HİLMÎ, Dinibütün Mustafâ Hilmî Paşa

(d. ?/? - ö. R.1333/1914-15)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mustafâ Hilmî olan şair, Kayseri’nin Tavlusun Köyü'nden Ateş-zâdeler namıyla bilinen birçok âlim ve şair yetiştirmiş köklü bir ailedendir. Ateş Hâfız-zâde’nin torunu, Hâfız Mehmed Efendi’nin oğludur. Köyde okul arkadaşları tarafından verilen Dinibütün lakabı ile sonra da Dinibütün Mustafâ Hilmî Paşa olarak tanındı. İlk tahsilini köyünde yaptıktan sonra 10 yaş civarında İstanbul’a gitti. 1280/1863-64 senesinde Mekteb-i Harbiye’yi bitirdi. Muhaberâtta ve Askerî İdâdî kitabet muallimliğinde bulundu. Suriye ve Lübnan’daki isyanların ve Anadolu’daki Ermeni isyanlarının bastırılmasında önemli görevler üstlendi. Tokat’ta Dîvân-ı Harb resiliği yaptı. 93 Harbi ve Yunan Harbi’nde yararlıklar gösterdi. Bâb-ı Âlî Levâzım Dördüncü Şube Müdürlüğü ve ardından Feshane Müdürlüğü görevine getirildi. Bu görevden emekli oldu. Darüşşafaka’nın kurucularındandır. 1333/1914-15'te vefat etti. Üsküdar’da Karacaahmet Mezarlığı’ndaki aile kabristanında gömülüdür.

Şehzâde Yusuf İzzeddin’e takdim edilmek üzere yazdığı ve 1292’de Mekteb-i Harbiye Matbaası’nda basılan Düstûrü’l-Mücâhidîn adlı bir eseri vardır. Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn’unu sahneye koymuştur. Bursalı Tahir Efendi’nin, “dindârâne bazı manzumeleri” olduğunu belirterek bir kıt’asına yer verdiği şairin bazı şiirlerini Ahmet Emin Güven neşretmiştir.

Kaynakça

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C.1. 431-432.

Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Mecmualar. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 147-150.

Kılıç, Atabey (2010). “Dinibütün Mustafa Hilmi Paşa”. KBB Kayseri Ansiklopedisi. C. 2. 13.

Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay. 190.

Köksal, M. Fatih (2004). “Hilmî Paşa”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: AKM Yay. 48.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 11.09.2013
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nice bir yâreler var bende kim aşkın nişânıdır

Görünmez belli olmaz ah hep o dâğın nişânıdır

Sorulmuş hasta-i aşkın ilâcından hekîmâna

Demişler kim lebin emmek hayât-ı câvidânîdir

Kurulmuş kaşları yayı görünce bir güzel sordum

Dediler mülk-i hüsnün Rüstem-i sâhib-kırânıdır

Çıkar dûdı semâya her şeb âh-ı âteşîninden

Yanan hep hayme-i Leylâ’da Kays’ın şem’-dânıdır

Görenler sandılar hınnâsıdır bî-çâre Ferhâd’ın

Gözünden dest-i Şîrîn’e bulaşmış al kanıdır

Sabırsızlık edip aşkında Azrâ’nın ne câhil kim

Suda boğmuş vücûdın Vâmık’ın deryâ mekânıdır

Felek kan yutdurupdur kâse kâse Hilmi-i zâre

Sanır bâdir-i (?) diller anı şarâb-ı erguvânîdir

(Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Mecmualar. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 149.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916Doğum YeriGörüntüle
2Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HAYRETd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
5Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HAYRETd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
7MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916Ölüm YılıGörüntüle
8Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9HAYRETd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
10MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916MeslekGörüntüle
11Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
12HAYRETd. ? - ö. 19. yy.MeslekGörüntüle
13MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYRETd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MERKEZ-ZÂDE ŞÜKRÜd. 1853 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle
17Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HAYRETd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle