FAKRÎ, Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 950/1543-1544)
divan-tekke şairi
(Divan-Tekke / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Ahmet olan Fakrî Dede Kilis’te dünyaya gelmiştir. Doğum tarihi bilinmemektedir. Bir Mevlevi şeyhi olan Fakrî Dede, Mevlânâ’nın yedinci nesil torunlarından Sultan Dîvânî hazretlerinin halifelerinden birinin oğludur. Şeyh Ahmed-i Kârî hazretlerinin sohbetlerine katılmış ve onun meclisinde tahsil görmüştür. Meşrebi fakr ü fenaya yatkın olduğu ve tasavvufî anlamda tam bir arınmaya meyilli olduğu için arkadaşları arasında Fakrî adıyla anılmış ve bunu mahlas olarak kullanmıştır. Bir rivayete göre Şah İsmail-i Safevî meclisinde Sultan Ebu’s-Seyf hazretlerinin oğulları olan Fûlâd Mirza ve Ulvân Mirza Sultan Selim Han ile Şâh İsmail arasındaki savaşta Sultan Selim Han tarafına geçip padişahın yüce eşiğine yüz sürerek ikisi de padişahın iltifatlarına mazhar olmuş ve İsmailiyye savaşlarının sona ermesinden sonra Halep’te iskân olunmuşlardır. Burada Sultan Dîvânî’nin sohbetlerinden feyizlenerek Mevleviliğe gönül bağlamışlar ve Halep şehrinde bir Mevlevihane inşa etmişlerdir. Bu tekkeye şeyh olarak görevlendirilen Fakrî Dede, 950/1543-44 civarında Halep’te vefat etmiştir.

Fakrî Dede'nin, Esrar Dede tezkiresindeki şiir örneğinden başka elde bir eseri bulunmamaktadır. Bu şiir örneğinden hareketle Fakrî Dede'nin mutasavvıf bir şair olduğu anlaşılmaktadır.

 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Şener, Hasan (2013). "Tezkirelerde Adı Geçen Kilisli Divan Şairleri". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 24 (1): 33-47. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ŞENER
Yayın Tarihi: 26.09.2014
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Minnet Ḫudāya ey dil her dūna minnetüm yoḳ

Üstüme dutmaz ise gerdūna minnetüm yoḳ

Oldum fenā mücerred derviş-i bī-nevāyam

Ḳısmet olan geliser hiç ḫvāna minnetüm yoḳ

İçdüm şarāb-ı ʿaşḳı keyfiyyetüm müdāmī

Esrār ü berş ü ḥabb ü afyūna minnetüm yoḳ

Tecrīd ile felekde oldum Mesīḥ-i s̠ānī

Mālıyla yire geçsün Ḳārūn’a minnetüm yoḳ

ʿAşḳ ile bulmışam ben ey Faḳrī ol nigārı

İsm ü duʿā vü siḥr ü efsūna minnetüm yoḳ

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 425.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Doğum YeriGörüntüle
3Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996Doğum YeriGörüntüle
4Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Doğum YılıGörüntüle
6Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996Doğum YılıGörüntüle
7Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Ölüm YılıGörüntüle
9Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996Ölüm YılıGörüntüle
10Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002MeslekGörüntüle
12Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996MeslekGörüntüle
13Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ayten Demirağd. 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Madde AdıGörüntüle
18Bulut, Şevketd. 31 Temmuz 1936 - ö. 16 Eylül 1996Madde AdıGörüntüle