HÂMİD, Bedrî Hüseyin Hâmid Efendi

(d. ?/? - ö. 1201/1786-87)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Bedri Hüseyin olan şair Niğde’nin Bor ilçesinde doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz ve Tatçı 2001: 183, 185)’de “Hâmid veya Hayâlî” ve “Hâmid” adı altında iki farklı madde olarak kayıtlı olup, birinde Niğdeli, diğerinde ise Hayrabolulu olarak gösterilmektedir. Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 598)’de de Hayrabolulu olarak kayıtlıdır. Gençlik yıllarında İstanbul’a geldi. Burada ilim ve irfan tahsil ederek mülâzım oldu. 1173/1759-60 yılında Şeyhülislâm Çelebizâde İsmail Âsım Efendi zamanında haric medresesinde müderrisliğe başladı. Sonra sırasıyla Muharrem 1177/Temmuz-Ağustos 1763’te Dersiyye-i Kılıç Ali Paşa, Rebiyülâhır 1179/Eylül-Ekim 1765’te Ka‘riyye-i Ali Paşa, Şevval 1182/Şubat-Mart 1769’da Ûlâ-yı İbrahim Paşa, 15 Zilhicce 1185/20 Mart 1772’de Bâlî Efendi medreselerine müderris atandı. Mûsıla-i Süleymâniye rütbesine yükseltildi. Fakat göreve başlayamadan 1201/1786-87 yılında İstanbul’da vefat etti. Vefat tarihi Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz ve Tatçı 2001: 183)’nin bir yeri ile Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 598)’de 1180/1766-67 olarak gösterilmiştir.

İlim ve irfan sahibi, tarih düşürmede mahareti ile meşhur, şiir ve inşası eşsiz bir şairdi. Önceleri Hayâlî mahlasını kullanan şair, “Hayâlî” sözcüğündeki harflerin çokluğu ve yazılışının zorluğu düşüncesiyle Hâmid mahlasını tercih etti (Erdem 1994: 70). Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda (Erdem 1994: 70-71; Kılıç yty.: 28) şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 598.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 70-71.

Erdem, Sadık (2004). “Afvî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 383. 

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 182.

Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 28.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 183, 185.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 108.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hâmid, Bedri Hüseyin”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 85.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hâmid Hüseyin (Borlu)”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 86.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 23.08.2014
Güncelleme Tarihi: 18.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Şikenc-i turre-i zülfünde meh nihân oldu

Hamîr-i sûde-i şeb mâye-i zebân oldu

(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 28.)


[Târîh]

Ey Hâmid-i fütâde târîhin it ifâde

Dürrî Efendi-zâde müftî-i enver oldı -sene 1169-

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 70-71.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Doğum YeriGörüntüle
4EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Doğum YılıGörüntüle
7EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Ölüm YılıGörüntüle
10EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997MeslekGörüntüle
13EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Madde AdıGörüntüle