Madde Detay
GÜPÜR HAYDAR, Haydar Güpür
(d. 25.04.1955 / ö. -)
Kaynak ustası
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Haydar Güpür olan âşık, 25 Nisan 1955’te Tokat'ın Zile ilçesine bağlı Temecük köyünde doğmuştur. Baba adı Fevzi, anne adı Nergiz’dir. İlkokulu köyünde okur. Turhal Şeker Fabrikasında 15 yıl çalışır, tedavi için gittiği İsviçre’de bir süre kaldıktan sonra yurda döner. Şeker Fabrikaları bünyesindeki Turhal Makine Fabrikasında kaynak ustası olarak tekrar işbaşı yapar ve aynı kurumdan emekli olur. Evli ve iki çocuk babası olan âşık, hâlen Turhal'da yaşamaktadır (Gedik 2010: 113).
Mahlası Güpür Haydar olan âşık, kendi ifadesine göre badeli âşıklardandır. Ustası olmayan âşık, Âşık Mahzuni Şerif ve Davut Sularî gibi ustalardan feyz alır, 1988 yılında tedavi için gittiği İsviçre'de gördüğü bir rüya sonucu şiire ve âşıklığa bakış açısı değişir. Alevi Bektaşi kültürü içinde yetiştiği için küçük yaşta saz çalmayı öğrenir, köyde zakir âşıkların etkisi altında kalarak önceleri usta malı söylerken daha sonra kendi deyişlerini söylemeye başlar. Turhal’a yerleştiği yıllarda Necdet Kurt’tan bağlama dersleri alarak saz çalma yeteneğini geliştirir, sazı ve sözü ile yörenin adından söz edilen âşıkları arasında yerini alır. Türkiye'ye geri döndüğünde Hacı Bektaş Çelebilerinden Timur, Ali Abbas ve Cem Ulusoy gibi isimlerle farklı zaman ve yerlerde Cem hizmetleri yürütüp yol dedeliği ve zakirlik yaparak Alevi Bektaşi kültürüne hizmet eder. Aynı hizmeti günümüzde Cem Ulusoy'la birlikte sürdürür.
"Horasandan geldi üçler yediler/ Aşka gelip ya Muhammet dediler/ Güpür Haydar Kerbelaya erdiler/ Şehitlik mertebe çekti erenler" gibi Alevi-Bektaşi felsefesi içinde söylediği deyişlerinin yanı sıra "Ötme garip garip benim bağımda/ Sana nazar değer sevda bülbülü" gibi türkü formunda söyleyişleriyle de dikkat çeken Güpür Haydar, Zile’nin son dönemde yetiştirdiği önemli âşıklardandır (Yardımcı 2004: 286).
Kaynakça
Gedik, Seda (2010). Cumhuriyet Döneminde Turhal – Zile – Artova Havzasında Yetişen Âşıklar ve Âşık Kul Semaî’de Gelenek, Etkileşim ve Eğitim. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCIYayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | YUSUF, Yusuf Karakaş | d. 15.02.1946 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | YAYLA, Yayla İşleyen | d. 1975 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | FEYZÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | YUSUF, Yusuf Karakaş | d. 15.02.1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | YAYLA, Yayla İşleyen | d. 1975 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | FEYZÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | YUSUF, Yusuf Karakaş | d. 15.02.1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | YAYLA, Yayla İşleyen | d. 1975 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | FEYZÎ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | YUSUF, Yusuf Karakaş | d. 15.02.1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | YAYLA, Yayla İşleyen | d. 1975 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | FEYZÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | YUSUF, Yusuf Karakaş | d. 15.02.1946 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | YAYLA, Yayla İşleyen | d. 1975 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | FEYZÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |