LÜTFÎ, Lutfullâh Efendi (Tatar Lutfî)

(d. ?/? - ö. 1115/1703)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Vekayiü’l-Fudalâ (Özcan 1989: 471) ve Sicill-i Osmanî’ye (Akbayar 1986: 902) göre ismi Abdüllatif 'tir. Kırım’da, Bahçesaray yakınlarındaki Tavla kasabasında doğdu. Gençliğinde İstanbul’a gelerek tahsil gördü. Önce mülazım oldu. Sonra kadı olarak Rumeli’de görev yaptı ve mesleğinde seçkin bir yer edindi. Kaynaklarda verilen bilgiye göre Kırım’da kımız içmeye alışkın olan Lütfî, İstanbul’da bunun yokluğunu çekmiş, yerine şarap içmeye başlamış, zaman içinde alışkanlığı artarak meyhaneden çıkmaz olmuş, bu gibi uygunsuz davranışları yüzünden memuriyetten azledilmiştir. Kasımpaşa’da yaşadığı sırada, Galata’dan sarhoş olarak evine dönerken çıkan bir kavgada, Kanlıgözlü adlı mevkide öldürülmüştür. Mezarı Kasımpaşa’dadır. Safâyî Efendi’nin tezkiresinde ölümüne düşürülen şu tarih yer alır:

İki melek geldi târîhin dedi

Cennet-i Adn ola Lütfî’ye makarr (Çapan 2005: 530-31)

Hoş sohbet biri olarak tanınan Lütfî’nin şiirleri ve kullandığı hayaller beğenilmiştir. Ayrıca Arabî ve Farisî ilimlerde de başarılıdır.

 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Sicill-i Osmânî, Mehmed Süreyya. C.3. İstanbul:Tarih Vakfı Yay.902.

Arslan, Mehmet (1994). Mehmed Sirâceddin: Mecma’-ı Şu’arâ ve Tezkire-i Üdebâ. Sivas. 52-54.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi: Tezkire-i Safâyî, Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr, İnceleme, Metin, İndeks. Ankara: AMY Yay. 530-33.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-şu’arâ, Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 604-05.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.883-84.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-i Numaniyye ve Zeyilleri, Vekayiü’l-Fudalâ II-III. Şeyhî Mehmed Efendi. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay. 471.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATMA BÜYÜKKARCI YILMAZ
Yayın Tarihi: 02.04.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlü fe’ûlün

Kîn saklama kalbinde ki insâf değildir

Neylerler o âyîneyi kim sâf değildir

 

Gösterme gözün yaşın o sîmîn-tene zîrâ

Bilmez güherin kadrini sarrâf değildir

 

Keşf eyle kitâb-ı dili kim görmege lâyık

Âlemde hemân nüsha-i Keşşâf değildir

 

Sarf etsem eger yoluna ey pâdişeh-i hüsn

Gencîne-i cân u dili isrâf değildir

 

Allâh bilir muhteşem-i tab’ını Lütfî

Vassâf-ı zamâne der isem lâf değildir

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi: Tezkire-i Safâyî, Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-eş’âr, İnceleme, Metin, İndeks. Ankara: AKM Yay. 531.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538Doğum YeriGörüntüle
3İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Doğum YeriGörüntüle
4İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Doğum YılıGörüntüle
7İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538Ölüm YılıGörüntüle
9İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Ölüm YılıGörüntüle
10İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538MeslekGörüntüle
12İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914MeslekGörüntüle
13İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İSMAİL SALETd. 1875 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SAÂDET GİRAY (KIRIM HANI)d. 1492-93 - ö. Nisan 1538Madde AdıGörüntüle
18İsmail Gaspıralıd. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914Madde AdıGörüntüle