Madde Detay

Kâmil Çalışkan, 20 Mart 1978 tarihinde Erzurum'un Oltu ilçesine bağlı Sütkans (Duralar) köyünde, dünyaya gelmiştir. Baba adı Zakir, ana adı Sakine’dir. Kâmil Çalışkan, “Sütkanslı Mevlüt İhsanî” ya da “Oltulu İhsânî” diye tanınan âşık Mevlüt İhsanî’nin torunudur. Köylerinde okul olmadığından ilkokulu Oltu’nun Kemerkaya köyünde okur. İlkokuldan sonra eğitim imkânı bulamayan âşığın çocukluk ve ilk gençlik yılları köyünde geçer, köyde, çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşır. Çobanlık dâhil, köy hayatındaki bütün işlerle meşgul olan Çalışkan, askerlik öncesinde ailesiyle birlikte Oltu’ya taşınır. Ancak, köyüyle irtibatını kesmeyen Kâmilî, askere gidinceye kadar gündelik işler dâhil değişik iş kollarında çalışır. Askerlikten sonra yine Oltu’da tarım, hayvancılık, hizmet sektörü ve ticaret gibi değişik iş alanlarında çalışmaya devam eder. Oltu ve yakın çevresine hitap eden farklı firmalarda yaklaşık olarak yirmi yıldan fazla müşteri temsilciliği ve pazarlamacılık yapar. Kâmil Çalışkan, pazarlamacılık ve müşteri temsilciliği işine devam etmektedir. Evli ve üç çocuk babasıdır.

Kâmil Çalışkan, küçük yaşlardan itibaren dedesini dinleyerek âşıklık geleneğini tanımış ve geleneğe ilgi duymaya başlamıştır. Dedesinin vefatından sonra âşıklığa ilgisi artarak devam etmiş, yörenin tanımış âşıklarından Nusret Torunî, Hüseyin Sümmânîoğlu, Reyhânî, Ebubekir Zamanî, Cemal Divânî, Mehmet Gülhanî ve Sıtkı Eminoğlu gibi âşıklarla aynı meclislerde bulunmuştur. Onlarla karşılıklı olarak söylemiş, atışmalar yapmış ve bu âşıklardan etkilenmiştir. Ebubekir Zamanî’yi ustası kabul etmekte ve şiirlerinde ustasının verdiği “Kâmilî” mahlasını kullanmaktadır (Vural 2012: 277-278). Saz çalmayı tanıdığı âşıklardan öğrenmiş ve kendi gayretleriyle de geliştirmiştir. Gerek ulusal televizyonlarda, gerek yerel televizyonlarda ve yörede düzenlenen çeşitli gece ve şölenlerde pek çok âşık programına katılmış, bu tür programların yapımına da katkıda bulunmuştur. Şiirlerinde dedesinin etkisi görülmekle beraber Sümmânî, Bardızlı Mevlüt İhsânî ve Reyhânî’den de önemli ölçüde etkilenmiştir (Vural 2012: 277-278). Hüseyin Sümmânîoğlu, Şakir Çalışkan (İhsanoğlu-1945-2018), Mevlüt Altaş (Sefilî-1950-2018), Sıtkı Eminoğlu, Cemal Divânî ve Ebubekir Zamanî gibi âşıklarla aynı meclislerde bulunan Kâmilî, bu âşıklar ve başka âşıklar tarafından da takdir edilmiştir. Bu âşıklar tarafından başarılı bir atışmacı olarak kabul edilir. Geleneği bilen bir âşık olarak âşıklar camiasında kabul gören Kâmilî, halk şiiri nazım şekillerini kullanmakta ve şiirlerini çoğunlukla irticalen söylemektedir (Vural 2018: 60). Kâmil Çalışkan, âşıklığının yanı sıra, âşıklar derneğinde yöneticilik de yapmıştır. 2007 yılından itibaren, kesintisiz olarak Oltu Havzası Âşıklar Kültür ve Dayanışma Derneği’nin başkanlığını yürütmüş olan Kâmil Çalışkan 2019 yılı itibarıyla hâlen bu görevini devam ettirmektedir. Dernek başkanlığı sırasında, AB ve ulusal hibe programları kapsamında birçok sosyal ve kültürel içerikli projenin hazırlanıp uygulanması yönünde çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bu projelerden başka kültürel değerlerin ve âşıklık geleneğinin yaşatılmasına katkı sağlamak amacıyla her yıl geleneksel âşıklar gecesi organizasyonların yapılmasını da sağlamıştır (Vural 2018: 60). “Kültür Bakanlığının, Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcılarının Tespiti Programı” kapsamında “Geleneksel Sanatçılar Halk Ozanı” belgesi sahibi olup 2012 yılından beri “Kültür Bakanlığı Yaşayan Halk Ozanları Arşivi”ne kayıtlı halk ozanıdır (Vural 2019).