Madde Detay

Gâzî ve Gazâyî mahlasını şiirlerinde kullanan şairin asıl adı Mehmed'dir. Çankırı'da doğdu. Şehsüvar Bey'in oğludur. Enderun'da eğitim gördü. Rebiülevvel 1065/ Ocak-Şubat 1655'te Şam valiliğine atandı. 1067/1656-57'de Mısır valisi oldu. Azledildikten sonra Şam'da 1071/1660-61 senesinde öldürüldü. Vefeyât-ı Ayvansarayî'de "Gâzî-i Mücâhidîn" tamlamasının gösterdiği 1071/ 1660-61 yılında vefat ettiği yazılıdır. Beliğ, vefatını 1071/1660-61 olarak gösterir. Tuhfe-i Naili ve Sicill-i Osmanî, vefat tarihini 1070/1559-60 olarak verir. Şam'da medfundur. 

Safayî Tezkiresi'nde Rumelili olan Gâzî mahlaslı bir şair bulunmaktadır. Dîvân'ı olduğu belitilen bu şairin şiirleri yukarıda biyografisi verilen şairle oldukça benzemektedir. Sadece ölüm tarihi Safayî'de 1075 /1564 olarak kayıtlıdır. 

Abdülkadiroğlu Abdülkerim (hzl.)(1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyl-i Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara. AKM Yay. 286.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.436.

Ekinci, Ramazan (hzl.)(2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî Vefeyât-ı Ayvansarayî. İstanbul: Buhara Yay. 222-223.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.1. Ankara: Bizim Büro Yay.720.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C.3. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 614.

Müstakim-zade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay. 328, 330.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri, Vakâyiü’l-Fuzalâ. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay. 684.

Yine reftâra gel reşk-âver ol serv-i dil-ârâya

Cemâlün tâbıvirsün çihre-i tezyîn ü ârâya

Nazîre sanma aksün matla'-ı mir'âta bakdukca

Nazîr olsun mı şâhum âfitâb-ı âlem-ârâya

Yakup kandîl-i mâh ü mihrini bu tâk-i mînâda

Bu bezm-i hâlet-efzânı felek yıllarla araya

(Abdülkadiroğlu Abdülkerim (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyl-i Zübdeti'l-Eşâr. Ankara.AKM Yay. 286.)

Heves-i lal-i nâb var dilde

Yani meyl-i şarâb ar dilde

Yâr agyâra çünki râm oldı

Zindegânî bana harâm oldı

Sûd-ı sûdâgerî-i nakd-i visâl

Gazîyâ bir hayâl-i hâm oldı

(Abdülkadiroğlu Abdülkerim (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyl-i Zübdeti'l-Eşâr. Ankara.AKM Yay. 286.)