Madde Detay
EŞREF-İ SÂNÎ, Şeyh Seyyid Mehmed
(d. ?/? - ö. 1109/1698)
divan şairi
(Tekke / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mehmed’dir. Altmış üç yaşında vefat ettiği bilgisi dikkate alındığında 1635’li yıllarda İznik’te doğmuş olmalıdır. (Ekinci 2013: 152) Babası Eşrefzâde hânkâhı şeyhlerinden Lutfullah Efendi’dir. Eşrefoğlu Rûmî’nin neslindendir. Nisbesi Şeyh Seyyid Mehmed Eşref-i Sânî’dir. XVII. asır mutasavvıf şairlerinden olan Eşref-i Sânî’nin hayatı hakkında bilinenler oldukça sınırlıdır. Kâdirî tarikatının Eşrefiyye şubesi postnişînlerindendir. Şair, ilk eğitimini babası Lutfullah Efendi’den aldı. 1104 /1692 tarihinde babasının vefat etmesi üzerine adı geçen dergâha şeyh oldu. İzzeddin Efendi, Şerâfeddin Efendi, Muhyiddin Efendi ve Abdullah Efendi adında dört oğlu vardır. (Kara-Atlansoy 1997: 94)1109 Zilkade’sinde/ Mayıs-Haziran 1698'de Mudurnu'da vefat etti. Ayvansarâyî’ye göre Eşrefoğlu Rûmî türbesinde, Şemseddin Ulusoy, Hüseyin Vassâf ve Sadeddin Nüzhet’e göre ise Abdürrahim Tirsî türbesinde medfundur. (Ekinci 2013: 152; Kara-Atlansoy 1997: 94; Ergun (yty): 1357; Akkuş-Yılmaz, 2011: 105).
Şiirlerinde Eşref-i Sânî ve Sânî Eşref mahlaslarının kullanan şairin Yadigâr-ı Şemsî’de mükemmel bir divanı olduğu bilgisi kayıtlıdır. Yapılan kütüphane ve katalog taramalarında bu esere rastlanmamıştır. Diğer mutasavvıf şairler gibi Eşref-i Sânî de şiirlerinde ilâhî aşkı sade bir dille samimî şekilde terennüm etmiştir. Şiirlerinde, dedesi Eşrefoğlu Rûmî’nin tesiri görülmektedir.
Kaynakça
Alparslan, Cevat (2010). Bolu'dan Yetişen Seçkin İnsanlar. Bolu: Bolu Araştırmaları Merkezi Yay.
Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hafız Hüseyin Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Ayvansarâyî. İstanbul: Buhara Yay.
Ergun, Sadeddin Nüzhet (ty.) Türk Şairleri. C. III. yyy.
Kara, Mustafa, Kadir Atlansoy (hzl.) (1997). Bursa Dergâhları, Yâdigâr-ı Şemsî I-II. Bursa: Uludağ Yay.
Komisyon, (1979),“Eşref-i Sânî”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Dergâh Yay. C. 3. 115.
Kurnaz, Cemal, M. Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.
Yılmaz, Ali, Mehmet Akkuş (hzl.) (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ, C. 1. İstanbul: Kitabevi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. RAMAZAN EKİNCİYayın Tarihi: 10.02.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Karârım yokdur ey dil-ber görelden sen dil-ârâyı
Cemâlin görmek içün ben açarım cânda yarayı
Şarâb-ı Lâ-yezelîden sunup sâkî mey-i bâkî
Safâsından olup esrük niderem câm-ı hamrâyı
Yecûz ü lâ-yecûziden geçürdi ilm-i Rabbânî
Hayâl-i hüsnüne düşdüm niderem ak u karayı
Sabâ yeli ki zülfinden kokular getürür câna
Virürem yoluna yârin Semerkand ü Buhâra’yı
Habîbin hakkıçün yâ Rabb bu Sânî Eşref’e rahm it
Şühûdın aynına dâim göre ol bedr olan ayı
Ergun, Sadeddin Nüzhet (ty.) Türk Şairleri. C. III. 1357.
Gazel
Gönülde âteş-i aşk ile yanmış tâze dâgım var
Benim bu tekyegâh içre söyünmez bir çerâgım var
Bana olmaz mukâbil kimse meydân-ı muhabbetde
Elimde tîg-ı himmet gibi bir yalın bıçagım var
Aceb mi gûşe-i uzletde dâ’im itikâf itsem
Benim bu kâinâtın iltifâtından ferâgım var
Bu Sânî Eşref’in hiç bâb-ı arza ihtiyâcı yok
Muhammed Mustafâ gibi benim bir sıgnacagım var
Yılmaz, Ali-Akkuş, Mehmet (hzl.) (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ. İstanbul: Kitabevi Yay. C. 1. 106.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.02.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Karârım yokdur ey dil-ber görelden sen dil-ârâyı
Cemâlin görmek içün ben açarım cânda yarayı
Şarâb-ı Lâ-yezelîden sunup sâkî mey-i bâkî
Safâsından olup esrük niderem câm-ı hamrâyı
Yecûz ü lâ-yecûziden geçürdi ilm-i Rabbânî
Hayâl-i hüsnüne düşdüm niderem ak u karayı
Sabâ yeli ki zülfinden kokular getürür câna
Virürem yoluna yârin Semerkand ü Buhâra’yı
Habîbin hakkıçün yâ Rabb bu Sânî Eşref’e rahm it
Şühûdın aynına dâim göre ol bedr olan ayı
Ergun, Sadeddin Nüzhet (ty.) Türk Şairleri. C. III. 1357.
Gazel
Gönülde âteş-i aşk ile yanmış tâze dâgım var
Benim bu tekyegâh içre söyünmez bir çerâgım var
Bana olmaz mukâbil kimse meydân-ı muhabbetde
Elimde tîg-ı himmet gibi bir yalın bıçagım var
Aceb mi gûşe-i uzletde dâ’im itikâf itsem
Benim bu kâinâtın iltifâtından ferâgım var
Bu Sânî Eşref’in hiç bâb-ı arza ihtiyâcı yok
Muhammed Mustafâ gibi benim bir sıgnacagım var
Yılmaz, Ali-Akkuş, Mehmet (hzl.) (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ. İstanbul: Kitabevi Yay. C. 1. 106.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Karârım yokdur ey dil-ber görelden sen dil-ârâyı
Cemâlin görmek içün ben açarım cânda yarayı
Şarâb-ı Lâ-yezelîden sunup sâkî mey-i bâkî
Safâsından olup esrük niderem câm-ı hamrâyı
Yecûz ü lâ-yecûziden geçürdi ilm-i Rabbânî
Hayâl-i hüsnüne düşdüm niderem ak u karayı
Sabâ yeli ki zülfinden kokular getürür câna
Virürem yoluna yârin Semerkand ü Buhâra’yı
Habîbin hakkıçün yâ Rabb bu Sânî Eşref’e rahm it
Şühûdın aynına dâim göre ol bedr olan ayı
Ergun, Sadeddin Nüzhet (ty.) Türk Şairleri. C. III. 1357.
Gazel
Gönülde âteş-i aşk ile yanmış tâze dâgım var
Benim bu tekyegâh içre söyünmez bir çerâgım var
Bana olmaz mukâbil kimse meydân-ı muhabbetde
Elimde tîg-ı himmet gibi bir yalın bıçagım var
Aceb mi gûşe-i uzletde dâ’im itikâf itsem
Benim bu kâinâtın iltifâtından ferâgım var
Bu Sânî Eşref’in hiç bâb-ı arza ihtiyâcı yok
Muhammed Mustafâ gibi benim bir sıgnacagım var
Yılmaz, Ali-Akkuş, Mehmet (hzl.) (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ. İstanbul: Kitabevi Yay. C. 1. 106.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Karârım yokdur ey dil-ber görelden sen dil-ârâyı
Cemâlin görmek içün ben açarım cânda yarayı
Şarâb-ı Lâ-yezelîden sunup sâkî mey-i bâkî
Safâsından olup esrük niderem câm-ı hamrâyı
Yecûz ü lâ-yecûziden geçürdi ilm-i Rabbânî
Hayâl-i hüsnüne düşdüm niderem ak u karayı
Sabâ yeli ki zülfinden kokular getürür câna
Virürem yoluna yârin Semerkand ü Buhâra’yı
Habîbin hakkıçün yâ Rabb bu Sânî Eşref’e rahm it
Şühûdın aynına dâim göre ol bedr olan ayı
Ergun, Sadeddin Nüzhet (ty.) Türk Şairleri. C. III. 1357.
Gazel
Gönülde âteş-i aşk ile yanmış tâze dâgım var
Benim bu tekyegâh içre söyünmez bir çerâgım var
Bana olmaz mukâbil kimse meydân-ı muhabbetde
Elimde tîg-ı himmet gibi bir yalın bıçagım var
Aceb mi gûşe-i uzletde dâ’im itikâf itsem
Benim bu kâinâtın iltifâtından ferâgım var
Bu Sânî Eşref’in hiç bâb-ı arza ihtiyâcı yok
Muhammed Mustafâ gibi benim bir sıgnacagım var
Yılmaz, Ali-Akkuş, Mehmet (hzl.) (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ. İstanbul: Kitabevi Yay. C. 1. 106.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Meslek | Görüntüle |
11 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Meslek | Görüntüle |
12 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SELÂMÎ, Mustafa (İznikli) | d. ? - ö. 1585 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendi | d. ? - ö. 1520/21 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MECİKLİOĞLU, Sadrî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |