KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendi

(d. ?/? - ö. 1151/1738-1739)
divan-tekke şairi
(Divan-Tekke / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mustafa’dır. Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendi olarak tanındı. Medrese öğrenimi gördükten sonra tasavvufa meylederek Cihângîrî Fethullah Efendi’den hilafet aldı. Sonra Odabaşı Çarşısı yakınlarında Uzun Yusuf Mahallesi’ndeki tekkesine şeyh oldu. Bu görevde iken 1151/1738-39 yılında vefat etti. Vefatına Ayvansarâyî (Ekinci 2013: 199; Galitekin 2001: 310) tarafından “el-Kesret 1151” ifadesi ile tarih düşürüldü. Mezarı Merkez Efendi kabristanındadır. Vefat tarihi, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopesi (1982: 262)’nde yanlışlıkla 1783 olarak gösterilmiştir. Râmiz (Erdem 1994: 256)’de bir ilahisi ve Ayvansarâyî (Ekinci 2013: 199-200; Galitekin 310)'de bir na‘tinden iki beyti yer almaktadır.

Kaynakça

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). İstanbul: Buhara Yay. 

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1982). “Kelâmî Mustafa Efendi”. C. 5. İstanbul: Dergâh Yay. 262.

Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2004). “Kelâmî”. C. 5. Ankara: AKM Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 27.05.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Na‘t-ı Şerîf

Ben ol nâlende şeydâ-yı hevâyım yâ Resûla’llâh

Garîk-ı bahr-ı isyân-ı cefâyım yâ Resûla’llâh

Ne mümkin ola meddâhın Kelâmî gibi bir mücrim

Hemânâ tâlib-i afv [ü] atâyım yâ Resûla’llâh


Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). Ed. Âdem Ceyhan. İstanbul: Buhara Yay. 199-200.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751Doğum YeriGörüntüle
2Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Doğum YeriGörüntüle
3FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751Doğum YılıGörüntüle
5Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Doğum YılıGörüntüle
6FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751Ölüm YılıGörüntüle
8Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Ölüm YılıGörüntüle
9FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751MeslekGörüntüle
11Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953MeslekGörüntüle
12FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?MeslekGörüntüle
13ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEYNÎ/ŞÂHÎ, Ak Mahmud Efendi-zâde Zeynelâbidin Efendid. 1667 - ö. 20 Ekim 1751Madde AdıGörüntüle
17Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Madde AdıGörüntüle
18FEYZÎ, Osman Hüsâm-zâde Feyzîd. 1589 (?) - ö. ?Madde AdıGörüntüle