GARİP RECEP/TÜRKOĞLU, Recep Türkoğlu

(d. 03.02.1956 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Recep Türkoğlu, 3 Şubat 1956’da Gaziantep’in Oğuzeli ilçesine bağlı Yazılı köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Tahir ile annesi Esme olan Recep Türkoğlu’nun, üçü erkek, ikisi kız olmak üzere beş kardeşi vardır. Recep Türkoğlu, ilkokulu köyünde bitirmiş ancak ortaokula gidememiştir. Çocukluğu köyde çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşan ailesine yardım etmekle geçmiştir. 1976’da askerlik görevini Kars’ta yerine getiren âşık, askerlik sonrasında köyüne geri dönmüştür. Recep Türkoğlu, köyde bir kıza sevdalanmış, fakat kavuşamamıştır. Bunun üzerine köyden uzak durmak için kamyonculuğa başlayarak, şehir şehir dolaşmıştır. 1980’de Sevim Hanım'la evlenmiş ve evliliklerinden biri kız, üçü erkek olmak üzere dört çocukları olmuştur. Emekli olan Recep Türkoğlu, halen köyünde yaşamaktadır (Aktaş 2016: 35-39).

Müziğe ilgisi ilkokul yıllarında başlayan Recep Türkoğlu’na, sekiz yaşından itibaren kınalarda, düğünlerde türkü söylettirilmiştir. Okulu bitirince, içinde saza karşı bir arzu uyanmış, ama maddi imkânsızlıklar nedeniyle hemen alamamıştır. Bir müddet sonra bir kuzu karşılığında bir saz edinebilmiştir. Kuzuyu bir arkadaşıyla birlikte Gaziantep’e kadar sırtlarında getirerek saz imalatçısı İsmail Günebakan’dan sazı alırlar. Saz aldıktan sonra altı yedi aylık bir süreyi saz çalmayı öğrenmeye ayırır ve gece gündüz çalışıp yedi ayın sonunda çalıp söylemeyi başarır. Mahzunî Şerif’ten ve Neşet Ertaş’tan etkilenen Recep Türkoğlu, onların eserlerini dinleyerek kendini yetiştirir: “Garip Neşet Ertaş’ı rehber aldım. Günlerim, haftalarım, ayım onu dinlemekle geçerdi. Onun türkülerini dinleyerek büyüdüm. Öyle ki rüyalarıma girerdi” (Işık 2017: 3). Askerlik yaparken izin günlerinde âşıklar kahvesine gidip Karslı âşıklarla da tanışan Recep Türkoğlu, tavır açısından onlardan etkilenmediğini ifade etmektedir. Barak havalarında ustalaşan Recep Türkoğlu, daha çok mahallî icracılardan Şerif Akbağ, Halit Arapoğlu, Uruçlu Öksüz Kadir, Aslan Sazcı’dan etkilenmiştir. İşinden dolayı bir çırak yetiştiremese de başta oğlu Orhan Türkoğlu olmak üzere, Hasan Çoban, Cesim Arapoğlu, Enver Derdibüyük, Hamza Uyanık, Ayhan Türkoğlu, Mustafa Açıkses ve Mehmet Kalkan gibi mahallî sanatçıları etkilemiştir (Aktaş 2016: 38-40).

Recep Türkoğlu, genellikle düğünlerde, kına gecelerinde ve asker gecelerinde sanatını icra etmekle birlikle Suriye Türkmenleri arasında şöhret sahibi olmuş ve birçok kez konser için Suriye’ye gitmiştir. Kısa sürede bölgede tanınan âşıktan sürekli talep edilmesi üzerine plak çıkartmaya karar vermiş ve 1971’de Gaziantep’te “Elif Gelin” adlı uzun havayla ilk 45’liği piyasaya sürülmüştür. Gençlik yıllarında beş plak çıkaran Recep Türkoğlu, 1976’da ilk kasetini yine Gaziantep’te yapmıştır. Genellikle kendi eserlerini söyleyen sanatçı daha sonraki yıllarda beş albüm daha yapmıştır. Bu kasetlerinin bazıları “Âşık Receb” etiketiyle Suriye’de de piyasaya sürülmüştür (Işık 2017). 2014’te ise çok beğenilen eserlerini topladığı “Tanımaz Olaydım” adlı bir CD çıkarmıştır. MESAM üyesi olan âşık, eserlerinde “Türkoğlu” ve “Garip Recep” mahlaslarını kullanmaktadır. Doğaçlama yeteneği de bulunan âşık, Barak havaları icrasında ustadır. Eserlerini Barak ezgileriyle seslendirmektedir. Tema açısından ise genellikle aşk, ayrılık, kavuşamama, yoksulluk, hasret gibi genel temaları işlemiştir (Aktaş 2016).

Kaynakça

Aktaş, Gökhan (2016). Âşıklık Geleneği ve Âşık Recep Türkoğlu. Yayımlanmamış Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Türk Musıkisi Devlet Konservatuvarı.

Işık, Fatma (2017). Âşık Recep Türkoğlu-Hayatı ve Eserleri. Yayımlanmamış Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Türk Musıkisi Devlet Konservatuvarı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN FİDAN
Yayın Tarihi: 12.03.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Tanımaz Olaydım (CD)Özdemir Plak ve Kasetçilik / İstanbul2014Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ahmedi Aliceoğlud. 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KARAŞAHİN, Şahin Karaşahind. 1927 - ö. 2006Doğum YeriGörüntüle
4KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ahmedi Aliceoğlud. 1973 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6KARAŞAHİN, Şahin Karaşahind. 1927 - ö. 2006Doğum YılıGörüntüle
7KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8Ahmedi Aliceoğlud. 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9KARAŞAHİN, Şahin Karaşahind. 1927 - ö. 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11Ahmedi Aliceoğlud. 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12KARAŞAHİN, Şahin Karaşahind. 1927 - ö. 2006Madde AdıGörüntüle