HAYDARÎ, Hıdır Hulusi

(d. ?/1863-1867? - ö. ?/1910/1917?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hıdır Hulusi olan âşık, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Saraç köyünde doğmuştur. 1863-1867 yıllarında doğduğu sanılmaktadır. Mahmut ve Ayşe’nin oğludur. Karaçoroğulları sülalesindendir. Hüyük köyünden Şemsi ile evlenmiş; bu evlilikten Mahmut ve Ahmet olmuştur. Medrese eğitimi görmüştür. Rumca, Farsça, Arapça bildiği söylenir. Ülkenin pek çok yerini gezmiştir. Rumcayı, medresede okuduğu yıllarda Gemerek’te oturan Polatoğulları’ndan öğrenmiştir. Kırk beş kırk altı yaşlarında iken Ruslarla yapılan savaşa gönderilmek üzere askere alınmış, Erzincan’dayken hastalandığı için hava değişimi amacıyla Şarkışla’ya gönderilmiştir. Bitkin vaziyette köyüne gelen Hıdır Hulusi, hastalıktan kurtulamamış ve 1910 (torunu Hıdır Şimşek’e göre 1917) yılında vefat etmiştir (Özkan 2001: 42-46).

Şiir yazmaya yirmi yaşından sonra başlamıştır. Başlama sebebi sevdiği kızı alamamasına dayanmaktadır. Mahlas olarak adını kullanmıştır. Mahlasını Piri Cemal (Ulusoy) Efendi’den almıştır (Şahin 2004: 422). İrticali ve sanatı kuvvetli bir âşıktır. Şiirlerini Kadir Çavuş adlı bir arkadaşı deftere kaydetmiştir. Bu defteri Haydarî’nin oğlu Mahmut’tan alan Âşık Ali İzzet Özkan’ın iade etmediği söylenir.

 

Kaynakça

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. Sivas: Önder Matbaacılık.

Özkan, Semiha (2001). Emlek Yöresi Halk Âşıkları. Bitirme Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.

Şahin, Enver Cemal (2004). Saraç Köyü-Tarih Kültür Yaşam. Ankara: Saraç Köylüleri Kültür ve Dayanışma Derneği Yay. 

Yıldırım, Ali (1999). “Saraç Köyü Ozanları”, I. Emlek Yöresi ve Çevresi Halk Ozanları Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Emlek Ozanları Kültür Derneği Yay. 66-70.

Yıldız, Alim (2003). Sivaslı Şairler Antolojisi. İstanbul: Sivaslılar Vakfı. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. DOĞAN KAYA
Yayın Tarihi: 27.11.2014
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Şah-ı Merdan Ali

Şu kevn ü mekâna yuva kurmadan

Ali’dir ki Şah-ı Merdan Ali’dir

İsrafil arş-ı âlâdan selâ vermeden

Ali’dir ki Şah-ı Merdan Ali’dir

 

Ondan sonra dört feriştah yarattı

Dört meleyke arş-ı azamı tuttu

Arşullah’ta yeşil kubbe halk etti

Ali’dir ki Şah-ı merdan Ali’dir

 

Ol yeşil kubbeyi Şah’tır yaratan

Bin bir kelam yedullahtan sır eden

Türabî’ye yedi derya kurudan

Ali’dir ki Şah-ı Merdan Ali’dir

 

Ol yeşil kubbede Şah’tır durandır

Dilimde okurum “Kaffe’l-Kur’an”dır

Bildim yeşil eldir nasip verendir

Ali’dir ki Şah-ı Merdan Ali’dir

 

Haydarî’yem gördüm al yeşil eli

Dostumun destinden içmişim dolu

Ali oldu Hacı Bektaş-ı Veli

Ali’dir ki Şah-ı Merdan Ali’dir

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. Sivas: Önder Matbaacılık. 151-152.

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ DAYI, Ali Açıkd. 1925 - ö. 05.05.2002Doğum YeriGörüntüle
2HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YeriGörüntüle
3İSYANÎ, İsmail Elçioğlud. 1848 - ö. 1944Doğum YeriGörüntüle
4ALİ DAYI, Ali Açıkd. 1925 - ö. 05.05.2002Doğum YılıGörüntüle
5HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YılıGörüntüle
6İSYANÎ, İsmail Elçioğlud. 1848 - ö. 1944Doğum YılıGörüntüle
7ALİ DAYI, Ali Açıkd. 1925 - ö. 05.05.2002Ölüm YılıGörüntüle
8HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Ölüm YılıGörüntüle
9İSYANÎ, İsmail Elçioğlud. 1848 - ö. 1944Ölüm YılıGörüntüle
10ALİ DAYI, Ali Açıkd. 1925 - ö. 05.05.2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12İSYANÎ, İsmail Elçioğlud. 1848 - ö. 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ALİ DAYI, Ali Açıkd. 1925 - ö. 05.05.2002Madde AdıGörüntüle
14HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Madde AdıGörüntüle
15İSYANÎ, İsmail Elçioğlud. 1848 - ö. 1944Madde AdıGörüntüle