KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyev

(d. 1896/1900 / ö. 1942/1957)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Koca Kurban oğlu Kuliyev, 1896'da Tovuz’un Bozalganlı köyünde doğmuştur. 1907'de babası Kurban’ı, 1918'de annesini kaybetmiştir. Koca’nın terzi yanında çıraklık yaptığı ve Azerbaycan’da köylülere toprak taksim etme işinde çalıştığı bilinmektedir. Âşığın yaşı kaynaklarda çeşitlilik göstermektedir. Kendisinin II. Âşıklar Kurultayı’nda verdiği bilgiler dikkate alındığında 61 yıl ömür sürdüğü ve 1957'de vefat ettiği anlaşılmaktadır (Namazov 2004: 236-237). Bazı kaynaklarda ise âşığın 1900-1942 yılları arasında yaşadığı ve cephede vefat ettiği bilgisi yer almaktadır (Sakaoğlu vd. 1993: 119).

Koca Kuliyev âşıklık sanatına küçük yaşlarda başlamıştır. Uzun süre Âşık Hüseyn Bozalganlı’nın çırağı olmuş (Sakaoğlu vd. 1993: 119) ve ustasından bu sanatın sırlarını öğrenip bundan sonra sadece âşıklıkla meşgul olmuştur (Namazov 2004: 236). Kuliyev’in sanatındaki başarısını büyük ölçüde ustasına borçlu olduğu düşünülmektedir (Sakaoğlu vd. 1993: 119). O sadece icracı olarak değil, yaratıcı bir şair-âşık olarak da tanınmıştır. Tovuz ve Gencebasar’ın tanınmış âşıkları arasında bir üstat olarak kabul görmüştür. Âşık Koca’nın I. ve II. Âşıklar Kurultayı’na katıldığı bilinmektedir (Namazov 2004: 236). Saz ve söz meclislerinde ustalıkla çalıp söylemesiyle nam salmıştır (Sakaoğlu vd. 1993: 119). Âşık kitaplarında yayımlanan şiirleri Vagif’in güzellemelerine oldukça benzemektedir (Namazov 2004: 236). Koca Kuliyev’in şiirlerinden çok az bir kısmı günümüze kadar ulaşabilmiştir. “Ballı”, “Gurban Men Olum”, “Olubdur”, “Neye Lazım”, “Sefası Çohdu” (Sakaoğlu vd. 1993: 119-120) gibi şiirlerinde sevgiliye veya güzellere seslenişi dikkat çekmektedir. Elimizdeki şiirlerinden hareketle âşığın sade ve akıcı bir üsluba sahip olduğunu söylemek mümkündür.

Kaynakça

Namazov, Qara (2004). Aşıklar (Biyografik Malumat Kitabı). Bakü: Seda Neşriyat.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1993). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (Nesir-Nazım) 3/ Azerbaycan Edebiyatı III. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. TUĞBA BAYRAKDARLAR
Yayın Tarihi: 21.01.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797Doğum YeriGörüntüle
2DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Doğum YeriGörüntüle
3DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797Doğum YılıGörüntüle
5DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Doğum YılıGörüntüle
6DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797Ölüm YılıGörüntüle
8DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Ölüm YılıGörüntüle
9DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797MeslekGörüntüle
11DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987MeslekGörüntüle
12DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
13VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VÂGIF/VÂKIF, Molla Penâhd. 1717 - ö. 1797Madde AdıGörüntüle
17DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Madde AdıGörüntüle
18DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendikd. 1943 - ö. ?Madde AdıGörüntüle