Madde Detay

Rahmi Korkut Öğütçü, 1898’de Giresun’da doğmuştur. Aynı şehirde idadî eğitiminden sonra Darülmuallim’de öğrenimini sürdürdü. Bu sırada I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle öğrenimi yarıda kaldı. Bir süre sonra edindiği öğretmenlik şahadetnamesiyle, Giresun’da bulunan Necm-i Terakki ve Feyz-i Rezzan adlı özel okullarda, öğretmen ve başöğretmen olarak görev aldı. Eğitim faaliyetlerine oldukça önem veren Öğütçü, henüz 27 yaşında iken Hususi İrfan Yuvası adında özel okul açtı ve bu okulun müdürlüğünü yaptı (Öğütçü 2008: 4).

Birinci Dünya Savaşı yıllarında Giresun’da çıkan Işık, Gedikkaya ve Yeni Giresun gazetelerinde yazı ve şiirleri yayınlandı (Çiçek 1997: 119). Bir süre Giresun’un yerel gazetelerinden biri olan Şenyuva’nın yöneticiliğinde bulundu (Öğütçü 2008: 5). Giresun’un yerel gazete ve dergilerinde çeşitli konularda yazıları ve şiirleri yayınlandı. Giresun Halkevi dergisi olan Aksu bunlardan biridir. Giresun’da Halkevi faaliyetlerinde aktif görevler yaptı. Evlenmesine rağmen çocuğu olmayan şair, 12 Eylül 1950’de vefat etmiştir. Kabri Giresun’dadır.

Şiirlerinde daha çok Düşkün mahlasını kullanmakla birlikte bazılarında Küçük İğne, Nejat ve Korkut mahlaslarını da kullandı (Öğütçü 2008: 5). Müzikle de yakından ilgilenen Rahmi Korkut Öğütçü ud ve keman gibi müzik aletlerini çalabilmekteydi (Çiçek 1997: 119). Önce Bilgi Yurdu ve Türk Ocağı, daha sonra Halkevi’nde musiki faaliyetlerinde bulundu. Bazı şiirleri bestelenmiştir. Tanzimat döneminin ikinci yarısında başlayan çocuk edebiyatı faaliyetlerine Rahmi Korkut Öğütçü de şiirler yazarak katkıda bulunmuştur.

Rahmi Korkut Öğütçü, 20’li yaşlarda şiir yazmaya başlamıştır. Millî Mücadele’nin en ateşli yıllarında şiirleriyle bu mücadeleye destek olmuştur. Vatansever sanatçı kimliğiyle ve sorumluluğuyla yurt sevgisini dile getiren, coşkun şiirler kaleme almıştır. Vatan Acısı, Milletime Hitabe, Tufan, Münacaat gibi şiirleri bu duyguları dile getirdiği manzumelerdir (Öğütçü 2008: 6).

Şiirlerinde aşk, tabiat, yalnızlık, ıstırap, zamandan şikâyet, maziye özlem, ayrılık gibi ferdi temalar yanında değişim sürecindeki Türkiye’nin geçim sıkıntılarını, ordunun zaferlerini, Giresun’daki sosyal hayatı da özellikle hicviyeleriyle dile getirmiştir. Bu hicviyelerinde insanların vefasızlığı, bencilliği üzerinde durduğu gibi yöneticilerin uygulamalarını da üstü kapalı olarak eleştirmiş “zamanın nezaketi” sebebiyle böyle yazıldığını ifade etmiştir (Öğütçü 2008: 4). Eski tarzda yazdığı şiirleri medhiye, mersiye ve hicviye şeklindedir. Halk şiiri geleneği ile yazdıklarında hece ölçüsünün 7, 8, 11, 14’lü kalıplarını kullanmıştır. Bu şiirler koşma tipiyle yazılmıştır. Bazı şiirlerin ise mani tipiyle yazıldığı görülür (Öğütçü 2008: 6).

Rahmi Korkut Öğütçü, Tevfik Fikret’in serbest müstezat şekliyle yazdığı şiirleri gibi musiki değeri yüksek, fikirlerin mısralara yayıldığı (anjambman) şiirler de yazmıştır (Öğütçü 2008: 6). Başlangıç ve Kurtuluş Türküsü bunlara örnektir. Şiirin geleneksel çizgisini rehber edinmiş, Ziya Paşa, Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin’den “üstadım” diye bahsetmiştir. Zaman zaman onların şiirlerinden alıntılar yapmıştır (Özkaya 2018: 108). Şair, şiirlerinde hece ve aruz ölçüsünü kullandığı gibi serbest ölçüyle de yazmıştır. Rahmi Korkut’un en önemli taraflarından biri de hiciv ve mizah yanıdır. Şiirlerinin çoğunun hicviye-taşlama şeklinde oluşu eğitimci şairin nükte ile karışık eleştirilerine imkân sağlamaktadır (Öğütçü 2008: 8).

Rahmi Korkut Öğütçü’nün şiirlerinde eğitimli bir insanın insana, doğaya ve şehre bakışını görmek mümkündür. Kendisi aruz veznini kolaylıkla kullanabilecek kadar entelektüel biri olmasına ve iyi bir eğitimci olmasına karşın İstanbul’a gitmeyerek kendi şehri Giresun’da yaşamayı tercih etmiştir. Kendi coğrafyası, toplumu ve şehrine karşı düşkünlüğü onun şiirlerine de yansımıştır. Yazname ve Medhiye-i Giresun adlı şiirinde bunu görmek mümkündür. Aruzla kaleme aldığı bu şiirde şairin eski şiire aşinalığı da kendini göstermektedir. Ayrıca şairin kendi memleketi Giresun’a olan sevgisi ve bağlılığı pek çok şiirine yansımıştır. Yeşil Yurda ve Mayıs Yedisi adlı şiirler de bunlara örnektir. Rahmi Korkut Öğütçü’nün çok sevdiği başka bir Giresunlu şair Can Akengin için yazdığı Mersiye adlı şiirinde de dostlarına vefası kendini göstermektedir (Özkaya 2018: 109).

Şairin şiirlerinde eski ile yeni tarz iç içedir denilebilir. O, aruzu kullandığı gibi heceyi de kullanmıştır. Ancak her iki tarz şiirlerinde de ironi ön plandadır. Rind yaşantısını şiirlerinde anlamak mümkündür. Otobiyografik özellikleri ön planda olan Düşkünname şiirlerinden ikincisinde de bunu görmek mümkündür. 1 Eylül 1927 tarihini taşıyan bu şiirin son iki dörtlüğünde şairin hem yaşantısı hem de şiir anlayışı kendini göstermektedir. Şair bu şiirinde sevgilisinden ayrıldığını başka bir sevdaya düştüğünü ifade eder. Şairin 10 Ağustos 1922 tarihli Geçmiş Hatıralar, 1 Aralık 1922 tarihli Olmaz mı? ve 10 Mart 1924 tarihli Söyle adlı şiirleri Eski Sevgili’ye ithaf edilmiştir.

Rahmi Korkut Öğütçü, şiirlerini yaşadığı hayatın dışına çıkarmamıştır. Öyle ki taşrada divan şiiri zevk ve estetiğiyle yetişmiş, bu anlayışta hemen tüm duygularını ifade etmiş bir şairdir. Öte yandan Tanzimat’la başlayan sanatın daha çok hayatın içine girmesi özelliği Rahmi Korkut Öğütçü’de de kendini gösterir. O, şiirlerinde kendi yaşantısını göstermekle birlikte Giresun’un değerlerini, yaşantısını da şiirine konu yapmıştır. Şehrin sosyoekonomik yapısının en belirgin nesnelerinden olan fındığın şairin şiirlerinde yer aldığını gösteren Fındıkname adlı şiiri bunlardan biridir.

Şairin en önemli duyarlılıklarından biri de milli hassasiyetlerdir. O, Milli Mücadele’ye iki gönüllü alay gönderen Giresun şehrinin geneli için ortak duyarlılık olan bağımsızlık mücadelesi ve inkılaplara desteğini de şiirleriyle göstermiştir. Büyük Türk Zaferi ve Cumhuriyet adlı şiir, buna verilebilecek örneklerden biridir. Şair bu uzun şiirinde milli duyarlılığını göstermektedir. Rahmi Korkut Öğütçü, 10 Kasım 1938 tarihli Atam!.. adlı şiirinde de benzer duygularını dile getirmiştir. Öğütçü'nün Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümü üzerine yazdığı şiirde, şairin Atatürk ve devrimlere bakışı görülmektedir. Öğütçü’nün vatan, millet ve kahramanlık şiirleri zaman zaman Namık Kemâl’i hatırlatmaktadır. Onun Kaside adlı şiiri, Namık Kemâl’in Hürriyet Kasidesi'nin hürriyet değil de aşkı konu alan ironik bir kopyası şeklindedir.

Öğütçü’nün şiirleri yaşamında yayınlanmamıştır. Süreli yayınlarda toplanan şiirlerin bazılarını Hasan Öğütçü, Düşkünname I - Rahmi Korkut Öğütçü’nün Şiirleri adıyla yayınlamıştır. Şairin bunun dışında kalan şiirleri de süreli yayınlarda bulunmaktadır.