Madde Detay
Ahmet Efe
Enes Teslim, Fatih Yiğit
(d. 1 Eylül 1955 / ö. -)
Yazar, Memur, Yönetici, Editör
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kayseri’de doğdu. 1967 yılında Kayseri Cumhuriyet İlkokulu’na başladı. Ortaokulu Ankara İmam Hatip Okulu’nda bitirdi. Lise eğitimini 1973 yılında Ankara İmam Hatip Lisesi’nde devam ettirdi. 1979 yılında Ankara İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi’nde lisans eğitimi aldı. Evli ve üç çocuk babası olan yazarın babası müftülük, annesi ise ev hanımlığı yapmakta. İyi seviyede Arapça bilen yazar, iş hayatına Diyanet İşleri Müdürlüğünde müdür yardımcısı olarak başladı. 1978-1980 yılları arasında TRT’de çalıştı. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığında memur olarak tekrar görev yapmaya başladı. 1983’te buradaki memurluk görevinden ayrıldı. Daha çok çocuk kitapları yayınlayan Kandil çocuk dergisinde çalışmaya başladı. 1986 yılında Kandil dergisinin yöneticiliğini de yaptı. 1993 yılında Ankara’dan Konya’ya taşındı. 1993-1998 yılları arasında Esra Film bünyesinde çalışmaya başladı. Buradaki görevi süresince kısa metrajlı bazı filmlerde senaryo yazarlığının yanı sıra yönetmenlik de yaptı. Ayrıca mahalli radyo ve televizyon kanalları için bazı programlar hazırladı. Konya Büyükşehir Belediyesi İl Kültür Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan kitaplara editörlük yaptı. Aynı pozisyonda sanat danışmanı ve grafiker olarak da hizmet verdi. 1998 yılından itibaren bir reklam ajansında yöneticilik görevi yapmakta. 2008 yılında İstanbul’a taşındı. Hayatını Kayseri Ankara, Kastamonu Konya ve en son İstanbul gibi geçiren yazar, geçici süreler içinde Almanya ve Hollanda’da da bulundu. Kandil Çocuk Dergisi, Çerağ, Gençlik ve Anka dergilerinde görev aldı.
1973 Diyanet İşleri Başkanlığı Çocuk Hikâyeleri Yarışması ‘İlk on hikâye arasında Akyazı ve Fındık Osman hikâyelerine ödül aldı ve bu eserler kurum tarafından kitaplaştırıldı. 1985 çocuk edebiyatı dalında Türkiye Yazarlar Birliğince verilen Yılın Yazarı Ödülü’nü almaya hak kazandı.1988 Çocuk Vakfı, Çocuk Edebiyatı Şiir Kitabı Yarışması, üçüncülük ödülüne sahip oldu.1989 Diyanet İşleri Başkanlığı Na’t Yarışması mansiyon ödülü kazandı. 1990 Diyanet işleri Başkanlığı Çocuklar İçin Manzum Dua Şiirleri Yarışması Mansiyon Ödülü aldı. Bugün gazetesi, Anne Şiirleri Yarışması Birincilik Ödülü'nü almaya hak kazandı. Ankara Belediyesi Amblem Yarışması mansiyon ödülü, Sayha Holding Amblem Yarışması birincilik ödülü, AMGT Marş Yarışması birincilik ödülü , MGV Marş Yarışması ikincilik ödülü, Hak-İş Konfederasyonu Marş Yarışması birincilik ödülü, AMGT Amblem Yarışması Mansiyon Ödülü, 1991 Güneysu Dergisi Şiir Yarışması birincilik ödülü, 1993 Milli Eğitim Bakanlığı Çocuk Şiir Kitabı Yarışması üçüncülük ödülü, Devlet Bakanlığı II. Türk Müziği Çocuk Şarkıları Yarışması'nda Turgut Tokaç’ın bestelediği “Çocuklar Güle Benzer” isimli güfteye ödül, 1995 MÜSİAD Konya Şubesince Yılın Kültür ve Sanat Ödülü, 2014 ESKADER Yılın Çocuk Edebiyatı Yazarı Ödülü, 2015 Konya İl Kültür Müdürlüğü, Altın Kalp Münacat Yarışması ikincilik ödülünü de almaya hak kazanmıştır.
İlk eserlerini 1973 yılında İmam-Hatip okulunda öğrenci iken vermeye başladı. Bu dönemde yazdığı eserler Pınar isimli bir kültür sanat dergisi tarafından yayınlanmaya başladı. Aynı yıllarda Akyazı ve Fındık Osman eserlerini yazdı. Bu eserler de yine aynı yıl Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları tarafından yayımlandı. Kaleme aldığı ilk eserler yetişkin edebiyatına yönelik bir tarza sahipti. Bununla birlikte, sonradan uzun yıllar çocuk edebiyatı ile ilgili çalışmalarla ilgilendi. Süreç devam ettikçe yazar hem çocuk hem yetişkin edebiyatına yönelik eserler vermeye devam etti.
Yazar Batur ve Yücel (2012) tarafından hazırlanan "Ahmet Efe’nin Çocuk Hikâyelerinde Değer Eğitimi ve Hikâyelerin Türkçe Eğitimine Katkısı" isimli çalışmaya konu olmuştur. Yazar hakkında yapılan bir diğer akademik çalışma Tekdemir tarafından ele alınmıştır. Çalışma (1997) lisans tezi özelliği göstermektedir ve "Ahmet Efe ve Çocuk Edebiyatımızdaki Yeri" başlığını taşımaktadır. Sözer (2004) ise Ahmet Efe’nin şiirlerinde çocuk unsurunu çalışmıştır.
Yazarın yazın hayatına başlamasında ailesinin de etkisi olduğu söylenebilir. Müftü olarak görev yapan babası, edebiyatla ilgilenen bir kişiydi. Güzel şiirler yazardı. Babasının da basılmış çeşitli eserleri mevcuttur. Bununla birlikte ağabeyi de edebiyatla ilgiliydi. Kendisi için bir şiir ontolojisi oluşturmuştur. Bu sayede yazar birçok önemli şairi tanıma fırsatı yakaladı.
Hikâyelerinde geleneksel masalları baz alan yazar, daha çok gerçeküstü olayları ve gerçeküstü karakterleri kurgusunda kullanır. Bu durum aynı zamanda anlatım tekniği ve üslubun her yaştan bireye uygun olmasına da olanak sağlamaktadır. Kurgusunda olaylar sürükleyici bir tarzda sona doğru akar. Merak ve heyecan duygusu okuyucuyu etkisi altına alır. Tasvirlerle anlatımını güçlendiren yazar, iyileri her zaman ödüllendirirken kötüleri cezalandırır. Karakterler aracılığıyla kötüye olan tepkisini ortaya koyan yazar aynı zamanda kötü örnekler üzerinden iyiye yönlendirme yapar. Okuyucunun cezalandırılan kötüden kendine pay çıkarmasını ister. Öyle ki okuyucunun metin sonunda ders çıkarmasını sağlayacak paragrafları görmek mümkündür. Yazarın zaman zaman “ikisi de bunu hak etmişti” gibi ifadelerle metinlerdeki varlığını görmek mümkündür.
Kurgu boyunca okuyucu sık konuşmalarla, süregelen bir hareketle, canlılık ve çeşitlikle karşılaşır. Konular kısa ve net verilir. Bu kısa ve net konular aile, doğa, doğruluk gibi çeşitlilikler gösterebilir. Özellikle doğa konusu üzerinde mesajlarını yoğunlaştıran yazar, Yörük hayatından, şehrin boğucu havasından, ormanların yok olmasından sıkça söz eder.
Karakterlerini hayvanlarda, doğaüstü varlıklardan seçer. Doğaüstü varlıkların kullanılması okuyucunun hayal dünyasını beslemekte, duygu ve düşünce sınırlarını genişletmeye yardımcı olmaktadır. Çocuk karakterler genelde meraklı kimselerdir. Kurgularda dikkat çeken bir diğer özellik de dini bakımdan donanımlı yaşça büyük karakterlerdir. Bu kimseler ahlaktan, dini kurallardan bahsederler. Çocuk karakterlerin bu kimselerden dine ilişkin bilgiler edindiği, atasözleri ve deyimler gibi kültüre ait unsurlar öğrendiği görülür. Ayrıca karakterlerin yaşlarının büyüdükçe bilgilerinin de büyüdüğünü söylemek mümkün olabilecektir.
Gelenekten beslenen yazar, eserlerinde deyim ve atasözlerini sıkça kullanır. Yazara göre bu dünyadaki her şey bir hiçtir. İyilik hiçbir zaman unutulmaz. Ne olursa olsun iyilik kazanır. Öyle ki eserlerinde iyilik büyüsü yapan perilere rastlanabilir. Kötülük yapanların cezaları ölüm de olabilir. Son zamanlarda üzerinde yoğun şekilde durulan değerler eğitimi meselesi yazar tarafından ciddiyetle kaleme alınmıştır. Kültürel değerler ekseninde türlerini genişlettiği görülür. Bu bakımdan okul programlarını da destekler niteliktedir.
Kaynakça
Batur, Zekerya ve Zeliha Yücel (2012). "Ahmet Efe'nin Çocuk Hikâyelerinde Değer Eğitimi ve Hikâyelerin Türkçe Eğitimine Katkısı". Electronic Turkish Studies 7(4).
http://ahmetefe.com [erişim tarihi: 24.07.2018]
Sözer, İpek (2004). Ahmet Efe'nin Şiirlerinde Çocuk. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tekdemir, Tansel (1997). Ahmet Efe ve Çocuk Edebiyatımızdaki Yeri. Lisans Tezi. Kastamonu: Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: AYŞE SİNEM TOPRAKYayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 28.09.2021
Yayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 28.09.2021
Güncelleme Tarihi: 28.09.2021
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Fındık Osman | Diyanet işleri Başkanlığı / Ankara | 1973 | Hikâye |
Akyazı | Diyanet İşleri Başkanlığı / Ankara | 1973 | Hikâye |
Veda | Kandil yayınları / Ankara | 1980 | Şiir |
Sevgi Çiçeği | Diyanet İşleri Başkanlığı / Ankara | 1981 | Şiir |
Kor | Nar Yayınları / İstanbul | 1981 | Roman |
Cepheye Koşmak | Esra Yayınları / İstanbul | 1981 | Tiyatro |
Yûnus | Nur Yayınları / İstanbul | 1981 | Roman |
Tabya | Nur Yayınları / İstanbul | 1983 | Hikâye |
Hançer | Nur Yaynları / İstanbul | 1983 | Hikâye |
Çocuklara İslam Ansiklopedisi | Akçağ / Ankara | 1984 | Diğer |
Çocuklara İslam Büyükleri Ansiklopedisi | AKÇAĞ / ANKARA | 1984 | Diğer |
Keloğlan Keleş Oğlan | Nar Yayınları / İstanbul | 1984 | Masal |
Üç Kandil | Esra Yayınları / İstanbul | 1984 | Roman |
Çocuklara İslami Bilgiler | Zaman Yayınları / İstanbul | 1984 | Diğer |
Çocuklar İçin İslam Akaidi | Akçağ / Ankara | 1985 | Diğer |
Ellerin Üşümesin | Seha Neşriyat / İstanbul | 1986 | Şiir |
Yunus'un Çiçekleri | Akçağ Yayınları / Ankara | 1986 | Hikâye |
Tarih ve Kahramanlık Hikâyeleri | Akçağ Yayınları / Ankara | 1986 | Hikâye |
Kılavuz Yazılar | Esra Yayınları / İstanbul | 1986 | Diğer |
N'oldu Bu Gönlüm-Hacı Bayram-ı Veli | Esra Yayınları / İstanbul | 1987 | Roman |
İslam'ın İlk Şartı Tevhid | Milli Görüş Yayınları / Ankara | 1988 | Diğer |
Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi | Akçağ / Ankara | 1990 | Diğer |
Uçurtmam Kuşlardan Güzel | Nar Yayınları / İstanbul | 1991 | Hikâye |
Kafdağındaki Adam | Nar Yayınları / İstanbul | 1992 | Masal |
Masallar Ülkesinde | Nar Yayınları / İstabul | 1992 | Masal |
Arslanlar Ordusu | Milli Gençlik Vakfı / Ankara | 1992 | Hikâye |
Sîret-i Resûl | Meram Belediyesi / Konya | 1993 | Biyografi |
Anadolu Selçuklu Sultanları | Konya Büyükşehir Belediyesi / Konya | 1993 | Biyografi |
Güzeli Bulmak -Hattatların Hâli- | Semerkand Yayınları / İstanbul | 1994 | Biyografi |
Can Gazeli | Esra Yayınları / İstanbul | 1994 | Şiir |
Onlar Yıldız Gibi | Seha Neşriyat / İstanbul | 1994 | Biyografi |
Seçilmiş Kıssalar Hisseler | Nar Yayınları / İstanbul | 1994 | Diğer |
Ey Yâr | Esra Yayınları / İstanbul | 1995 | Şiir |
Ah Züleyha | Esra Yayınları / İstanbul | 1995 | Hikâye |
Çölde Kanat Sesleri | Esra Yayınları / İstanbul | 1996 | Hikâye |
Ganj | Esra Yayınları / İstanbul | 1996 | Hikâye |
Yasemin'in Dünyası | Akçağ Yayınları / Ankara | 1996 | Hikâye |
Avcı- son av- | Meneviş Yayınları / Ankara | 1996 | Roman |
Konya Yazıları | Esra Yayınları / İstanbul | 1996 | Diğer |
Atlar Nerede Kışlayacak? | Esra Yayınları / İstanbul | 1996 | Tiyatro |
Portre, Biyografi ve Tuğralarıyla Osmanlı Padişahları | Vakit Gazetesi / Ankara | 1997 | Biyografi |
Minyatürlerle Yûnus Emre'nin Hayatı | Sanat Yayınları / Konya | 1997 | Biyografi |
Celâleddin Karatay Hayatı ve Eserleri | Karatay Belediyesi / Konya | 1997 | Biyografi |
Târih-İ Âl-i Selçuk | Konya Ticaret Odası / Konya | 1998 | Biyografi |
Hüsn-i Hatlarla 40 Hadis Albümü | Uysal Yayınları / Ankara | 1998 | Diğer |
Besmele Gülşeni | Esra Yayınları / İstanbul | 1998 | Diğer |
Teyakkuz | Esra Yayınları / İstanbul | 1998 | Diğer |
Tevhid'in Işığında | Esra Yayınları / İstanbul | 1998 | Diğer |
Son Cümle | Esra Yayınları / İstanbul | 1998 | Diğer |
Konya'da 40 Büyük Eser | Konya Büyükşehir Belediyesi / Konya | 1998 | Diğer |
Işığın Yüreği | Nar Yayınları / İstanbul | 1999 | Şiir |
Sahib Ata Fahreddin Ali'nin Hayatı ve Eserleri | Konya Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü / Konya | 2003 | Biyografi |
Minyatürlerle Mevlâna ve Ailesi | Konya Valiliği / İstanbul | 2004 | Biyografi |
Mum Alevi | Meneviş Yayınları / Ankara | 2004 | Hikâye |
Mevlâna'dan Hikâyeler | Meneviş Yayınları / Ankara | 2004 | Hikâye |
Bilal'in Çiçeği | Nar Yayınları / İstanbul | 2004 | Roman |
Beydabâ Masalları | Meneviş Kitaplar / Ankara | 2004 | Masal |
Ah Minel Aşk | Konya Valiliği / Konya | 2004 | Diğer |
Şiirlerle Esmau'l-Hüsnâ | Diyanet İşleri Başkanlığı / Ankara | 2005 | Şiir |
Sis | Nar Yayınları / İstanbul | 2005 | Hikâye |
Hümâ | Nar Yayınları / İstanbul | 2008 | Şiir |
Mekke-Medine Kitabı | Igmg / İstanbul | 2009 | Diğer |
Peygamberler Tarihi Ansiklopedisi | Akçağ / Ankara | 2009 | Diğer |
Bir Yalnız Ağaç | Nar Yayınları / İstanbul | 2011 | Şiir |
Hac ve Umre'nin Sırları | PLURAL Publications / İstanbul | 2011 | Diğer |
Ümmetin Firavun'u: Ebû Cehil | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2011 | Biyografi |
Zenbil | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2011 | Diğer |
Gökkuşağındaki Salıncak | Nar Yayınları / İstanbul | 2012 | Hikâye |
Tuzaktaki Kaplan | Nar Yayınları / İstanbul | 2012 | Hikâye |
Zümrüde Ankâyı Arayan Çocuk | Nar Yayınları / İstanbul | 2012 | Şiir |
Anadolu Masalları | Nar Yayınları / İstanbul | 2012 | Masal |
Masal Rüzgarı | Nar Yayınları / İstanbul | 2012 | Masal |
Minyatürlerle Dünya Masalları | Nar Yayınları / İstanbul | 2013 | Masal |
Ağacın Rüyası | Nar Yayınları / İstanbul | 2013 | Masal |
Bir Müftünün Hatıraları | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2013 | Biyografi |
Dağdaki Oyuncak | Nar Yayınları / İstanbul | 2013 | Hikâye |
Sultan Fatih'in Düşü | Nar Yayınları / İstanbul | 2013 | Diğer |
Mihenk | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2013 | Diğer |
Seyyah Olup Şu Âlemi Gezerim | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2013 | Diğer |
Aşk Çıkrığı | Akçağ / Ankara | 2014 | Biyografi |
Çirkin Portreler | Alperen Yayınları / Ankara | 2014 | Diğer |
Efendimizin 40 Duası | Akçağ / Ankara | 2014 | Diğer |
Hasretin Yedi Rengi | Nar Yayınları / İstanbul | 2015 | Şiir |
Bozkır Yılanı | Nar Yayınları / İstanbul | 2016 | Roman |
Kutlu ile Melinda | Nar Yayınları / İstanbul | 2016 | Roman |
Köse Mihal | Nar Yayınları / İstanbul | 2016 | Roman |
Necatname | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2017 | Şiir |
Küçük Deli | Kayalıpark Yayınları / Konya | 2017 | Roman |
Buz Kırığı | Nar Yayınları / İstanbul | 2017 | Roman |
Zenadika | Nar Yayınları / İstanbul | 2017 | Roman |
Tasvir | Boğaziçi Yayınları / İstanbul | 2017 | Diğer |
Sir Derya'dan Uçan Kartal | Nar Yayınları / İstanbul | 2018 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ALİ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | DÂNÎ/VÂNÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Bilal Coşkun | d. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Enver (İlyaz) Asım | d. 1955 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Aslı Durak | d. 21 Eylül 1955 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | YALMANİ, Muzaffer Yalman | d. 10.01.1955 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Cüneyt Ayral | d. 13 Şubat 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Ahmet Kabaklı | d. 24 Mayıs 1924 - ö. 8 Şubat 2001 | Meslek | Görüntüle |
9 | Hamide Gönen | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Hande Barutçuoğlu | d. 1 Ocak 1984 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Kâzım Karabekir | d. 23 Temmuz 1882 - ö. 26 Ocak 1948 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Sara Gürbüz Özeren | d. 12 Şubat 1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ahmet Özdemir | d. 25 Nisan 1948 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | KESKİN, Ahmet | d. 24.07.1910 - ö. 1986 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Ahmet Karcılılar | d. 06 Haziran 1965 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |