VAHYÎ

(d. ?/? - ö. 926 civarı ?/1519-20 civarı ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İznik’te doğdu. Kaynaklarda diğer mahlasdaşlarından ayırmak için Vahyî-i Evvel olarak geçer. Mutat medrese eğitimini tamamladıktan sonra kadı oldu. Gençliğinde gittiği Diyarbakır ve İran taraflarında uzun müddet kaldı. Âşık Çelebi, o yöre şive ve terimlerinin şiirlerinde de görüldüğünü bildirmektedir. Latîfî vefatı tarihini Sultân Selîm devri sonu olarak verdiğine göre 926/1519-20 yılında veya ona yakın bir tarihte ölmüş olmalıdır. Nasûhî’nin takvimine de kaynaklık eden mensur bir Takvîm’i vardır. Tezkiresine onun Takvîm’inden örnekler aktaran Âşık Çelebi, Nasûhî Takvîmi’nin daha kısa ama Vahyî’ninkinden daha güzel olduğu görüşündedir. Latîfî, “faziletli ve maarif sahibi bir kimse” olarak nitelediği Vahyî’nin muhayyel şiirlerinin beğenildiğini kaydeder. Eğridirli Hâcı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde bir, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda iki, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde üç şiiri yer almaktadır.

Kaynakça

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. Nr. 5782. vr. 368a.

Köksal, M. Fatih (2007). “Vahyî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 49.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013].

Meredith-Owens, G. M. (hzl) (1971). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-şu’arâ (Meşâ’irü’ş-şu’arâ or Tezkire of Âşık Çelebi), London: Brydone Printers Ltd. vr. 77a.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. Nr. 406. vr. 54b, 399b.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail TumanTuhfe-i Nâilî . C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Vahyî-i Evvel”. C. 8.İstanbul: Dergâh Yay. 500.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 05.09.2013
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Tîr-i âhum göklere çıksa yiridür her zamân

Ki_oldı pehlûmda benüm her üstühânum bir kemân

Zer-feşân evrâka yazmaga utârid vasfunı

Safha-i eflâke çekdi hûb cedvel kehkeşân

Âteş-i âhum dururken başuma Mecnûn gibi

Ey saçı Leylâ yapar mı bûm-ı nekbet âşiyân

Pehlevân-ı gamze-i hûn-rîzi uşşâkı sıyup

Hüsn meydânında asmışdur iki müşkîn kemân

Ruhları tâbında görinse dehânı tan mıdur

Vahyiyâ çün zerre olur nûr-ı şems ile ayân

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013]. 1872.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?Doğum YeriGörüntüle
2KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21Doğum YeriGörüntüle
3VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578Doğum YeriGörüntüle
4TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?Doğum YılıGörüntüle
5KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21Doğum YılıGörüntüle
6VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578Doğum YılıGörüntüle
7TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?Ölüm YılıGörüntüle
8KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21Ölüm YılıGörüntüle
9VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578Ölüm YılıGörüntüle
10TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?MeslekGörüntüle
11KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21MeslekGörüntüle
12VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578MeslekGörüntüle
13TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16TIRSÎ, Abdurrahimd. ? - ö. 1519-1527?Madde AdıGörüntüle
17KUTBÎ/PAŞA ÇELEBİ, Gıyaseddin Efendid. ? - ö. 1520/21Madde AdıGörüntüle
18VEZNÎ, Veznî Çelebid. ? - ö. 1578Madde AdıGörüntüle