BALI, Ali Altın

(d. 1907 / ö. 1980)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ali Altın olan âşık, 1907 tarihinde, o dönem Keban’a bağlı Arguvan'ın Kesirik (Gümüşlü) köyünde dünyaya gelmiştir. Balım Sultan’a izafeten kendisine Balı adı verilmiştir. Babası Bayraktaroğularından Hüseyin Bey, annesi ise Zehra Hanım'dır. Ailesi yörenin ileri gelenlerindendir (Gülseren vd. 1991: 16). Ali Altın, beş çocuklu bir ailenin en büyüğüdür. 1. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla beraber babası askere alınmış ve Zehra Hanım zorluklarla mücadele ederek beş çocuğunu büyütmeye çalışmışsa da yoksulluk ve hastalıktan iki çocuğunu kaybetmiştir. Bütün bu sıkıntılara daha fazla dayanamayan anne de kısa bir süre sonra vefat etmiştir. Bu olayların üzerine Ali Altın, henüz on iki yaşında iken gurbete çıkmış; Sivas, Tokat, Zile, Amasya, Çorum gibi birçok il ve ilçeyi dolaşmış, Çorum’un Sungurlu kazasının Yenice köyünde “İbiş Ağa” adlı bir zatın yanında çalışarak hayata tutunmaya çalışmıştır.

Ali Altın, ilkokulda okuma ve yazmaya istekli rağmen maddi- ailevi sebeplerden dolayı eğitime devam edememiş; ancak askerlik döneminde okumasını geliştirebilmiştir. Askerden döndükten sonra Âşık Balı, 1954 yılında Arguvan'da hizmetli olarak göreve başlamıştır. Balı, iki evlilik yapmış, bu evliliklerden altı çocuğu olmuştur. İlk eşinin adı Hatice'dir ve Balı'nın, Hatice hanımdan iki çocuğu vardır. Hatice Hanım'dan olan çocuklarının adı Abbas ve Zehra'dır. Âşık Balı'nın ilk eşiyle Abbas ve Leyla vefat etmişlerdir. Balı'da 1980 yılında vefat etmiş ve köyüne defnedilmiştir.

Âşık Balı aynı zamanda 2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Yaşayan Halk Ozanı" unvanı verilen Sevim Emir (Karagünlü)’in babasıdır. Sevim Emir'de babasından el alarak şiir yazmaya başlamıştır. Halk Ozanı Karagünlü babasının şiirlerini ve günlüklerini bir araya getirip kitap olarak yayımlamıştır

On iki yaşında gurbete çıkan, on dört yaşında Yenice’de Köse Ali’nin yanında iki aylık bir eğitimden sonra saz çalmaya başlayan Ali Balı, badeli âşıklardandır. Nitekim o badeyi Hz. Hızır’ın elinden içmiştir. Balı, âşıklık geleneğine uyarak gezdiği şehirlerin odalarında, kahvehanelerinde birçok âşıkla tanışmış ve atışmalar yapmıştır. Şiirlerinde Balı mahlasını kullanan Ali Altın, aynı zamanda zakirdir. İlk şiirlerinde çocukluk yıllarında çektiği sıkıntıları ele alırken sonrasında Ermeni kızı Suna’ya sevdasını anlatan şiirler yazmıştır. Suna, Balı’yı beşeri aşktan ilahi aşka götüren bir vasıta olmuştur. Balı, daha sonraki zamanlarda vahdet anlayışı ekseninde tasavvufi şiirler yazmıştır. Hayatının son döneminde ise köyünde yaşadığı toprak problemlerini ele alan Balı, döneminin büyük âşıklarındandır. O, her konuyu şiirlerinde başarıyla işlemiş üretken bir şairdir. Hece ölçüsüyle ve dörtlük biçiminde şiirler yazmıştır. Toplam 320 kadar şiirinin olduğu bilinmektedir. Şiirlerinin bir kısmında Karacaoğlan, Pir Sultan ve Dadaloğlu’nun etkisi görülürken diğer kısmında da Yunus Emre gibi mutasavvıf şairlerin etkisi açıkça görülmektedir (Emir 2004: IV).

Kaynakça

Emir, Sevim (2004). Arguvanlı Âşık Balı Günlüğü ve Şiirleri. Malatya: Rektur Rek. Matbaası.

Gülseren, Mehmet, Ahmet Şentürk (1991). Malatyalı Şairler Antolojisi . C. 2. Malatya: Yenimalatya Gazetesi Ofset Tesisleri.

Kavruk, Hasan, Metin Özer (2006). Geçmişten Günümüze Malatya Şairleri. Malatya: Malatya Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: FATİH SOLMAZ
Yayın Tarihi: 04.07.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEFİL DURAN, Duran Bebekd. 1943 - ö. 17.01.2017Doğum YeriGörüntüle
2CEYLANÎ, Hacı Mustafa Uğurd. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3FAKİR KUL, İsmail Hakkı Eroğlud. 1918 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NÜSRET EHMEDOVd. 1907 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HALİL İBRAHİM, Halil İbrahim Yörükd. 1907 - ö. 1969Doğum YılıGörüntüle
6ETO/DİDARİ, Ekvtime Davlaşeridzed. 1907 - ö. 1987Doğum YılıGörüntüle
7MURTUZELİ HESENOVd. 1895 - ö. 1980Ölüm YılıGörüntüle
8Ali Hadi Okand. 1901 - ö. 25 Ağustos 1980Ölüm YılıGörüntüle
9Ümit Kaftancıoğlud. 1935 - ö. 11 Nisan 1980Ölüm YılıGörüntüle
10ŞAHSENEM/ŞAHSENEM BACI/OZAN ŞAHSENEM/SENEM BACI, Şahsenem/Senem Akkaşd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HÜSEYİN, Hacı Hüseyin Keskinbaltad. 1924 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÇELEBİ, Dursun Çelebid. 01.03.1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13(VAĞINDALI) İMDAT/İMDADÎ, İmdat Sancard. 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14DERTLİ AYŞE, Ayşe Gülmezd. 1943 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15KARAKAŞ, Mustafa Karakaşd. 1974 - ö. ?Madde AdıGörüntüle