Madde Detay

Asıl adı Bektaş Eyi olan âşık, 1 Ocak 1938 tarihinde Erzurum’un Aşkale ilçesi Özler [Şoik] köyünde doğmuştur. Babası Mehmet Ali Ağa, annesi Ballı Hanım’dır. Yedi yaşındayken köylerine gelen bir âşıktan etkilenmiş ve gördüğü rüya sonucunda şiir söylemeye yönelmiştir. Rüyasında kendisini biri tanıdığı olan Hamza Dede olmak üzere üç tane Pir’in arasında onlarla beraber otururken muhabbetlere sohbetlere dalarken orada bir muhabbet şarabı için denmesi üzerine bir tatlı şerbet içtiğini görmüş ondan sonra ne olduysa oldu, içindeki sevda kendisi alıp sürüklemiş, bilmediği bir yöne götürmüş böylece gönlümü açarak -kendi ifadesiyle- “halk ozanı” olmuştur (Ayhan 2000). Gelenek içinde öncelikle Âşık Daimî ile tanışmış onun çaldığı sazdan etkilenmiştir. İlkokulu köyünde okuyan Âşık Garip Bektaş, 17-18 yaşlarındayken Âşık Davut Sularî ile tanışmıştır. Âşık Garip Bektaş, o dönemde içine düşen gurbet özlemi ile 1952'de köyünden ayrılmış ve İstanbul’a gelmiştir. İstanbul'da 1957 yıllarında şiir yazmaya başlar, Âşık Ali İzzet Özkan ile ve daha sonra da Âşık Veysel ile tanışma imkânı bulur, bu iki büyük gelenek temsilcisine hizmet eder. Âşık Kul Ahmet, Âşık Mahzuni Şerif, Âşık Hüdaî, Âşık Yaşar Reyhanî ve başka âşıklarla ile tanışıp görüşür (Ayhan 2000). İstanbul’da bir türlü doğru dürüst iş bulmayan Âşık Garip Bektaş, sıkıntılı geçirdiği yıllar sonrasında askerlik çağına gelir, 1963'te İzmir Bornova 57. Topçu Tugay’ında ve askerlik görevini yerine getirir. 1965'te terhis olduktan sonra tekrar İstanbul’a döner ve bir müddet seyyar işlerde çalıştıktan sonra 1976'da İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nde kadrolu işçi olarak girer ve 1999'da emekli olur. Hayatı büyük sıkıntılarla geçen Âşık Garip Bektaş evlenmemiş, yaşadığı yalnız ve zorluklarla dolu hayata rağmen dışa dönük, ümitvar, mütevekkil ve kanaatkâr bir ruh hâlinden yansıyan şiirler söyler. Bütün şiirlerinde Garip Bektaş mahlasını kullanan âşığın mahlasını nasıl aldığına dair bir bilgi yoktur. Şiirleri Erzurumlu Âşık Garip Bektaş adıyla Geldim [İstanbul 1985; 2007], Gördüm [İstanbul 1988; 2007], Gezdim [İstanbul 1993], Yazdım [İstanbul 2000] ve Gidiyorum [İstanbul 2005] başlıklarıyla kitap hâlinde basılmıştır (Aydın 2004: 119-122). Söz konusu kitaplardan Geldim [İstanbul 2007] ve Gördüm [İstanbul 2007] ikinci defa basılmıştır. Öldüğü yılda Bektaş Eyi adıyla Son Adım [İstanbul 2008] başlığı altında bir kitabı daha yayımlanmıştır. Şiirlerine kimi antolojilerde (Nasrattınoğlu 1892: 19) ve internet sayfalarında yer verilmiştir. Ayrıca birçok şiiri bestelenmiş ve kasetlere okunmuştur. Bu şiirlerden özellikle Kadir Şeker tarafından bestelenen ve Seyfi Doğanay başta olmak üzere çok çeşitli muganniler tarafından defalarca okunan “Ayrılık Treni/ Yine Bugün Hatırıma Sen Geldin” adlı şiiri ve yurt sathında büyük bir şöhrete kavuşur. Kasetlere okunan şiirleri vesilesiyle radyo ve televizyon programlarına iştirak eder, buralarda şiirlerinden örnekler verir. Âşık Garip Bektaş’ın şiirleri yazılı olarak veya klipler hâlinde ayrıca kendisinin katıldığı televizyon programlarına ait klipler internet ortamında ve sosyal medyada yer alır. 26 Mayıs 2008 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.

Küçük yaşlardan itibaren şiire ve halk edebiyatına ilgi duymaya başlayan ve köyüne gelen âşıklar vasıtasıyla geleneğe aşina olan Âşık Garip Bektaş, tam manasıyla gelenek içinde yetişen âşıklardan değildir (Özarslan 2001: 392). Bu cümleden olarak onun âşık fasıllarına iştirak ettiği, irticalen şiir söylediği ve karşılaşma yaptığı söylenemez. Ağırlıklı olarak koşma, semai, öğütleme, güzelleme biçim ve türünde söylediği ve çoğunlukla yazdığı şiirlerinde Kerbela, Ehlibeyt sevgisi başta olmak üzere yetimlik, gariplik, gurbet, hasret, ayrılık, dostluk, barış, insan sevgisi, dünyanın faniliği, felekten şikâyet ve benzeri temaları işlemiştir. Kitaplarına verdiği “Geldim”, “Gördüm”, “Gezdim”, “Yazdım” ve “Gidiyorum” gibi isimlerle âdeta insan hayatı özetlenmiştir. Böyle bir sıralama, Âşık Garip Bektaş’ın bütün şiirlerinin hacimli bir "devriye"nin bölüm başlıkları olarak da değerlendirilebilir.