HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebi

(d. ?/? - ö. 1024/1615-16)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Serezlidir. Riyâzi’ye (yty: 38b) göreyse İstanbulludur. Babası, halim, selim bir insan, doğru ve dürüst bir kadı olup Serez kadılığı sırasında vefat etmiş olan Alî Çelebi, dedesi ise bilgisi ve dürüstlüğüyle yaşadığı dönemin en ünlü simalarından birisi olup İstanbul’da kadı naiplikleri ve son olarak da Narda kadılığı yapmış olan Sâlih Çelebi’dir (Kılıç 2010: 624). Doğum tarihi bilinmeyen Hasan Çelebi, Lutfî Begzâde Efendi’nin sahnda muidi olup onun sohbetlerinden istifade etti. Bu sebeple “Mu'îd” sanıyla tanındı. Önceleri müderrislik, sonra da kadılık görevlerinde bulundu (Şemseddin Sâmî 1316: 1952). 1024/1615-16 yılında vefat etti. Tuhfe-i Nâilî’de (Tuman 2001: 194) Seyyid Rızâ’nın tezkiresinde şairin vefat tarihinin 1020/1611-12 olarak gösterilmesinin yanlış olduğu kayıtlıdır. Ancak Rıza Tezkiresi’nin günümüzde yapılan bilimsel neşrinde (Zavotçu 2009) Hasan Çelebi’nin biyografisi yer almamaktadır. Hasan mahlasıyla şiir yazan şairin eseri olup olmadığı konusunda kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmazken şairliğinden ve şiirlerinden övgüyle bahsedilmektedir.

Kaynakça

Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû‘a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Kayabaşı, Bekir (hzl.) (1997). Kâfzâde Fâizî’nin Zübdetü’l-Eş’âr’ı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şuarâ İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü. 624-625.
Riyâzî Mehmed b. Mustafâ Birgili. Riyâzü’ş-Şu’arâ. Manisa İl Halk Kütüphanesi. Nu. 45 Hk 5185. vr. 38b-39a.
Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10733,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 12.01.2014]. 49.
Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. 2 C. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219122/h/tsmetina.pdf [erişim tarihi: 15.12.2014]. 239-240.
Şemseddin Sâmî (1316). Kâmusu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul: Mihran Matbaası. 1952.
Tuman, Mehmet Nâil (2001). Tuhfe-i Nâ’ilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Hzl. Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı. Ankara: Bizim Büro Yay.
Zavotçu, Gencay (hzl.) (2009). Zehr-i Mâr-zâde Seyyid Mehmed Rızâ, Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Tezkiresi. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10746,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 16.12.2014].
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 19.12.2014
Güncelleme Tarihi: 02.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Hasan Çelebiyyü’l-Mu‘îd


Ruhun mihridür ey meh sîne sûzân olmağa bâ‘is
Firâk-ı la‘l-i nâbundur yaşum kan olmağa bâ‘is

Yıkar mülk-i dil-i nâ-şâdı gelse hâtıra ağyâr
Olur tâ‘ûn ekser şehr vîrân olmağa bâ‘is

Derûnında eser yok gıll ü gışdan sâf-meşrebdür
Budur sâgar esîr-i bezm-i rindân olmağa bâ‘is

Alur tîğ-i firâkı cânı tenden hûn olur bağrum
O şâh-ı hüsne söylen olmasun kan olmağa bâ‘is

Süm-i esbi Hasan ol şeh-süvârun basmasun hâke
Olur üftâdeler hâk ile yeksân olmağa bâ‘is
(Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû‘a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 196).


Hasan Çelebiyyü’l-Mu‘îd
Dil-i bîmârum itmez şerbet-i dârü’ş-şifâdan haz
Marîz-i ışk olanlar ey tabîb itmez devâdan haz

Safâ kesb eyler ol şâha niyâz itdükçe âşıklar
Belî erbâb-ı devlet dâ’im eyler ilticâdan haz

Semâ‘a girmez anmaz âşık-ı zâra vefâ adın
Dirîgâ itmez oldı ol perî zikr-i vefâdan haz

N’ola vasf-ı ruhında görse şi‘rüm bana meyl itse
İder hoş-tab‘ olanlar şâ‘ir-i rengîn-edâdan haz

Hevâ-yı gülşen-i rûyunla olur her zamân dil teng
Hasan anunçün itmez seyr-i bâğ-ı dil-güşâdan haz
(Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû‘a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 552).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572Doğum YeriGörüntüle
3MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Doğum YeriGörüntüle
4NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572Doğum YılıGörüntüle
6MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Doğum YılıGörüntüle
7NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572Ölüm YılıGörüntüle
9MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Ölüm YılıGörüntüle
10NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572MeslekGörüntüle
12MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)MeslekGörüntüle
13NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NİSÂRÎ, Nisârî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572Madde AdıGörüntüle
18MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Madde AdıGörüntüle