Madde Detay
FAKİRÎ, Üzeyir Usta
(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Üzeyir Usta olan âşık hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Cönklerde adı geçen âşıklardan ve sözlü kaynaklardan edinilen bilgiler ve yapılan değerlendirmeler âşığın 19. yüzyılın ilk yarısında II. Mahmut döneminde yaşadığını göstermektedir. Kars ve çevresinin bu yüzyılda yaşadığı savaşlar bölge insanının çeşitli boyutlarda göçlerine yol açmış ya da bölgeye Ahıska ve çevresinden göçler gerçekleşmiştir. Dolayısıyla yazılı kaynaklardan hareketle âşığın doğum ve ölüm yeri/tarihi hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamaktadır.
Bölgede hikâyeci âşık olarak tanınan Fakirî’nin Arslan Bey, Ahmed Han, Mustafa Bey ve Kerem’in Erzincan Bağları adlarıyla dört hikâyesi bulunmaktadır (TDEA 1977: 152). Bölgedeki hikâye anlatma geleneğinin dönemi içerisindeki sürdürücüsü ve aktarıcısı olması yönüyle önemli bir isim olan Fakirî, geleneğin önemli mihenk noktalarından biri konumunda olan Ahıska ve çevresi âşıklarıyla da görüşmüş ve bu anlamda Rum âşıklardan Fıtnati ile atışmıştır (TDEA 1977: 152). Şiirlerinde Fakirî mahlasını kullanan âşığın, sözü kullanmada gayet mahir olduğu anlaşılmaktadır. Yer yer Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalara yer veren âşığın, atışmalarıyla da bilinmesi onun irticali güçlü bir âşık olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). C. 3, İstanbul: Dergâh Yay. 152.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. KÜRŞAT ÖNCÜLYayın Tarihi: 16.08.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Yeter cevr eyledin nazlı sultanım,
Ya nolur insafa gel bazı bazı,
Gücendin mi bana çeşmi fettanım
Lütfu kereminden kıl bazı bazı
Elmaslı hançerin sineme çakma
Su gibi meyl edip her yana akma
Var ise isyanım kusura bakma
Şaşar bildiğinden kul bazı bazı
Der Fakiri gayet lebi balımsın
Bir pembe gerdanlı selvi dalımsın
Nasıl merhametsiz kanlı zalımsın
Divane gönlümü al bazı bazı
Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi, Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatının Saz Şiiri Tarzında Yazılmış En Güzel Şiirleri. Ankara: yyy. 274-275.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 16.08.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Yeter cevr eyledin nazlı sultanım,
Ya nolur insafa gel bazı bazı,
Gücendin mi bana çeşmi fettanım
Lütfu kereminden kıl bazı bazı
Elmaslı hançerin sineme çakma
Su gibi meyl edip her yana akma
Var ise isyanım kusura bakma
Şaşar bildiğinden kul bazı bazı
Der Fakiri gayet lebi balımsın
Bir pembe gerdanlı selvi dalımsın
Nasıl merhametsiz kanlı zalımsın
Divane gönlümü al bazı bazı
Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi, Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatının Saz Şiiri Tarzında Yazılmış En Güzel Şiirleri. Ankara: yyy. 274-275.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Yeter cevr eyledin nazlı sultanım,
Ya nolur insafa gel bazı bazı,
Gücendin mi bana çeşmi fettanım
Lütfu kereminden kıl bazı bazı
Elmaslı hançerin sineme çakma
Su gibi meyl edip her yana akma
Var ise isyanım kusura bakma
Şaşar bildiğinden kul bazı bazı
Der Fakiri gayet lebi balımsın
Bir pembe gerdanlı selvi dalımsın
Nasıl merhametsiz kanlı zalımsın
Divane gönlümü al bazı bazı
Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi, Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatının Saz Şiiri Tarzında Yazılmış En Güzel Şiirleri. Ankara: yyy. 274-275.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Yeter cevr eyledin nazlı sultanım,
Ya nolur insafa gel bazı bazı,
Gücendin mi bana çeşmi fettanım
Lütfu kereminden kıl bazı bazı
Elmaslı hançerin sineme çakma
Su gibi meyl edip her yana akma
Var ise isyanım kusura bakma
Şaşar bildiğinden kul bazı bazı
Der Fakiri gayet lebi balımsın
Bir pembe gerdanlı selvi dalımsın
Nasıl merhametsiz kanlı zalımsın
Divane gönlümü al bazı bazı
Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi, Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatının Saz Şiiri Tarzında Yazılmış En Güzel Şiirleri. Ankara: yyy. 274-275.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ALADAĞLI/OZANOĞLU/YÜCELİ, İsmail Kurt | d. 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | FEZO, Sabri Şimşekoğlu | d. 25.03.1948 - ö. 28.06.1990 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HAMDÎ, Küçük Ahmed Hamdî, Karslı | d. 1816 - ö. 1887 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ALADAĞLI/OZANOĞLU/YÜCELİ, İsmail Kurt | d. 1956 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | FEZO, Sabri Şimşekoğlu | d. 25.03.1948 - ö. 28.06.1990 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HAMDÎ, Küçük Ahmed Hamdî, Karslı | d. 1816 - ö. 1887 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ALADAĞLI/OZANOĞLU/YÜCELİ, İsmail Kurt | d. 1956 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | FEZO, Sabri Şimşekoğlu | d. 25.03.1948 - ö. 28.06.1990 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HAMDÎ, Küçük Ahmed Hamdî, Karslı | d. 1816 - ö. 1887 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ALADAĞLI/OZANOĞLU/YÜCELİ, İsmail Kurt | d. 1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | FEZO, Sabri Şimşekoğlu | d. 25.03.1948 - ö. 28.06.1990 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | HAMDÎ, Küçük Ahmed Hamdî, Karslı | d. 1816 - ö. 1887 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ALADAĞLI/OZANOĞLU/YÜCELİ, İsmail Kurt | d. 1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | FEZO, Sabri Şimşekoğlu | d. 25.03.1948 - ö. 28.06.1990 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HAMDÎ, Küçük Ahmed Hamdî, Karslı | d. 1816 - ö. 1887 | Madde Adı | Görüntüle |