HATÎB, Molla Muhtâr Efendi

(d. 1181/1767-68 - ö. 1220/1805-06)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hakkındaki tek kaynak Hatîbî'nin Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd adlı şairler tezkiresidir (Akkuş 2008: 123-24). Bu esere göre Bağdatlı Fethi Efendi'nin oğlu olup Bağdat yakınlarında olan Şehrebân köyünde 1181/1767-68 yılında doğdu. Asıl Molla Muhtar Efendi'dir. Hatîbî'nin Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd adlı eserine göre "ulûm-ı garîbe"ye ilgi duydu. Ayrıca ilginç bir kişilik olması da söz konusu eserdeki birkaç latifesinden anlaşılmaktadır. 45 sene yaşadı. 1220/1805-1806 arasında vefat etti. Hatîbî'nin, vefatına düşürdüğü altı beyitlik tarihten 1220/1805-06'da öldüğü anlaşılmaktadır. Vefat tarihini gösteren beyit şu şekildedir:

Çâr yâr ile mücevher söyledim tarihini 

"Molla Muhtâr eyle(ye) firdevs-i vâlâyı makar" 

Bu tarih beytine göre noktalı harflerin hesaplanmasından 1220/1805-06 tarihi çıkmaktadır.

Şiirlerinde Hatîb mahlasını kullandı. 

 

Kaynakça

Akkuş, Mehmet (2008). Hatîbî, Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. 123-124.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 29.04.2014
Güncelleme Tarihi: 18.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Tahmîs

Bize kec bakmayın kim zümre-i ehl-i Hudâyız biz

Hayâl-ı âb u gilden pâk olan rûh-ı safâyız biz

Elestin câmını nûş eyleyen mest-i nikâbız biz

Hakîm-i âlemiz her ehl-i derde çün devâyız biz

Bugün sî-murg-ı vaktiz kâf-ı karye-âşnâyız biz

Temellük etmenüz a’lâ vü dûna iş bu dünyâda

Nedir kim sâkî-i Bâkî içirmişdir bize bâde

Bu tâk-ı tumturâk-ı rûzgârı virmişiz bâda

Muhibb-i ehl-i Hakk'ız neyleriz biz şâh u şehzâde

Süleymân-ı zamânın mantıku't-tayr-ı cihânız biz

Cihânı ser-te-ser tayy eyledik bir ehl-i Hak bildik

Ana cân u gönülden hizmeti farz-ı sebak bildik

Bu çâr erkân-ı zıddı çünki bir sedd-i ramak bildik

Anı mahv eyledik âsâr-ı sun'u cümle Hak bildik

Kanı aşk ehli gelsin fâniden ehl-i bekâyız biz

Yeter unvân ile kılma nazar ey zâhid-i hod-bîn

İdersin cennet için sen ibâdetle özün tezyîn

Nedir bu tarz-ı reftârın nedir [bu] şîve-i âyîn

Rızâ-yı Hakk'ı iste kim budur asl-ı hakîkat dîn

Gözün aç seyr kıl kim lem'a-i nûr-ı Hudâ'yız biz

Sevâd-ı a'zam itmiş zülfünü bu hatt-ı cân içre

Size izhâr idem bu gizlü esrârı ıyân içre

Oku gel küllü men fânin aleyhâ’yı beyân içre

Hatîb'dir tâlib-i râh-ı hakîkat Şehrebân içre

Marîz-ı aşk olan gelsün kamu derde devâyız biz

(Akkuş, Mehmet (2008). Hatîbî, Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.123-24.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AHDÎd. ? - ö. 1593-94Doğum YeriGörüntüle
2TÂYİB, Bektaş Efendid. 1695-96 - ö. 1773Doğum YeriGörüntüle
3NECÎB, İbrahim Beyd. 1763-64 - ö. 1818-19Doğum YeriGörüntüle
4AHDÎd. ? - ö. 1593-94Doğum YılıGörüntüle
5TÂYİB, Bektaş Efendid. 1695-96 - ö. 1773Doğum YılıGörüntüle
6NECÎB, İbrahim Beyd. 1763-64 - ö. 1818-19Doğum YılıGörüntüle
7AHDÎd. ? - ö. 1593-94Ölüm YılıGörüntüle
8TÂYİB, Bektaş Efendid. 1695-96 - ö. 1773Ölüm YılıGörüntüle
9NECÎB, İbrahim Beyd. 1763-64 - ö. 1818-19Ölüm YılıGörüntüle
10AHDÎd. ? - ö. 1593-94Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11TÂYİB, Bektaş Efendid. 1695-96 - ö. 1773Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12NECÎB, İbrahim Beyd. 1763-64 - ö. 1818-19Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13AHDÎd. ? - ö. 1593-94Madde AdıGörüntüle
14TÂYİB, Bektaş Efendid. 1695-96 - ö. 1773Madde AdıGörüntüle
15NECÎB, İbrahim Beyd. 1763-64 - ö. 1818-19Madde AdıGörüntüle