VAHYÎ

(d. ?/? - ö. 926 civarı ?/1519-20 civarı ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İznik’te doğdu. Kaynaklarda diğer mahlasdaşlarından ayırmak için Vahyî-i Evvel olarak geçer. Mutat medrese eğitimini tamamladıktan sonra kadı oldu. Gençliğinde gittiği Diyarbakır ve İran taraflarında uzun müddet kaldı. Âşık Çelebi, o yöre şive ve terimlerinin şiirlerinde de görüldüğünü bildirmektedir. Latîfî vefatı tarihini Sultân Selîm devri sonu olarak verdiğine göre 926/1519-20 yılında veya ona yakın bir tarihte ölmüş olmalıdır. Nasûhî’nin takvimine de kaynaklık eden mensur bir Takvîm’i vardır. Tezkiresine onun Takvîm’inden örnekler aktaran Âşık Çelebi, Nasûhî Takvîmi’nin daha kısa ama Vahyî’ninkinden daha güzel olduğu görüşündedir. Latîfî, “faziletli ve maarif sahibi bir kimse” olarak nitelediği Vahyî’nin muhayyel şiirlerinin beğenildiğini kaydeder. Eğridirli Hâcı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde bir, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda iki, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde üç şiiri yer almaktadır.

Kaynakça

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. Nr. 5782. vr. 368a.

Köksal, M. Fatih (2007). “Vahyî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 49.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013].

Meredith-Owens, G. M. (hzl) (1971). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-şu’arâ (Meşâ’irü’ş-şu’arâ or Tezkire of Âşık Çelebi), London: Brydone Printers Ltd. vr. 77a.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. Nr. 406. vr. 54b, 399b.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail TumanTuhfe-i Nâilî . C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Vahyî-i Evvel”. C. 8.İstanbul: Dergâh Yay. 500.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 05.09.2013
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Tîr-i âhum göklere çıksa yiridür her zamân

Ki_oldı pehlûmda benüm her üstühânum bir kemân

Zer-feşân evrâka yazmaga utârid vasfunı

Safha-i eflâke çekdi hûb cedvel kehkeşân

Âteş-i âhum dururken başuma Mecnûn gibi

Ey saçı Leylâ yapar mı bûm-ı nekbet âşiyân

Pehlevân-ı gamze-i hûn-rîzi uşşâkı sıyup

Hüsn meydânında asmışdur iki müşkîn kemân

Ruhları tâbında görinse dehânı tan mıdur

Vahyiyâ çün zerre olur nûr-ı şems ile ayân

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013]. 1872.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716Doğum YeriGörüntüle
3BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595Doğum YeriGörüntüle
4SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716Doğum YılıGörüntüle
6BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595Doğum YılıGörüntüle
7SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716Ölüm YılıGörüntüle
9BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595Ölüm YılıGörüntüle
10SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716MeslekGörüntüle
12BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595MeslekGörüntüle
13SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ALİ, Damad Şehid Ali Paşad. ? - ö. 4 Ağustos 1716Madde AdıGörüntüle
18BEKÂYÎ, Mehmed Abdülbâkîd. ? - ö. 13 Ocak 1595Madde AdıGörüntüle