KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendi

(d. ?/? - ö. 1151/1738-1739)
divan-tekke şairi
(Divan-Tekke / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mustafa’dır. Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendi olarak tanındı. Medrese öğrenimi gördükten sonra tasavvufa meylederek Cihângîrî Fethullah Efendi’den hilafet aldı. Sonra Odabaşı Çarşısı yakınlarında Uzun Yusuf Mahallesi’ndeki tekkesine şeyh oldu. Bu görevde iken 1151/1738-39 yılında vefat etti. Vefatına Ayvansarâyî (Ekinci 2013: 199; Galitekin 2001: 310) tarafından “el-Kesret 1151” ifadesi ile tarih düşürüldü. Mezarı Merkez Efendi kabristanındadır. Vefat tarihi, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopesi (1982: 262)’nde yanlışlıkla 1783 olarak gösterilmiştir. Râmiz (Erdem 1994: 256)’de bir ilahisi ve Ayvansarâyî (Ekinci 2013: 199-200; Galitekin 310)'de bir na‘tinden iki beyti yer almaktadır.

Kaynakça

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). İstanbul: Buhara Yay. 

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1982). “Kelâmî Mustafa Efendi”. C. 5. İstanbul: Dergâh Yay. 262.

Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2004). “Kelâmî”. C. 5. Ankara: AKM Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 27.05.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Na‘t-ı Şerîf

Ben ol nâlende şeydâ-yı hevâyım yâ Resûla’llâh

Garîk-ı bahr-ı isyân-ı cefâyım yâ Resûla’llâh

Ne mümkin ola meddâhın Kelâmî gibi bir mücrim

Hemânâ tâlib-i afv [ü] atâyım yâ Resûla’llâh


Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). Ed. Âdem Ceyhan. İstanbul: Buhara Yay. 199-200.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76Doğum YeriGörüntüle
2Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SEDÂÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76Doğum YılıGörüntüle
5Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SEDÂÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76Ölüm YılıGörüntüle
8Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9SEDÂÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76MeslekGörüntüle
11Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?MeslekGörüntüle
12SEDÂÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEDÂÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÂBİDÎN, Zeynelâbidîn Efendid. ? - ö. 1875-76Madde AdıGörüntüle
17Başak Daşmand. 10 Nisan 1981 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SEDÂÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle