Ahmet Efe

Enes Teslim, Fatih Yiğit
(d. 1 Eylül 1955 / ö. -)
Yazar, Memur, Yönetici, Editör
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kayseri’de doğdu. 1967 yılında Kayseri Cumhuriyet İlkokulu’na başladı. Ortaokulu Ankara İmam Hatip Okulu’nda bitirdi. Lise eğitimini 1973 yılında Ankara İmam Hatip Lisesi’nde devam ettirdi. 1979 yılında Ankara İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi’nde lisans eğitimi aldı. Evli ve üç çocuk babası olan yazarın babası müftülük, annesi ise ev hanımlığı yapmakta. İyi seviyede Arapça bilen yazar, iş hayatına Diyanet İşleri Müdürlüğünde müdür yardımcısı olarak başladı. 1978-1980 yılları arasında TRT’de çalıştı. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığında memur olarak tekrar görev yapmaya başladı. 1983’te buradaki memurluk görevinden ayrıldı. Daha çok çocuk kitapları yayınlayan Kandil çocuk dergisinde çalışmaya başladı. 1986 yılında Kandil dergisinin yöneticiliğini de yaptı. 1993 yılında Ankara’dan Konya’ya taşındı. 1993-1998 yılları arasında Esra Film bünyesinde çalışmaya başladı. Buradaki görevi süresince kısa metrajlı bazı filmlerde senaryo yazarlığının yanı sıra yönetmenlik de yaptı. Ayrıca mahalli radyo ve televizyon kanalları için bazı programlar hazırladı. Konya Büyükşehir Belediyesi İl Kültür Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan kitaplara editörlük yaptı. Aynı pozisyonda sanat danışmanı ve grafiker olarak da hizmet verdi. 1998 yılından itibaren bir reklam ajansında yöneticilik görevi yapmakta. 2008 yılında İstanbul’a taşındı. Hayatını Kayseri Ankara, Kastamonu Konya ve en son İstanbul gibi geçiren yazar, geçici süreler içinde Almanya ve Hollanda’da da bulundu. Kandil Çocuk Dergisi, Çerağ, Gençlik ve Anka dergilerinde görev aldı.

1973 Diyanet İşleri Başkanlığı Çocuk Hikâyeleri Yarışması ‘İlk on hikâye arasında Akyazı ve Fındık Osman hikâyelerine ödül aldı ve bu eserler kurum tarafından kitaplaştırıldı. 1985 çocuk edebiyatı dalında Türkiye Yazarlar Birliğince verilen Yılın Yazarı Ödülü’nü almaya hak kazandı.1988 Çocuk Vakfı, Çocuk Edebiyatı Şiir Kitabı Yarışması, üçüncülük ödülüne sahip oldu.1989 Diyanet İşleri Başkanlığı Na’t Yarışması mansiyon ödülü kazandı. 1990 Diyanet işleri Başkanlığı Çocuklar İçin Manzum Dua Şiirleri Yarışması Mansiyon Ödülü aldı. Bugün gazetesi, Anne Şiirleri Yarışması Birincilik Ödülü'nü almaya hak kazandı. Ankara Belediyesi Amblem Yarışması mansiyon ödülü, Sayha Holding Amblem Yarışması birincilik ödülü, AMGT Marş Yarışması birincilik ödülü , MGV Marş Yarışması ikincilik ödülü, Hak-İş Konfederasyonu Marş Yarışması birincilik ödülü, AMGT Amblem Yarışması Mansiyon Ödülü, 1991 Güneysu Dergisi Şiir Yarışması birincilik ödülü, 1993 Milli Eğitim Bakanlığı Çocuk Şiir Kitabı Yarışması üçüncülük ödülü, Devlet Bakanlığı II. Türk Müziği Çocuk Şarkıları Yarışması'nda Turgut Tokaç’ın bestelediği “Çocuklar Güle Benzer” isimli güfteye ödül, 1995 MÜSİAD Konya Şubesince Yılın Kültür ve Sanat Ödülü, 2014 ESKADER Yılın Çocuk Edebiyatı Yazarı Ödülü, 2015 Konya İl Kültür Müdürlüğü, Altın Kalp Münacat Yarışması ikincilik ödülünü de almaya hak kazanmıştır.

İlk eserlerini 1973 yılında İmam-Hatip okulunda öğrenci iken vermeye başladı. Bu dönemde yazdığı eserler Pınar isimli bir kültür sanat dergisi tarafından yayınlanmaya başladı. Aynı yıllarda Akyazı ve Fındık Osman eserlerini yazdı. Bu eserler de yine aynı yıl Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları tarafından yayımlandı. Kaleme aldığı ilk eserler yetişkin edebiyatına yönelik bir tarza sahipti. Bununla birlikte, sonradan uzun yıllar çocuk edebiyatı ile ilgili çalışmalarla ilgilendi. Süreç devam ettikçe yazar hem çocuk hem yetişkin edebiyatına yönelik eserler vermeye devam etti.

Yazar Batur ve Yücel (2012) tarafından hazırlanan "Ahmet Efe’nin Çocuk Hikâyelerinde Değer Eğitimi ve Hikâyelerin Türkçe Eğitimine Katkısı" isimli çalışmaya konu olmuştur. Yazar hakkında yapılan bir diğer akademik çalışma Tekdemir tarafından ele alınmıştır. Çalışma (1997) lisans tezi özelliği göstermektedir ve "Ahmet Efe ve Çocuk Edebiyatımızdaki Yeri" başlığını taşımaktadır. Sözer (2004) ise Ahmet Efe’nin şiirlerinde çocuk unsurunu çalışmıştır.

Yazarın yazın hayatına başlamasında ailesinin de etkisi olduğu söylenebilir. Müftü olarak görev yapan babası, edebiyatla ilgilenen bir kişiydi. Güzel şiirler yazardı. Babasının da basılmış çeşitli eserleri mevcuttur. Bununla birlikte ağabeyi de edebiyatla ilgiliydi. Kendisi için bir şiir ontolojisi oluşturmuştur. Bu sayede yazar birçok önemli şairi tanıma fırsatı yakaladı.

Hikâyelerinde geleneksel masalları baz alan yazar, daha çok gerçeküstü olayları ve gerçeküstü karakterleri kurgusunda kullanır. Bu durum aynı zamanda anlatım tekniği ve üslubun her yaştan bireye uygun olmasına da olanak sağlamaktadır. Kurgusunda olaylar sürükleyici bir tarzda sona doğru akar. Merak ve heyecan duygusu okuyucuyu etkisi altına alır. Tasvirlerle anlatımını güçlendiren yazar, iyileri her zaman ödüllendirirken kötüleri cezalandırır. Karakterler aracılığıyla kötüye olan tepkisini ortaya koyan yazar aynı zamanda kötü örnekler üzerinden iyiye yönlendirme yapar. Okuyucunun cezalandırılan kötüden kendine pay çıkarmasını ister. Öyle ki okuyucunun metin sonunda ders çıkarmasını sağlayacak paragrafları görmek mümkündür. Yazarın zaman zaman “ikisi de bunu hak etmişti” gibi ifadelerle metinlerdeki varlığını görmek mümkündür.

Kurgu boyunca okuyucu sık konuşmalarla, süregelen bir hareketle, canlılık ve çeşitlikle karşılaşır. Konular kısa ve net verilir. Bu kısa ve net konular aile, doğa, doğruluk gibi çeşitlilikler gösterebilir. Özellikle doğa konusu üzerinde mesajlarını yoğunlaştıran yazar, Yörük hayatından, şehrin boğucu havasından, ormanların yok olmasından sıkça söz eder.

Karakterlerini hayvanlarda, doğaüstü varlıklardan seçer. Doğaüstü varlıkların kullanılması okuyucunun hayal dünyasını beslemekte, duygu ve düşünce sınırlarını genişletmeye yardımcı olmaktadır. Çocuk karakterler genelde meraklı kimselerdir. Kurgularda dikkat çeken bir diğer özellik de dini bakımdan donanımlı yaşça büyük karakterlerdir. Bu kimseler ahlaktan, dini kurallardan bahsederler. Çocuk karakterlerin bu kimselerden dine ilişkin bilgiler edindiği, atasözleri ve deyimler gibi kültüre ait unsurlar öğrendiği görülür. Ayrıca karakterlerin yaşlarının büyüdükçe bilgilerinin de büyüdüğünü söylemek mümkün olabilecektir.

Gelenekten beslenen yazar, eserlerinde deyim ve atasözlerini sıkça kullanır. Yazara göre bu dünyadaki her şey bir hiçtir. İyilik hiçbir zaman unutulmaz. Ne olursa olsun iyilik kazanır. Öyle ki eserlerinde iyilik büyüsü yapan perilere rastlanabilir. Kötülük yapanların cezaları ölüm de olabilir. Son zamanlarda üzerinde yoğun şekilde durulan değerler eğitimi meselesi yazar tarafından ciddiyetle kaleme alınmıştır. Kültürel değerler ekseninde türlerini genişlettiği görülür. Bu bakımdan okul programlarını da destekler niteliktedir.

Kaynakça

Batur, Zekerya ve Zeliha Yücel (2012). "Ahmet Efe'nin Çocuk Hikâyelerinde Değer Eğitimi ve Hikâyelerin Türkçe Eğitimine Katkısı". Electronic Turkish Studies 7(4).

http://ahmetefe.com [erişim tarihi: 24.07.2018]

Sözer, İpek (2004). Ahmet Efe'nin Şiirlerinde Çocuk. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Tekdemir, Tansel (1997). Ahmet Efe ve Çocuk Edebiyatımızdaki Yeri. Lisans Tezi. Kastamonu: Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: AYŞE SİNEM TOPRAK
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 28.09.2021

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Fındık OsmanDiyanet işleri Başkanlığı / Ankara1973Hikâye
AkyazıDiyanet İşleri Başkanlığı / Ankara1973Hikâye
VedaKandil yayınları / Ankara1980Şiir
Sevgi ÇiçeğiDiyanet İşleri Başkanlığı / Ankara1981Şiir
KorNar Yayınları / İstanbul1981Roman
Cepheye KoşmakEsra Yayınları / İstanbul1981Tiyatro
YûnusNur Yayınları / İstanbul1981Roman
TabyaNur Yayınları / İstanbul1983Hikâye
HançerNur Yaynları / İstanbul1983Hikâye
Çocuklara İslam AnsiklopedisiAkçağ / Ankara1984Diğer
Çocuklara İslam Büyükleri AnsiklopedisiAKÇAĞ / ANKARA1984Diğer
Keloğlan Keleş OğlanNar Yayınları / İstanbul1984Masal
Üç KandilEsra Yayınları / İstanbul1984Roman
Çocuklara İslami BilgilerZaman Yayınları / İstanbul1984Diğer
Çocuklar İçin İslam AkaidiAkçağ / Ankara1985Diğer
Ellerin ÜşümesinSeha Neşriyat / İstanbul1986Şiir
Yunus'un ÇiçekleriAkçağ Yayınları / Ankara1986Hikâye
Tarih ve Kahramanlık HikâyeleriAkçağ Yayınları / Ankara1986Hikâye
Kılavuz YazılarEsra Yayınları / İstanbul1986Diğer
N'oldu Bu Gönlüm-Hacı Bayram-ı VeliEsra Yayınları / İstanbul1987Roman
İslam'ın İlk Şartı TevhidMilli Görüş Yayınları / Ankara1988Diğer
Osmanlı Tarihi AnsiklopedisiAkçağ / Ankara1990Diğer
Uçurtmam Kuşlardan GüzelNar Yayınları / İstanbul1991Hikâye
Kafdağındaki AdamNar Yayınları / İstanbul1992Masal
Masallar ÜlkesindeNar Yayınları / İstabul1992Masal
Arslanlar OrdusuMilli Gençlik Vakfı / Ankara1992Hikâye
Sîret-i ResûlMeram Belediyesi / Konya1993Biyografi
Anadolu Selçuklu SultanlarıKonya Büyükşehir Belediyesi / Konya1993Biyografi
Güzeli Bulmak -Hattatların Hâli-Semerkand Yayınları / İstanbul1994Biyografi
Can GazeliEsra Yayınları / İstanbul1994Şiir
Onlar Yıldız GibiSeha Neşriyat / İstanbul1994Biyografi
Seçilmiş Kıssalar HisselerNar Yayınları / İstanbul1994Diğer
Ey YârEsra Yayınları / İstanbul1995Şiir
Ah ZüleyhaEsra Yayınları / İstanbul1995Hikâye
Çölde Kanat SesleriEsra Yayınları / İstanbul1996Hikâye
GanjEsra Yayınları / İstanbul1996Hikâye
Yasemin'in DünyasıAkçağ Yayınları / Ankara1996Hikâye
Avcı- son av-Meneviş Yayınları / Ankara1996Roman
Konya YazılarıEsra Yayınları / İstanbul1996Diğer
Atlar Nerede Kışlayacak?Esra Yayınları / İstanbul1996Tiyatro
Portre, Biyografi ve Tuğralarıyla Osmanlı PadişahlarıVakit Gazetesi / Ankara1997Biyografi
Minyatürlerle Yûnus Emre'nin HayatıSanat Yayınları / Konya1997Biyografi
Celâleddin Karatay Hayatı ve EserleriKaratay Belediyesi / Konya1997Biyografi
Târih-İ Âl-i SelçukKonya Ticaret Odası / Konya1998Biyografi
Hüsn-i Hatlarla 40 Hadis AlbümüUysal Yayınları / Ankara1998Diğer
Besmele GülşeniEsra Yayınları / İstanbul1998Diğer
TeyakkuzEsra Yayınları / İstanbul1998Diğer
Tevhid'in IşığındaEsra Yayınları / İstanbul1998Diğer
Son CümleEsra Yayınları / İstanbul1998Diğer
Konya'da 40 Büyük EserKonya Büyükşehir Belediyesi / Konya1998Diğer
Işığın YüreğiNar Yayınları / İstanbul1999Şiir
Sahib Ata Fahreddin Ali'nin Hayatı ve EserleriKonya Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü / Konya2003Biyografi
Minyatürlerle Mevlâna ve AilesiKonya Valiliği / İstanbul2004Biyografi
Mum AleviMeneviş Yayınları / Ankara2004Hikâye
Mevlâna'dan HikâyelerMeneviş Yayınları / Ankara2004Hikâye
Bilal'in ÇiçeğiNar Yayınları / İstanbul2004Roman
Beydabâ MasallarıMeneviş Kitaplar / Ankara2004Masal
Ah Minel AşkKonya Valiliği / Konya2004Diğer
Şiirlerle Esmau'l-HüsnâDiyanet İşleri Başkanlığı / Ankara2005Şiir
SisNar Yayınları / İstanbul2005Hikâye
HümâNar Yayınları / İstanbul2008Şiir
Mekke-Medine KitabıIgmg / İstanbul2009Diğer
Peygamberler Tarihi AnsiklopedisiAkçağ / Ankara2009Diğer
Bir Yalnız AğaçNar Yayınları / İstanbul2011Şiir
Hac ve Umre'nin SırlarıPLURAL Publications / İstanbul2011Diğer
Ümmetin Firavun'u: Ebû CehilBoğaziçi Yayınları / İstanbul2011Biyografi
ZenbilBoğaziçi Yayınları / İstanbul2011Diğer
Gökkuşağındaki SalıncakNar Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Tuzaktaki KaplanNar Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Zümrüde Ankâyı Arayan ÇocukNar Yayınları / İstanbul2012Şiir
Anadolu MasallarıNar Yayınları / İstanbul2012Masal
Masal RüzgarıNar Yayınları / İstanbul2012Masal
Minyatürlerle Dünya MasallarıNar Yayınları / İstanbul2013Masal
Ağacın RüyasıNar Yayınları / İstanbul2013Masal
Bir Müftünün HatıralarıBoğaziçi Yayınları / İstanbul2013Biyografi
Dağdaki OyuncakNar Yayınları / İstanbul2013Hikâye
Sultan Fatih'in DüşüNar Yayınları / İstanbul2013Diğer
MihenkBoğaziçi Yayınları / İstanbul2013Diğer
Seyyah Olup Şu Âlemi GezerimBoğaziçi Yayınları / İstanbul2013Diğer
Aşk ÇıkrığıAkçağ / Ankara2014Biyografi
Çirkin PortrelerAlperen Yayınları / Ankara2014Diğer
Efendimizin 40 DuasıAkçağ / Ankara2014Diğer
Hasretin Yedi RengiNar Yayınları / İstanbul2015Şiir
Bozkır YılanıNar Yayınları / İstanbul2016Roman
Kutlu ile MelindaNar Yayınları / İstanbul2016Roman
Köse MihalNar Yayınları / İstanbul2016Roman
NecatnameBoğaziçi Yayınları / İstanbul2017Şiir
Küçük DeliKayalıpark Yayınları / Konya2017Roman
Buz KırığıNar Yayınları / İstanbul2017Roman
ZenadikaNar Yayınları / İstanbul2017Roman
TasvirBoğaziçi Yayınları / İstanbul2017Diğer
Sir Derya'dan Uçan KartalNar Yayınları / İstanbul2018Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DÂNÎ/VÂNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Doğum YeriGörüntüle
4Enver (İlyaz) Asımd. 1955 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Aslı Durakd. 21 Eylül 1955 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YALMANİ, Muzaffer Yalmand. 10.01.1955 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Cüneyt Ayrald. 13 Şubat 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Ahmet Kabaklıd. 24 Mayıs 1924 - ö. 8 Şubat 2001MeslekGörüntüle
9Hamide Gönend. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10Hande Barutçuoğlud. 1 Ocak 1984 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Kâzım Karabekird. 23 Temmuz 1882 - ö. 26 Ocak 1948Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Sara Gürbüz Özerend. 12 Şubat 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ahmet Özdemird. 25 Nisan 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14KESKİN, Ahmetd. 24.07.1910 - ö. 1986Madde AdıGörüntüle
15Ahmet Karcılılard. 06 Haziran 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle