Madde Detay
HÜSEYİN, Hüseyin Çıkmaz
(d. 10.05.1959 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Hüseyin Çıkmaz 10 Mayıs 1959 tarihinde Konya’nın Bozkır ilçesine bağlı Hamzalar köyünde dünyaya gelmiştir. Hüseyin’in babası Mustafa Çıkmaz (1935) annesi ise Rabia Çıkmaz (1937)’dır. Hüseyin ailenin en büyük çocuğudur. 3 erkek, 4 kız kardeşi vardır. Bunlar; Ramazan, Mehmet, Ali, Şerif, Güleser, Ayşe ve Alime’dir. Hüseyin’in ayrıca Ayşe adlı babadan ayrı, anadan bir olan kendinden büyük bir kardeşi daha vardır (Ayva 2005: 291-292).
Âşık Hüseyin gençlik yıllarında köylerinde düzenlenen üzüm şenliklerinde şiirler okur, türküler söylerdi (Ayva 2005: 291-292). Hüseyin’in çocukluğu, ailenin en büyük çocuğu olarak babasının yardımında bulunmakla geçmiştir. Zaman zaman çeşitli yerlere çalışmaya gitmişse de bunlar uzun süreli ve bir meslekte karar kılacak kadar olamamıştır. Bir ara Almanya’da da bulunan Hüseyin burada da umduğunu bulamaz. Nihayet, 1988 yılında doğduğu yer olan Hamzalar kasabasında zabıta memuru olarak işe başlar. İki yıl zabıta memuru olarak çalıştıktan sonra Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’na hizmetli statüsünde ataması yapılır ve uzun yıllar burada çalıştıktan sonra emekli olur.
Âşık Hüseyin, âşıklık geleneğinin en önemli özelliklerinden olan bade içme yoluyla âşıklığa başlamıştır. Âşık Hüseyin, köyünde sevdiği kızı vermemeleri dolayısıyla psikolojik çöküntü yaşadığı yaz, babasına harman yerinde yardım ederken uyuyakaldığı bir sırada rüyasında gördüğü su kuyusundan su içmeye çalışıp içememesi ve o sırada bembeyaz atıyla gelen aksakallı bir dedenin kendisine okuması için iki kitap uzatması ve bir anda ortadan kaybolması olayı onun hayatında bir dönüm noktası olmuştur.
Âşık Hüseyin’in 200 civarında şiiri bulunmaktadır. Şiirlerinde hecenin 7’li, 8’li ve 11’li kalıbını çokça kullanmıştır. Mısralarında hece tutarsızlıkları bulunan âşığın en az üç olmak üzere 4, 5 ve 6 dörtlüklerden oluşan şiirleri çoğunluktadır. O, şiirlerinde en çok kişisel sorunlarını işlemiştir. Başta; gençlik yıllarında başından geçen karşılıksız bir aşk olmak üzere, ancak altı ay süren evliliği, uzun bir süre işsiz kalması ve karşılaştığı geçim sıkıntıları onun içli bir kişiliğe bürünmesine sebep olmuş ve bu durum onu şiirlerinde kişisel sorunlarını işlemeye itmiştir. Bunlardan başka, köy ve şehir hayatı, toplumsal sorunlar, eğitim öğretim konuları da onun sıkça işlediği konular arasında yer almıştır. Şiirlerine başlık olarak redif kelimelerini seçen âşık zaman zaman da şiirlerini konularına göre adlandırmıştır (Ayva 2004: 16-17; Ayva 2005: 294).
Şiirlerinde; Âşık, Âşık Hüseyin, Kul Hüseyin, Garip Hüseyin gibi mahlâslar kullanmaktadır. Âşık Hüseyin'in mahlâs konusunda da bir kararsızlık içerisinde olduğu söylenebilir.
Âşık Hüseyin hakkında yapılmış bir lisans tezi ve bir makale bulunmaktadır. Seval Selçuk tarafından hazırlanan Âşık Hüseyin Çıkmaz/ Hayatı-Sanatı-Şiirleri adlı tezde; âşığın hayatı, aile çevresi, âşıklığı, sanatı, vb. konular ele alınmış ve ayak seslerine göre sıralanmış 111 şiirine yer verilmiştir. Aziz Ayva tarafından Erciyes dergisinde yayımlanan makalede ise âşığın kısa biyografisi ve âşıklığı ele alınmıştır.
Kaynakça
Ayva, Aziz (2004). “Bilinmeyen Bir Âşık: Bozkırlı (Konya) Âşık Hüseyin”. Erciyes. 313: 14-17.
Ayva, Aziz (2005). Konya Âşıklık Geleneği ve Âşık Ataroğlu Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Şiirlerinin Tahlili. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Selçuk, Seval (2004). Âşık Hüseyin Çıkmaz/ Hayatı-Sanatı-Şiirleri. Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVAYayın Tarihi: 30.04.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 30.04.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RIZA | d. 1858 - ö. 1899 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÇERKEZOĞLU, Fuat Özdemir | d. 07.02.1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | VİSALÎ, VEYSELÎ, Veysel | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RIZA | d. 1858 - ö. 1899 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÇERKEZOĞLU, Fuat Özdemir | d. 07.02.1950 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | VİSALÎ, VEYSELÎ, Veysel | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RIZA | d. 1858 - ö. 1899 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
8 | ÇERKEZOĞLU, Fuat Özdemir | d. 07.02.1950 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
9 | VİSALÎ, VEYSELÎ, Veysel | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
10 | RIZA | d. 1858 - ö. 1899 | Madde Adı | Görüntüle |
11 | ÇERKEZOĞLU, Fuat Özdemir | d. 07.02.1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
12 | VİSALÎ, VEYSELÎ, Veysel | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |