Madde Detay
MAKSADÎ/OZAN MAKSADÎ, Hamza Kırılmaz
(d. 01.02.1959 / ö. -)
âşık, aşçı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Hamza Kırılmaz olan âşık, şiirlerinde Maksadî ve Ozan Maksadî mahlaslarını kullanır. 1 Şubat 1959 tarihinde Sivas'ın Gürün ilçesine bağlı Çipil köyünde dünyaya gelmiştir. Dört çocuklu ve dar gelirli ve bir ailenin ikinci çocuğudur. Hamza'nın doğduğu Çipil köyü dere yatağında, etrafı bozkır; sakinlerinin geçimini büyük oranda tarım ve hayvancılıkla sağladığı bir köydür. Henüz üç dört yaşlarında iken maddi sıkıntılar sebebiyle Çipil'den göç etmek zorunda kalırlar. İlk olarak Nevşehir, Hacıbektaş'a taşınan Kırılmaz ailesi, Hamza dokuz yaşına gelinceye kadar orada ikamet eder. 1968'de Ankara'ya taşınırlar. İlkokulu Hacıbektaş'ta bitiren Hamza, Ankara'da Mamak Ortaokulu'na kaydolur, ancak çeşitli sebepler dolayısıyla okulunu bitiremez. Aile ekonomisine katkı sağlamak amacıyla çalışır. 1978'de askere gider ve 1980'de vatani görevini tamamlayarak Ankara'ya döner. Döndüğü yıl Dilber Hanım ile dünya evine girer. Bu evlilikten ikisi erkek, biri kız olmak üzere üç çocuğu dünyaya gelir. Pek çok işte çalışan Hamza Kırılmaz'ın asıl mesleği aşçılıktır. Aşçılığın yanı sıra Ankara'nın Mamak ilçesinde sanatsal faaliyetlerini de sürdürür. Hâlen Mamak'ta ikamet etmektedir (Aydemir 2013: 188; www.biyografya.com).
Hamza Kırılmaz'ın halk şiirine yönelmesinde küçükken yaşamaya başladığı gurbetin ve yoksulluğun önemli bir payı vardır. 1975'te saz çalmayı öğrenen âşık, geleneğin pek çok unsurunu haiz olmasa da saz konusunda oldukça mahirdir. Rüya görme, bade içme gibi unsurları yaşamamıştır. Klasik anlamda bir ustası yoktur. Sazda ve sözde kendisine usta olarak Pir Sultan Abdal, Ȃşık Mahzuni Şerif, Ȃşık Maksudî ve Muhlis Akarsu'yu kabul eder. Şiirlerinde Maksadî ve Ozan Maksadî mahlasını kullanan Hamza Kırılmaz'a bu mahlası Ȃşık Mahzuni Şerif vermiştir. Maksadî mahlasını almadan önce çevresinde Ozan olarak tanındığı için zaman zaman Ozan ve Maksadî'yi birlikte kullanır. Şiirlerinde aşk, sevda, toplumsal olaylar ve çektiği acıları işler. Bazı şiirleri ise vatan ve adalet konularında olup "Alır Gider Gurbet Bizi", "Hasretim Sana" ve "Hakk'ın Adaleti" başlıklı şiirleri bizzat yaşadığı olaylar neticesinde yazılmıştır. Güzelleme, taşlama ve dertlenme en çok kullandığı nazım türleridir. Ȃşıklık geleneğinin geleceği konusunda bu işe gönül verenlerin bir araya gelerek ortak bir paydada buluşmaları gerektiğini savunur. Geleneğin icra mekânlarından kahvehaneleri önemser (Aydemir 2013: 188-189).
Şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür. Halk şiirinin ölçüsü olan hece ölçüsü kullanan Maksadî, en çok da 11 ve 8'li hece kalıplarıyla şiirler üretmiştir. Bu bağlamda en sık başvurduğu nazım şekilleri koşma ve semaidir. Yer yer destan şeklinde de şiirler söyler. Şiirlerinde hem tek ayağa hem de döner ayağa tesadüf edilir. Genç TV, ve Radyo İmaj gibi televizyon ve radyo programlarına konuk olarak katılan Ozan Maksadî, Gönlüm Seninle Ağlama ve Bütün Çocuklar Gülsün isimlerinde iki şiir kitabı çıkarmıştır.
Kaynakça
Aydemir, Emrah (2013). “Hamza Kırılmaz (Ozan Maksadî)”, Sazın ve Sözün Sultanları X. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Ülkü Ayşe Oğuzhan Börekci. Ankara: Gazi Kitabevi. 188-193.
http://www.biyografya.com/biyografi/10172 [erişim tarihi: 24.11.2018].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARANYayın Tarihi: 17.12.2018Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
Yayın Tarihi: 17.12.2018Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gönlüm Seninle Ağlama | Alternatif Sanat Yayınları / Ankara | 2006 | Şiir |
Bütün Çocuklar Gülsün | Alternatif Sanat Yayınları / Ankara | 2010 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | İSMAİL EFENDİ | d. 1926 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ERKANÎ, Yavuz Altay | d. 1960 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | BAKİ, Baki Arslan | d. 1934 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İSMAİL EFENDİ | d. 1926 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ERKANÎ, Yavuz Altay | d. 1960 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | BAKİ, Baki Arslan | d. 1934 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İSMAİL EFENDİ | d. 1926 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | ERKANÎ, Yavuz Altay | d. 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | BAKİ, Baki Arslan | d. 1934 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | İSMAİL EFENDİ | d. 1926 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ERKANÎ, Yavuz Altay | d. 1960 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | BAKİ, Baki Arslan | d. 1934 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | İSMAİL EFENDİ | d. 1926 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ERKANÎ, Yavuz Altay | d. 1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | BAKİ, Baki Arslan | d. 1934 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |