Madde Detay

Asıl adı Emrullah'tır. Nasûhî-zâde'nin oğludur. Larende'de doğdu. Safâyî'de Konyalı diye yazılıdır. 1085/1674-75'te gençken İstanbul'a geldi; Fâzıl Süleyman Efendi'den mülazım oldu. (Özcan 1989: 4/187) 1085/1674-75'te Ali Efendi'den hariç rütbesi elde etti. Önce kırk akça medresesine erişti, daha sonra Bayramiye Medresesi'nde (Şakâyık ve Sâlim'de Behramiye, Özcan 1989: 4/187; Çapan 2005: 73; İnce 2005:222) müderrislik yaptı. 1087/1676-77'de İbrahim Paşa, 1091/1680-81'de Ferhad Paşa ve bir sene sonra Emrullah Hoca, 1095/1683-84'te Üsküdar'da Minkârîzâde Yahya Efendi müderrisliğine tayin olundu. 1098/1686-87'de Sinan Paşa, Rüstem Paşa ve 1100/1688-89'da Zal Paşa ve 1101/1689-90'da Süleymaniye ile Mahmud Paşa Medreselerinde müderrislik yaptı. 1102/1690-91'de Selimiye ve iki sene sonra Süleymaniye Medreselerine, 1106/1694-95'te Yenişehr-i Fenâr kadılığına tayin edildi. Ayrıldıktan sonra Balyabadra arpalığı verildi ve 1113/1701-02'de Halep kadılığına tayin edilip orada Cemaziyelevvel 1114/ Eylül-Ekim 1702'de vefat etti. Oraya defnedildi. ( İnce 2005: 222)

Bilgisi yanında şiir ve inşasıyla da tanındı. Arapça ve Farsça'yı iyi bilirdi. Üç dilde şiiri vardı. Kenzü'l-İnşa, isimli bir eseri vardır. Ayrıca Safâyî Tezkiresi'nde Farsça üç beytine de yer verilmiştir. Vassâf'a benzetilir. (Arslan 1994:31)

Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mehmed Sirâceddîn, Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ. Sivas: Dilek Matbaacılık.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C.I. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzâde Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım) Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri, Vakâyiü’l-Fuzalâ. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.

Temennâ-yı sürûr-ı sîne vasl-ı gül-'izâr özler

Güşâd-ı gonca-i ümmîd-i dil fasl-ı bahâr özler

Dili âvîze-i firkat-i zülf itmek murâd itmiş

Süvâr-ı esb-i nâzım şimdi nahcîr-i şikâr özler

Şeb-i târîk-i hecr içre kalupdur gönlümüz tenhâ

Hayâl-i rişte-i zülfün gibi bir gam-güsâr özler

Semend-i intizâr-ı tab-ı Emrî olmuş âmâde

Cihân-peymâ-yı ışkındur ki dâim reh-güzâr özler

(Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mehmed Sirâceddîn, Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ. Sivas: Dilek Matbaacılık. 31.)