Madde Detay
ERDEMOĞLU, Mehmet Ertem
(d. 10.03.1953 / ö. -)
Öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmet Ertem, 10 Mart 1953 tarihinde Niğde'nin Ulukışla ilçesine bağlı Gedeli köyünde doğmuştur. Babasının adı Ali, annesinin adı ise Arife'dir. Babası çiftçilikle uğraşan birisidir. İlkokulu 1965, ortaokulu 1968 yılında Gedeli köyünde tamamlamıştır. Köyde okuduğu süre boyunca boş zamanlarında babasına yardımcı olmuştur. 1968 yılında Niğde Öğretmen Okuluna girmiş, 1971 yılında öğretmen okulundan mezun olmuştur. Aynı yıl öğretmen olarak Niğde'nin Ulukışla ilçesinin Elmalı köyüne atanmıştır. Mehmet Ertem, askerliğini aynı köyde asker öğretmen olarak yapmıştır. Askerliğini de tamamladıktan sonra Mersin'e tayin olmuştur. Âşığın Mersin'deki görev yeri Tarsus ilçesinin Çiftlik Ereze köyüdür. Bir süre burada çalıştıktan sonra Tarsus merkez Kazım Taşkın İlköğretim Okuluna tayin olmuştur. Bu okulda hem öğretmenlik hem de idarecilik yapmıştır. Kazım Taşkın İlköğretim Okulunda 17 yıl idarecilik yapan Ertem, pek çok başarılara imza atmıştır. Meslek hayatı boyunca sayısız öğrenci yetiştirmiştir. 1997 yılında emekli olmuştur. Evli ve dört çocuk sahibi olan Ertem, hâlen Tarsus'ta ikamet etmektedir (Özmen 2009: 1018).
Küçük yaştan itibaren okumaya meraklı olan Ertem, orta okuldan itibaren şiire merak salmıştır. Özellikle Karaca Oğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel ve Âşık Ömer gibi pek çok âşıktan etkilenmiştir. Şiir yazmaya çok geç yaşlarda başlamıştır. Âşık şiiri tarzında şiirler yazmıştır. Mehmet Ertem, soyadından esinlenerek Erdemoğlu mahlasını kendisi seçip şiirlerinde kullanmıştır. Şiirle birlikte saz çalmayı da öğrenmiştir. Erdemoğlu, irticalen söyleyemese de yazdığı şiirleri saz eşliğinde türkü olarak da okumaktadır. Eşinin uzun süren hastalığı onu derinden etkilemiştir. Bu durum onun şiir ve musiki yönünü güçlendirmiş, teselliyi mızrapta ve mısrada aramasına sebep olmuştur. İsmail Özmen, Erdemoğlu'nun çalmaya ve söylemeye başlaması için şöyle söyler: "Bir kazma ucunun açtığı toprak aralığından kaynak suyunun akması gibi Erdemoğlu şiir yazmaya ve söylemeye başladı." (Özmen 2009: 1018).
Erdemoğlu, Niğde kültürüyle büyüyüp yetişmiş, bulunduğu coğrafyayı, buradaki gelenek ve göreneği, halkın genel karakterini özümseyerek kendini ve sanat çalışmalarını biçimlendirmiş bir şairdir. Şiirleri Niğde'nin öz kültürüyle yoğrularak oluşturulmuş eserlerdir denilebilir.
Erdemoğlu, şiirlerini millî vezin olan hece ölçüsüne göre yazmıştır. Genellikle 7, 8 ve 11 heceli ölçüyü kullanmıştır. En çok 11'li hece ölçüsünü tercih etmiştir. Şiirleri 4+3, 4+4, 5+3, 6+5 duraklıdır. Şiirlerinde en çok yarım ve tam kafiyeyi kullandığı görülmektedir. Erdemoğlu, şiirlerinde aşk, ayrılık, sevgiliye sitem, tabiat, ölüm, dert, ıstırap, acı, keder, felekten şikayet gibi pek çok konunun yanı sıra millî konulara da yer vermiştir. Yakışmıyor adlı şiirinde eşinin rahatsızlığını dile getirmiş ve yatmanın eşine yakışmadığından şikayet etmiştir.
Şiirlerinde kendine has benzetmeler kullanmıştır. Bu benzetmelere örnek olarak şunlar verilebilir: Ağzında bal olmuş dile benzersin, durmadan kükreyen sele benzersin, her gün pirim yapan pula benzersin, kaptanı olmayan sala benzersin. Ayrıca şair sevgiliyi tomurcuk bir güle, sevgilinin bakışını ceylana, sevgilinin duruşunu turnaya, sevgilinin yüzünü aya, sevgilinin saçlarını sırmaya benzeterek âşık şiirinin geleneksel benzetmelerini de kullanmıştır.
Şair, şiirlerinde Niğde ve çevresine ait pek çok unsura yer vermiştir. Ayrıca Malatya adlı şiirinde ise Malatya ve çevresinin doğal güzelliklerini işlemiştir. Erdemoğlu'nun yazdığı şiirlerine bakılınca şiirlerinin Niğde yöresi ağız özelliklerini taşıdığı görülür. Hatta bazı şiirlerinde Niğde yöresine has bazı kelimeleri de kullanmıştır.
Kaynakça
Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şairler ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCIYayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HACI ŞAHİN | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HACI ŞAHİN | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Meslek | Görüntüle |
8 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | HACI ŞAHİN | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | HACI ŞAHİN | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HACI ŞAHİN | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |