İHYÂ, Ömer İhyâüddin Efendi

(d. 1293/1876-77 - ö. 1327/1909)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ömer’dir. Tokat ve Sivas’ın tanınmış ailelerinden olup Mütevelli-zâde Ömer İhyâ olarak tanındı. Babası Mehmet Musa Efendi’dir. 1293/1876-77 yılında Tokat’ta doğdu. Gençliğini Tokat’ta geçirdi ve eğitimini orada yaptı. Müftü Osmân Efendi’den icazet aldı ve hafız oldu. 1313/1897’de Tokat Behzat İlkokuluna öğretmen oldu. Darabât-ı Aşk adlı eserinden 1314/1898-99 yılında Sivas’a gittiği anlaşılmaktadır. 1314/1898-99’da Sivas Askeri Rüşdiyesi Kavaid-i Osmani hocası oldu. Rüşdiye’de hocalık yapmakla beraber önce Bidayet daha sonra da İstinaf Mahkemesi azalığı yaptı. 1314/1898’de İstanbul’a gelerek Hukuk okuluna kaydoldu. Kuruçeşme Toptaşı Askeri Rüşdiyesi’ne Türkçe öğretmeni ve Davud Paşa İdadisi’ne Arapça öğretmeni olarak atandı. 1327/20 Haziran 1909’da zihin buhranı neticesinde intihar etti. Edirnekapı kabristanında medfundur.

1. Darabât-ı Aşk: Hece vezniyle yazılmış 3 şiir ile aruz vezniyle yazılmış 299 şiirden oluşur. Eserde 17’si vefat, 8’i viladet, 9’u tamirat ve inşaat, 2’si sünnet, 4’ü nişan ve terfi, 1’i sergi, 1’i yeni yıl ve 1’i de seyahat/teftiş münasebetiyle olmak üzere toplam 43 tarih manzumesi vardır.

2. Bâkûre: Şeyh Sa’di-i Şirazî’nin Bostan’ından manzum tercümedir. 223 beyitlik bir mesnevidir.

Bu eserlerinin yanı sıra İrtika ve Misbah dergilerinde şiirleri yayımlandı. Divan şiirinde bulunmayan bazı aruz kalıplarıyla şiirler yazdı (Polat 2005: 1-84).

 

Kaynakça

Özgül, Kayahan (1999). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.

Polat, Nazım Hikmet (2005). Eski ile Yeni Arasında Mütevelli-zâde Ömer İhyâ. Niğde: Niğde Üniversitesi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 07.03.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Musammat Gazel

Fezâya bir keder yayan hazân düşündürür beni

Şu dağ başında ağlayan duman düşündürür beni

Gönül keîb-i leyl iken sadâ uçar minâreden

Sükût içinde titreşen ezân düşündürür beni

Nişîbe doğru alçalan koyunlar [ü] firiştegân

Yanık yanık kaval çalan çoban düşündürür beni

Benim de evvel ettiğim harâretiyle bittiğim

Şu karşıdan işittiğim figân düşündürür beni

Bak ey güzîde dilberim bugün melûl ü münhedim

Seninle sohbet ettiğim mekân düşündürür beni

Ne hoştu âh bu sözlerin beni yakardı yüzlerin

Alel-husus o gözlerin yaman düşündürür beni

Şuûn ki hüzne mübteni bürür hayât-ı gülşeni

Hemân düşündürür beni hemân düşündürür beni

(Polat, Nazım Hikmet (2005). Eski ile Yeni Arasında Mütevelli-zâde Ömer İhyâ. Niğde: Niğde Üniversitesi Yay. 288.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534Doğum YeriGörüntüle
2ALİ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534Doğum YılıGörüntüle
5ALİ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534Ölüm YılıGörüntüle
8ALİ, Zilelid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534MeslekGörüntüle
11ALİ, Zilelid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ALİ, Zilelid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâded. 1469 - ö. 1534Madde AdıGörüntüle
17ALİ, Zilelid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18CESÛRÎ, Zilelid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle