Madde Detay
FETHİ KARAMAHMUTOĞLU
(d. 07.10.1942 / ö. 07.10.1999)
öğretmen, bestekar
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Fethi Karamahmutoğlu, 7 Ekim 1942 tarihinde Giresun ilinin Görele ilçesinde dünyaya gelmiştir. Babası Trabzon eşrafından Ziraat Bankası Müdür Muavini Şevket Karamahmutoğlu, annesi; (Giresun 2. Dönem eski milletvekillerinden Tarih-i Mukaddes müellifi Ali Şevket Çolakoğlu’nun kızı) Ayşe Nazimiye Hanım’dır. Üç kardeşin (Fikret-Feriha-Fethi) en küçüğü olan Fethi Karamahmutoğlu, ilk ve orta öğrenimini Görele’de, lise tahsilini Bandırma’da tamamlamış; daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü kazanarak, yüksek öğrenimini burada tamamlamış ve 1968 yılında mezun olmuştur (www.cavuslu.org).
Ailesinin müziği sevmesi, önem vermesi ve amatörce ilgileniyor olup hem annesinin hem babasının iyi derecede ud çalıyor, nota biliyor olmaları, ağabeyinin ud ve keman çalıyor olması; bestecinin de daha çok küçük yaşlardan itibaren müzikle iç içe büyümesine ve müziğe merak duymasına, bu yönde yeteneğini geliştirmesine neden olmuştur. Annesinin, ağabeyinin ve ablasının anlattığına göre; Karamahmutoğlu daha bir buçuk iki yaşında iken, şarkı söylemeye çalışır, radyodaki müzik seslerine elindeki oyuncaklarıyla ritim tutmaya başlar. 8-9 yaşına geldiğinde çeşitli enstrümanlar en güzel ve değerli oyuncakları olmuştur. İlkokulda ağız armonikası, ortaokulda mandolin, ud, kavala başlamış; ortaokulda Görele Ortaokulu Müzik Öğretmeni Lütfi Baykan’dan bizzat müzik dersleri almaya başlamıştır. Lisede ise Mesud Aygen ve Şair Haşim Nezihi Okay bestecinin yeteneği ile ilgilenen ve geliştirmesine yardım eden, onun sanatçı kişiliğinin gelişmesine destek veren diğer kişiler olmuşlardır (www.cavuslu.org).
Üniversiteye başladığı yıllarda, Süheyla Altmışdört yönetimindeki üniversite korosunda çalmaya başlar ve müzik yeteneğini geliştirmeye burada devam eder. 1966’da TRT’nin açtığı “Stajyer Sanatçı” sınavlarına ud dalında girer ve bu dalda kazanan 4 kişiden biri olur (diğer kazananlar; Teoman Önaldı, Cinuçen Tanrıkorur, ve Ergin Kızılay’dır). TRT’deki eğitiminde en çok yararlandığı öğretmenleri Haydar Sanal, Halil Bedii Yönetken, Cüneyd Orhon ve Alâeddin Yavaşça’dır. Beste dalında ilk denemelerine 1960 yılında başlar ve 1963’te “Bu yoldur pınar yolu” adlı Hüseynî Fantezisi TRT Repertuvar Kurulu tarafından kabul edilen ilk bestesi olur. Bu, sayısı 1000’i aşan bestelerinin başlangıcı sayılabilir. Bugün TRT Repertuvarı’na kayıtlı 377 adet bestesi mevcuttur. Fethi Karamahmutoğlu, Klasik Türk Müziği ile sadece bestekâr ve icrâcı olarak değil; teorik yönlerini inceleme bakımından da ilgilenmiş, bu konuda araştırmalar yapmıştır. 1980’de Bizim Geleneksel Müziğimiz adlı bir inceleme-derleme kitabı yayımlanmıştır. Daha sonraları bu konudaki birikim ve araştırmalarını daha geniş bir kitapta toplamak istemiştir. Yaşamının son iki senesinde de yayımlamak istediği bestelerini bilgisayar ortamında notaya almışsa da ömrü yetmemiştir (www.cavuslu.org).
1968-1969 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığında, 1972’de Görele Lisesinde, 1974’e kadar Fatih Ticaret Lisesinde, daha sonra Kadıköy Kız Meslek Lisesinde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. Lise I, II ve III. sınıflar için hazırlamış olduğu ders kitaplarını Bizim Edebiyatımız-I, Bizim Edebiyatımız-II, Bizim Edebiyatımız-III adı ile yayımlayarak; Millî Eğitim ve Kara Kuvvetlerini Güçlendirme Vakıflarına armağan etmiştir. 1976’da “Güneş Gazetesi”, 1977-79 arasında “Müzik ve Sanat”, 1979’dan itibaren vef’atına kadar “Size” ve yine 1982’den vef’atına kadar “Mızrap” Dergilerinde müzik konusunda çeşitli inceleme, araştırma ve eleştiri yazılarının yanında, şiirleri, denemeleri yayımlanmıştır. 1981-1982 döneminde TRT İstanbul Radyosu’na sınavla alınan Türk sanat müziği stajyer sanatçılarına iki dönem edebiyat dersleri vermiştir. 1969’da kendisi ile aynı memleketten olan Halide Hanım’la evlenen sanatçının, Handan adında bir kız ve Ömer Kürşâd adında bir erkek evladı vardır. 7 Ekim 1999’da, yattığı hastanede vefat etmiştir (www.cavuslu.org).
Sadece şarkı formunda değil; beste, ağır semai, yürük semai, kâr vb. sanatlı formlarda, büyük usûl kalıplarında bestelediği da pek çok sözlü eseri ve saz semaîi, peşrev gibi pek çok saz müziği eseri mevcuttur. 20. yüzyılın “Takım” besteleyen sanatçılarından biridir. Pek çok beste yarışmasında çeşitli ödüller kazanmıştır. İyi derecede keman, ud, rebâb çalan; müziğin yanında, şiir ve resim sanatlarına da yetenekli olan Fethi Karamahmutoğlu, yaşamı boyunca Geleneksel Türk Müziği’nin dar kalıplarından çıkarılarak, özü ve niteliği değişmemek kaydı ile zamanın akışına uygun olarak yeniliklere açık olması ve bu şekilde var olan zenginliğinin daha da pekiştirilmesi görüşünü korumuş ve desteklemiştir. Daima müziğe gönül veren genç yeteneklerin önünün açılması ve desteklenmesi gerektiği fikrini savunmuş; bu konuda yapabileceği yardımları esirgememiştir. Açılan ilk Türk Devlet Müziği Konservatuarı olan İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı ve daha sonra farklı illerimizde onu örnek alarak kurulan diğer Türk Müziği Konservatuarları’nın varlığından her zaman çok memnun olmuş ve bu okulların Klasik Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği’ne hak ettiği hizmeti yapacak; her şeyden önce düşünebilen, eleştirebilen değerli genç yetenekler yetiştireceklerine ve geleneksel müziğimizin bu gençlere emanet olup onların elinde hem geçmişten taşıdığı zenginliklerle dolu özünü koruyacağı hem de değişen çağa uygun olarak yeniliklerle bezenerek sonraki kuşaklara ulaşacağı fikrini savunmuştur (www.cavuslu.org).
Sanatçının ardında sayısı 1000’i aşan bir çok bestesi, pek çok şiiri, deneme, eleştiri, araştıma-inceleme yazısı, kitap çalışmaları, beste yarışmalarından kazandığı bir çok ödül ve yine tamamlamaya ömürünün yetmediği hayatını anlatan bir anı romanı (yarım) kalmıştır. Bunca bestesi içerisinde en çok bilinen ve halk tarafından en çok sevileni sözü ve müziği kendisine ait olan ödüllü, Hicaz makamındaki şarkısı “Hiçbirşeyde gözüm yok” mısrasıyla başlayan ve aynı adı taşıyan bestesidir. 1988 yılında yılın şarkısı ödülünü alan Hicaz şarkısı: "Hiçbir şeyde gözüm yok/ Sen yanımda ol yeter/ Kapkaranlık odama/ Mehtap gibi dol yeter" dizelerini taşımaktadır. Tanınmış eserlerinden bazıları şunlardır : Hiçbir Şeyde Gözüm Yok, Yaşamak Var Şarkılarda, Güller Derilir Kalpler Serilir, Benim İçin Ömre Bedel... (www.cavuslu.org).
Kaynakça
Çiçek, Seyfullah (1997). Giresunlu Şairler. İstanbul: Mamaşoğlu Yay.
https://www.cavuslu.org/?pnum=35&pt=Fethi+KARAMAHMUTO%C4%9ELU [Erişim tarihi: 05.03.2019].
Kaya, Doğan (1998). "Giresun'da Âşık Tarzı Şiir Geleneği". Giresun Kültür Sempozyumu 30-31 Mayıs 1998. İstanbul: Giresun Belediyesi Yay. 237-246.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİNYayın Tarihi: 19.03.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
Yayın Tarihi: 19.03.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bizim Geleneksel Müziğimiz | As-Er Ofset / İstanbul | 1980 | Araştırma |
Bizim Edebiyatımız I | ? / ? | ? | Diğer |
Bizim Edebiyatımız II | ? / ? | ? | Diğer |
Bizim Edebiyatımız III | ? / ? | ? | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Meslek | Görüntüle |
12 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | CEMİL SABRİ UZUNÖMEROĞLU | d. 1924 - ö. 17.05.2012 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Mustafa Akar | d. 10 Eylül 1980 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |