FEYZÎ, İbrahim Feyzî Efendi

(d. ?/? - ö. 1136/1723-24?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı İbrahim’dir. İbrahim Feyzî Efendi olarak tanındı. Eyüp’te Cezerî Kasım Paşa Câmii'nde imamlık yaptığı için Çelebi İmâm olarak anıldı. Kasım Paşa Câmii Tuhfe-i Hattatin (Müstakimzade 1928: 53), Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 527), Fatîn (Çifci yty.: 343-344)’de Koca Mustafa Paşa Câmii olarak geçmektedir. Medrese öğrenimi gördü. 1110/1698-99 yılında Şeyhülislâm Mirza Mustafa Efendi’den mülâzım oldu. Eyüp Ensârî türbedârı Eyyûbî Kelim Efendi’den Farsça öğrendi. Suyolcuzâde Mustafa Efendi’den sülüs ve nesih hatlarını meşk ederek birçok mushaf ve kitap istinsah etti. Mirzâ Mustafa Efendi’nin ısrarlarına rağmen önemli görevlere atanmayı kabul etmeyip imamlık mesleğine devam etti. 1136/1723-24 yılında vefat etti. Vefatına Müstakimzâde (1928: 53) tarafından “mu‘tekif-i vuslat 1136” terkibi ile tarih düşürüldü. Fakat Karatay (2008: 173), Tuhfe-i Hattatin’in Yıldız Kütüphanesi nüshasında vefat tarihinin “Hâfız-ı Kelâmullah 1146” olarak verildiğini ve imamlık yaptığı camiin de Kasım Paşa Câmii olarak kayıtlı olduğunu belirtmektedir.

İbrahim Feyzî Efendi, şiir ve inşada mahir, tarih düşürmede üstat bir şair idi. Arapça ilimlerde akranlarından üstün idi. Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Fatin (Çifci yty.: 343) “bir mikdâr eş‘âr-ı güzîdesi vardır” deyip bir kıt‘asını örnek olarak vermiştir. Fâtin’in örnek olarak verdiği kıt‘a Müstakimzâde (1928: 54) ve Sâlim (İnce 2005: 575)’de de yer almaktadır. Sâlim (İnce 2005: 575) ayrıca bir lugazını da vermiştir. Ayvansarâyî (Galitekin 2001: 361)’de ise Hatice Sultan’ın kethüdası Mehmed Efendi tarafından yaptırılan Kasım Paşa Câmii Şadırvanı için söylemiş olduğu bir tarih kıt‘ası yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 527.

Cunbur, Müjgân (2004). “Feyzî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 65.

Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr . http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 19.05.2014]. 343-344.

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 361.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 574-575.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 148.

Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 173.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 807-808.

Müstakimzâde Süleyman Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası. 53-54.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). Feyzî İbrahim Efendi”. C. 3. İstanbul: Dergâh Yay. 216. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 21.05.2014
Güncelleme Tarihi: 18.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Kıt‘a

Ol kadar cismim nizâr olmuş ki olsam pîş-rev

Ey kemân-ebrû hedef zih-gîrdir sensiz bana

Baht eger devr-i revân itse makâm-ı evcde

Dest gerden-beste-i zencîrdir sensiz bana

( Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 19.05.2014]. 343.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683Doğum YeriGörüntüle
2NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725Doğum YeriGörüntüle
3FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Doğum YeriGörüntüle
4BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683Doğum YılıGörüntüle
5NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725Doğum YılıGörüntüle
6FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Doğum YılıGörüntüle
7BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683Ölüm YılıGörüntüle
8NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725Ölüm YılıGörüntüle
9FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Ölüm YılıGörüntüle
10BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683MeslekGörüntüle
11NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725MeslekGörüntüle
12FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794MeslekGörüntüle
13BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİd. ? - ö. 1683Madde AdıGörüntüle
17NA‘ÎM, Ebû İshak İsmail Na‘îm Efendid. Ocak 1646 - ö. 8 Ağustos 1725Madde AdıGörüntüle
18FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Madde AdıGörüntüle