Madde Detay
MEHDÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bursalıdır. Latîfî Tezkiresi’nde (1314: 319) Mehdî’nin, “şairlerin eskilerinden ve eskilerin de bilginlerinden” olduğu, Fâtih Sultân Mehmed’in en makbul sohbet arkadaşları arasında yer aldığı belirtilmektedir. Künhü’l-Ahbâr’da (İsen 1994: 145) ise, daha şiiri tam olarak olgunlaşmamışken Fâtih'in izniyle şairlerinin arasına katıldığına değinilmektedir. II. Bâyezîd devrinde (1482-1512) ölmüştür. Mehdî’nin, Eğridirli Hâcı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde bir dîvânçe teşkil edecek miktarda (72 adet) şiirinin bulunması, günümüze şöhreti ulaşmasa da devrinde ne kadar çok ilgi gördüğünün açık bir işaretidir. Yine büyük kısmı zemin şiir olan bu şiirlere, başta Ahmed Paşa ve Edirneli Hafî olmak üzere Necâtî Bey, Nizâmî, Adnî, Cem Sultân gibi devrin önde gelen şairlerinin de aralarında bulunduğu onlarca şairin nazireler yazmış olması da Mehdî’nin dönemindeki şöhretini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Ayrıca şairin, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 2, Mecma’u’n-Nezâ’ir’de de 1 şiiri bulunmaktadır. Latîfî (1314: 319); Fâtih Sultan Mehmed’le karşılaştığında şifahen söyleyiverdiği “Bir gün felegün tablı kim öter idi güm güm / Sincâb-ı sehâb üzre ki geymiş idi kâkum” matla’lı gazelini tezkiresine aldığı Mehdî’nin, şuh yaradılışlı, güler yüzlü, çabuk kavrayan, hazır cevap ve yetenekli biri olduğunu belirtmiştir. Gelibolulu Âlî (İsen 1994: 145) ise, onun edasını ham, garâbet gösteren sözlerini ıslaha muhtaç gördüğünü vurgulamak suretiyle şiirlerini beğenmediğini işaret etmiştir.
Kaynakça
Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 59b, 66a, 76b…
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 19.08.2013].
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.
Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 364b, 448b.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 02.10.2013Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gözümi pür kıldugı yolında toz ile şimâl
Ol mesel ögine düşmiş eylük eyle suya sal
Merdüm-i çeşmüm dilerdi sal idüp deryâ geçe
Kendüsi gark-âb oldı kaldı su_üstinde hayâl
Zehr-i kej-düm gibi düşmen sözi kâr itdi dile
Ey sanem aymag içün zülfün salıncagında sal
Zülfün ile ömr-i düşmen gibi didüm hecrüne
Gussa yokdur bana senden ger uzan u ger kısal
Sen perînün ışkıle Mehdî delürdi şöyle kim
Tolanur dünyâyı bilmez ol ne tuşdur bu ne sal
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 19.08.2013]. 1539.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.10.2013Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gözümi pür kıldugı yolında toz ile şimâl
Ol mesel ögine düşmiş eylük eyle suya sal
Merdüm-i çeşmüm dilerdi sal idüp deryâ geçe
Kendüsi gark-âb oldı kaldı su_üstinde hayâl
Zehr-i kej-düm gibi düşmen sözi kâr itdi dile
Ey sanem aymag içün zülfün salıncagında sal
Zülfün ile ömr-i düşmen gibi didüm hecrüne
Gussa yokdur bana senden ger uzan u ger kısal
Sen perînün ışkıle Mehdî delürdi şöyle kim
Tolanur dünyâyı bilmez ol ne tuşdur bu ne sal
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 19.08.2013]. 1539.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gözümi pür kıldugı yolında toz ile şimâl
Ol mesel ögine düşmiş eylük eyle suya sal
Merdüm-i çeşmüm dilerdi sal idüp deryâ geçe
Kendüsi gark-âb oldı kaldı su_üstinde hayâl
Zehr-i kej-düm gibi düşmen sözi kâr itdi dile
Ey sanem aymag içün zülfün salıncagında sal
Zülfün ile ömr-i düşmen gibi didüm hecrüne
Gussa yokdur bana senden ger uzan u ger kısal
Sen perînün ışkıle Mehdî delürdi şöyle kim
Tolanur dünyâyı bilmez ol ne tuşdur bu ne sal
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 19.08.2013]. 1539.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gözümi pür kıldugı yolında toz ile şimâl
Ol mesel ögine düşmiş eylük eyle suya sal
Merdüm-i çeşmüm dilerdi sal idüp deryâ geçe
Kendüsi gark-âb oldı kaldı su_üstinde hayâl
Zehr-i kej-düm gibi düşmen sözi kâr itdi dile
Ey sanem aymag içün zülfün salıncagında sal
Zülfün ile ömr-i düşmen gibi didüm hecrüne
Gussa yokdur bana senden ger uzan u ger kısal
Sen perînün ışkıle Mehdî delürdi şöyle kim
Tolanur dünyâyı bilmez ol ne tuşdur bu ne sal
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 19.08.2013]. 1539.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | DERVİŞ HASAN ZİHNÎ, Musâhib Paşa Zihnîsi | d. ? - ö. 1715 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İZZET, Osmân İzzet, Bursalı | d. 1811 - ö. 1864 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | DERVİŞ HASAN ZİHNÎ, Musâhib Paşa Zihnîsi | d. ? - ö. 1715 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İZZET, Osmân İzzet, Bursalı | d. 1811 - ö. 1864 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | DERVİŞ HASAN ZİHNÎ, Musâhib Paşa Zihnîsi | d. ? - ö. 1715 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İZZET, Osmân İzzet, Bursalı | d. 1811 - ö. 1864 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | DERVİŞ HASAN ZİHNÎ, Musâhib Paşa Zihnîsi | d. ? - ö. 1715 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | İZZET, Osmân İzzet, Bursalı | d. 1811 - ö. 1864 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | HİCRÎ, Kara Çelebi | d. ? - ö. 1556/57 veya1557/58 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | DERVİŞ HASAN ZİHNÎ, Musâhib Paşa Zihnîsi | d. ? - ö. 1715 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | İZZET, Osmân İzzet, Bursalı | d. 1811 - ö. 1864 | Madde Adı | Görüntüle |