Madde Detay
DİLAVER AĞA
(d. ?/? - ö. ?/1900-1905?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Hayatı hakkında çok fazla bilgi bulunmayan Dilaver Ağa, Konya’nın Karapınar ilçesindendir (TDEA 1977: 305-306). Memleketinden çok küçük yaşta bir jandarma kolağasının evlatlığı öksüz ve yetim olarak çıkmış, sonra hamisinin yanından da kaçarak 1870-1875 arasında 14-15 yaşlarında İstanbul’a gelmiştir. Burada Ayasofya Hamamında natır yamaklığı, uzunca bir müddet devrin ünlü vezirlerinden Münif Paşa Konağı’nda uşaklık yapmıştır.
Yazar, şairin bir uşak olarak yanında çalıştığı Münif Paşa gibi ilim ve irfan sahibi bir vezirin konağında hayli mürekkep yaladığı çıkarımına varır. Âşık Râzi’nin de bu koşmalar üzerinde tashih yollu kalem oynattığının tahmin edilebileceğini söyler (1966: 4567-4568). Dilaver Ağa, 1900-1905 yılları arasında sığındığı Darülaceze’de vefat etmiştir (1966: 4568).
Ülfet, sohbet ve muhabbetleri ile haşrolduğu meyhane miçoları ve meyhaneler üzerine yedi koşması vardır. Bu koşmalar İstanbul Ansiklopedisi'nde yayımlanmıştır. Vâsıf Hiç, bu koşmalar ve hayatı hakkında bilginin Üsküdarlı halk şairi Âşık Râzi’nin belgeleri arasından bulunduğunu belirtir. Râzi'nin Karapınarlı Dilâver Ağa’nın bir divanı olduğunu belirtmediğini söyleyen Hiç, koşmalarından Dilâver Ağa’nın ortanın çok üstünde bir şair olduğunu tahmin ettiğini belirtmektedir(1966: 4567). Elde bulunan yedi koşmasından Dilaver Ağa'nın sade bir dille ve hece veznini kullanarak şiirlerini yazdığı görülmektedir. Koşmalarının konusunu İstanbul meyhaneleri, miçolar, rum kopiller, sakiler oluşturmaktadır. O dönemin İstanbul'unun gündelik yaşamının şiirlerine aksettiği görülmektedir.
Kaynakça
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567-4568.
“Dilâver Ağa” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 305-306.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. HİLAL ERDOĞANYayın Tarihi: 03.12.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Rıtlı hüsnün ile beri gel dilber
Doldur ey sâki şu şişhâneyi
Kalender âşıka bâdedir rehber
Rûşen iden sensin bu meyhâneyi
Gümüş topuklarla dayı revişli
Kalem parmaklarla keklik sekişli
Şıkırdımlık şânı pek nümâyişli
Gel ihyâ et sâki bu mestâneyi
Kadei çeşmiden içenler serhoş
Doldur doldur da gel sâki durma koş
Sensiz bu meygede ruhsuz cansız boş
Yak şem’i hüsnünde bin pervâneyi
Örtme mebrurunden örtme ey âhû
Nukli bâde olsun şu çakıl pehlû
Acı Dilâvere insaf be yâhû
Kes âşık aldatan o terâneyi
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
Koşma
Balıkpazarında nedir bu hâlet
Her sokakda iki sıra meygede
Durmuş kapularda bir perî sûret
Gelüb geçenleri dâvet itmede
Ah miçolar ah o rum kopilleri
Ne de tatlıdır be peltek dilleri
Gönül yuvasının ebâbilleri
Karanfilli güllü tâze akîde
Adalıdır cümle yosma uşağı
Topukla öpüşür şalvarın ağı
Türlü cilve yapuk naz tumturağı
Çatık kaşları var üstelik bir de
Tâlimli pedimu fındıkcı canbaz
Kevresi lâ’lini bedâva sunmaz
Dilâver onlardan bıkmaz usanmaz
Küser barışırlar ikide birde
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 03.12.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Rıtlı hüsnün ile beri gel dilber
Doldur ey sâki şu şişhâneyi
Kalender âşıka bâdedir rehber
Rûşen iden sensin bu meyhâneyi
Gümüş topuklarla dayı revişli
Kalem parmaklarla keklik sekişli
Şıkırdımlık şânı pek nümâyişli
Gel ihyâ et sâki bu mestâneyi
Kadei çeşmiden içenler serhoş
Doldur doldur da gel sâki durma koş
Sensiz bu meygede ruhsuz cansız boş
Yak şem’i hüsnünde bin pervâneyi
Örtme mebrurunden örtme ey âhû
Nukli bâde olsun şu çakıl pehlû
Acı Dilâvere insaf be yâhû
Kes âşık aldatan o terâneyi
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
Koşma
Balıkpazarında nedir bu hâlet
Her sokakda iki sıra meygede
Durmuş kapularda bir perî sûret
Gelüb geçenleri dâvet itmede
Ah miçolar ah o rum kopilleri
Ne de tatlıdır be peltek dilleri
Gönül yuvasının ebâbilleri
Karanfilli güllü tâze akîde
Adalıdır cümle yosma uşağı
Topukla öpüşür şalvarın ağı
Türlü cilve yapuk naz tumturağı
Çatık kaşları var üstelik bir de
Tâlimli pedimu fındıkcı canbaz
Kevresi lâ’lini bedâva sunmaz
Dilâver onlardan bıkmaz usanmaz
Küser barışırlar ikide birde
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Rıtlı hüsnün ile beri gel dilber
Doldur ey sâki şu şişhâneyi
Kalender âşıka bâdedir rehber
Rûşen iden sensin bu meyhâneyi
Gümüş topuklarla dayı revişli
Kalem parmaklarla keklik sekişli
Şıkırdımlık şânı pek nümâyişli
Gel ihyâ et sâki bu mestâneyi
Kadei çeşmiden içenler serhoş
Doldur doldur da gel sâki durma koş
Sensiz bu meygede ruhsuz cansız boş
Yak şem’i hüsnünde bin pervâneyi
Örtme mebrurunden örtme ey âhû
Nukli bâde olsun şu çakıl pehlû
Acı Dilâvere insaf be yâhû
Kes âşık aldatan o terâneyi
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
Koşma
Balıkpazarında nedir bu hâlet
Her sokakda iki sıra meygede
Durmuş kapularda bir perî sûret
Gelüb geçenleri dâvet itmede
Ah miçolar ah o rum kopilleri
Ne de tatlıdır be peltek dilleri
Gönül yuvasının ebâbilleri
Karanfilli güllü tâze akîde
Adalıdır cümle yosma uşağı
Topukla öpüşür şalvarın ağı
Türlü cilve yapuk naz tumturağı
Çatık kaşları var üstelik bir de
Tâlimli pedimu fındıkcı canbaz
Kevresi lâ’lini bedâva sunmaz
Dilâver onlardan bıkmaz usanmaz
Küser barışırlar ikide birde
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Rıtlı hüsnün ile beri gel dilber
Doldur ey sâki şu şişhâneyi
Kalender âşıka bâdedir rehber
Rûşen iden sensin bu meyhâneyi
Gümüş topuklarla dayı revişli
Kalem parmaklarla keklik sekişli
Şıkırdımlık şânı pek nümâyişli
Gel ihyâ et sâki bu mestâneyi
Kadei çeşmiden içenler serhoş
Doldur doldur da gel sâki durma koş
Sensiz bu meygede ruhsuz cansız boş
Yak şem’i hüsnünde bin pervâneyi
Örtme mebrurunden örtme ey âhû
Nukli bâde olsun şu çakıl pehlû
Acı Dilâvere insaf be yâhû
Kes âşık aldatan o terâneyi
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
Koşma
Balıkpazarında nedir bu hâlet
Her sokakda iki sıra meygede
Durmuş kapularda bir perî sûret
Gelüb geçenleri dâvet itmede
Ah miçolar ah o rum kopilleri
Ne de tatlıdır be peltek dilleri
Gönül yuvasının ebâbilleri
Karanfilli güllü tâze akîde
Adalıdır cümle yosma uşağı
Topukla öpüşür şalvarın ağı
Türlü cilve yapuk naz tumturağı
Çatık kaşları var üstelik bir de
Tâlimli pedimu fındıkcı canbaz
Kevresi lâ’lini bedâva sunmaz
Dilâver onlardan bıkmaz usanmaz
Küser barışırlar ikide birde
Hiç, Vâsıf (1966). “Dilâver Ağa (Karapınarlı)”, İstanbul Ansiklopedisi. Hzl. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Koçu Yay. 4567.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Meslek | Görüntüle |
11 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emine | d. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Yurdagül Özay | d. 16 Mayıs 1953 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Zülfü Livaneli | d. 20 Haziran 1946 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |