolda kalır demişler
Alemde herkesin kadri bilinmez
Akşam olmayınca güneş dolunmaz
Meseldir adımınla ? menzil alınmaz
Yap yap giden menzil alır demişler
Nedir bu âlemde senin duyduğun
Harâm helâl birbirine kattığın
Mâl deyip muhabbetler ettiğin
Yarın andan hep sorulur demişler
Akıl isen uyma nefsine sap
İyice kulak tut dinle cevap
Meseldir borçla içme şarap
İki kere sarhoş olur demişler
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 79.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 19.12.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Destan
Cihânın bakışına aldanma ey dil
Bu dünyâya gelen ölür demişler
Kâmil sözden dinle olasın kâmil
Kâmil sözlü kâmil olur demişler
Kâmile kâmilden budur nasihat
Her bir adam ile eyleme ülfet
Mecliste sakin ol eyleme sohbet
Çok söyleyen çok yanılır demişler
Dünyâda kalmazsın âhir ölürsün
Şüphesiz dîvân-ı Hakk’a varırsın
Bunda aldın ise anda verirsin
Alan verir veren alır demişler
Asla ki halîm ol eyleme sertlik
Anda akça etmez paşalık beylik
Herkese iyilik et bulasın iyilik
Herkes ettiğini bulur demişler
Doğruca git sapma sağa sola
Kul elinden bir zarar gelmez bir kula
Câme vü serden geçip gel gir sen bu yola
… Hak’tan gelen demişler
Bu sözde söyler ne âlemde eğer
Olmuştur herkesin dilinde ezber
Birden işitilmez bir cüz haber
Kara haber tez tez duyulur demişler
Terk-i diyâr olmak özge âlemdir
Elden gelmez bu köhne temeldir
İyiler dağ aşar cüzî meseldir
Huysuzlar yolda kalır demişler
Alemde herkesin kadri bilinmez
Akşam olmayınca güneş dolunmaz
Meseldir adımınla ? menzil alınmaz
Yap yap giden menzil alır demişler
Nedir bu âlemde senin duyduğun
Harâm helâl birbirine kattığın
Mâl deyip muhabbetler ettiğin
Yarın andan hep sorulur demişler
Akıl isen uyma nefsine sap
İyice kulak tut dinle cevap
Meseldir borçla içme şarap
İki kere sarhoş olur demişler
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 79.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Destan
Cihânın bakışına aldanma ey dil
Bu dünyâya gelen ölür demişler
Kâmil sözden dinle olasın kâmil
Kâmil sözlü kâmil olur demişler
Kâmile kâmilden budur nasihat
Her bir adam ile eyleme ülfet
Mecliste sakin ol eyleme sohbet
Çok söyleyen çok yanılır demişler
Dünyâda kalmazsın âhir ölürsün
Şüphesiz dîvân-ı Hakk’a varırsın
Bunda aldın ise anda verirsin
Alan verir veren alır demişler
Asla ki halîm ol eyleme sertlik
Anda akça etmez paşalık beylik
Herkese iyilik et bulasın iyilik
Herkes ettiğini bulur demişler
Doğruca git sapma sağa sola
Kul elinden bir zarar gelmez bir kula
Câme vü serden geçip gel gir sen bu yola
… Hak’tan gelen demişler
Bu sözde söyler ne âlemde eğer
Olmuştur herkesin dilinde ezber
Birden işitilmez bir cüz haber
Kara haber tez tez duyulur demişler
Terk-i diyâr olmak özge âlemdir
Elden gelmez bu köhne temeldir
İyiler dağ aşar cüzî meseldir
Huysuzlar yolda kalır demişler
Alemde herkesin kadri bilinmez
Akşam olmayınca güneş dolunmaz
Meseldir adımınla ? menzil alınmaz
Yap yap giden menzil alır demişler
Nedir bu âlemde senin duyduğun
Harâm helâl birbirine kattığın
Mâl deyip muhabbetler ettiğin
Yarın andan hep sorulur demişler
Akıl isen uyma nefsine sap
İyice kulak tut dinle cevap
Meseldir borçla içme şarap
İki kere sarhoş olur demişler
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 79.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Destan
Cihânın bakışına aldanma ey dil
Bu dünyâya gelen ölür demişler
Kâmil sözden dinle olasın kâmil
Kâmil sözlü kâmil olur demişler
Kâmile kâmilden budur nasihat
Her bir adam ile eyleme ülfet
Mecliste sakin ol eyleme sohbet
Çok söyleyen çok yanılır demişler
Dünyâda kalmazsın âhir ölürsün
Şüphesiz dîvân-ı Hakk’a varırsın
Bunda aldın ise anda verirsin
Alan verir veren alır demişler
Asla ki halîm ol eyleme sertlik
Anda akça etmez paşalık beylik
Herkese iyilik et bulasın iyilik
Herkes ettiğini bulur demişler
Doğruca git sapma sağa sola
Kul elinden bir zarar gelmez bir kula
Câme vü serden geçip gel gir sen bu yola
… Hak’tan gelen demişler
Bu sözde söyler ne âlemde eğer
Olmuştur herkesin dilinde ezber
Birden işitilmez bir cüz haber
Kara haber tez tez duyulur demişler
Terk-i diyâr olmak özge âlemdir
Elden gelmez bu köhne temeldir
İyiler dağ aşar cüzî meseldir
Huysuzlar yolda kalır demişler
Alemde herkesin kadri bilinmez
Akşam olmayınca güneş dolunmaz
Meseldir adımınla ? menzil alınmaz
Yap yap giden menzil alır demişler
Nedir bu âlemde senin duyduğun
Harâm helâl birbirine kattığın
Mâl deyip muhabbetler ettiğin
Yarın andan hep sorulur demişler
Akıl isen uyma nefsine sap
İyice kulak tut dinle cevap
Meseldir borçla içme şarap
İki kere sarhoş olur demişler
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 79.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞİFÂYÎ, Derviş Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1664-65 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HAFÎ (Huffî/Haffî/Hufî ?) | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞİFÂYÎ, Derviş Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1664-65 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HAFÎ (Huffî/Haffî/Hufî ?) | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ŞİFÂYÎ, Derviş Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1664-65 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HAFÎ (Huffî/Haffî/Hufî ?) | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ŞİFÂYÎ, Derviş Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1664-65 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | HAFÎ (Huffî/Haffî/Hufî ?) | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ŞİFÂYÎ, Derviş Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1664-65 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | HAFÎ (Huffî/Haffî/Hufî ?) | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |