Madde Detay
MEKNÛNÎ, Niğdeli
(d. ?/? - ö. ?/1879/1882?)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
19. yüzyılda yetişen Meknûnî'nin hayatı halkında oldukça az bilgi vardır. Doğum tarihi ile ilgili bilgi ise yoktur. Meknûnî, Niğde’nin Bor ilçesindendir. Çok az öğrenim görmüş, küçük yaşta saz çalmaya başlamıştır. Geçimini çiftçilikle sağlayan âşık şiirlerinde geleneksel konulara bağlı kalmıştır (Yurt Ans. 1982-1983: 6226). Turgut Koca, Meknûnî’nin Bektaşi şairi olduğunu söyler. Her ne kadar çiftçilikle geçindiği söylense de Bor’da Battal oğullarının hizmetçisidir. Devrinin en iyi saz çalanlarından olduğu söylenmektedir. Sohbet sırasında o kadar etkili cümleler kullanırdı ki sohbeti herkes tarafından zevkle dinlenirdi (Koca 1990: 413). Turgut Koca Meknunî’nin 1890 veya 1893 yıllarında öldüğünü, Saadettin Nüzhet Ergun bu şairin tahminen H. 1297-1300 (1879-1882) yıllarında Bor’da vefat ettiğini söyler (Niğde İl Yıllığı 1967: 135; Özmen 2009: 475; Bakırcı 2010: 20-21)
Konya Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan bir cönkte bulunan Meknunî’ye ait şiirler Namık Aslan tarafından yayımlanmıştır (Aslan 2010: 26). Şiirlerinde Meknunî mahlasını kullanan âşık, iyi saz çalıp irticalen şiir söyleyebilmektedir.
Kaynakça
Aslan, Namık (2010). “Niğde / Bor Kaynaklı Dört Cönk ve Muhtemel Niğdeli Âşıklar”, Akpınar Dergisi. Ocak-Şubat, Niğde. 5 (25): 22-28.
Bakırcı, Nedim (2010). Niğde Âşıklık Geleneği ve Niğdeli Halk Şairi İbrahim Dabak. Niğde: Niğde Belediyesi Yay.
Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi.
Koca, Turgut (1990). Bektaşi Alevi Şairleri ve Nefesleri. İstanbul: İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.
Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.
Niğde İl Yıllığı (1967). Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık.
Yurt Ansikloopedisi (1982-1983). C. 8-9. İstanbul: yyy.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. NEDİM BAKIRCIYayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Türki-i Meknûnî
Emr-i Haktan böyle çalınmış kalem
Felek bizim gonca güli soldurdı
Şu yalan dünyada bir murada irmedim
İçmem dirken ecel camın toldurdı
Bu işte kimsenin yokdur agahı
Bunı böyle yazmış takdir ilahi
Feleğin destinde ecel külahı
Sıkı tutdı tar başıma oldurdı
Ahbablarım cem oldu geldiler
Ümid kesüb öleceğim bildiler
Ol iki dür-tane yetim kaldılar
Boyum yetmez ummanlara taldırdı
Evladlarım yetim kaldı arada
Feleğin zulmi olmaz bundan ziyade
Şehid düşdi ol Demirayak-zade
Gözüm göre cenazemi kıldırdı
Çeşmim yaşı sel sel oldu çağladı
Tabib geldi yaralarım bağladı
Mektep içre sabi sübyan ağladı
Felek bize aksi murad aldırdı
Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 40-41.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Türki-i Meknûnî
Emr-i Haktan böyle çalınmış kalem
Felek bizim gonca güli soldurdı
Şu yalan dünyada bir murada irmedim
İçmem dirken ecel camın toldurdı
Bu işte kimsenin yokdur agahı
Bunı böyle yazmış takdir ilahi
Feleğin destinde ecel külahı
Sıkı tutdı tar başıma oldurdı
Ahbablarım cem oldu geldiler
Ümid kesüb öleceğim bildiler
Ol iki dür-tane yetim kaldılar
Boyum yetmez ummanlara taldırdı
Evladlarım yetim kaldı arada
Feleğin zulmi olmaz bundan ziyade
Şehid düşdi ol Demirayak-zade
Gözüm göre cenazemi kıldırdı
Çeşmim yaşı sel sel oldu çağladı
Tabib geldi yaralarım bağladı
Mektep içre sabi sübyan ağladı
Felek bize aksi murad aldırdı
Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 40-41.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Türki-i Meknûnî
Emr-i Haktan böyle çalınmış kalem
Felek bizim gonca güli soldurdı
Şu yalan dünyada bir murada irmedim
İçmem dirken ecel camın toldurdı
Bu işte kimsenin yokdur agahı
Bunı böyle yazmış takdir ilahi
Feleğin destinde ecel külahı
Sıkı tutdı tar başıma oldurdı
Ahbablarım cem oldu geldiler
Ümid kesüb öleceğim bildiler
Ol iki dür-tane yetim kaldılar
Boyum yetmez ummanlara taldırdı
Evladlarım yetim kaldı arada
Feleğin zulmi olmaz bundan ziyade
Şehid düşdi ol Demirayak-zade
Gözüm göre cenazemi kıldırdı
Çeşmim yaşı sel sel oldu çağladı
Tabib geldi yaralarım bağladı
Mektep içre sabi sübyan ağladı
Felek bize aksi murad aldırdı
Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 40-41.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Türki-i Meknûnî
Emr-i Haktan böyle çalınmış kalem
Felek bizim gonca güli soldurdı
Şu yalan dünyada bir murada irmedim
İçmem dirken ecel camın toldurdı
Bu işte kimsenin yokdur agahı
Bunı böyle yazmış takdir ilahi
Feleğin destinde ecel külahı
Sıkı tutdı tar başıma oldurdı
Ahbablarım cem oldu geldiler
Ümid kesüb öleceğim bildiler
Ol iki dür-tane yetim kaldılar
Boyum yetmez ummanlara taldırdı
Evladlarım yetim kaldı arada
Feleğin zulmi olmaz bundan ziyade
Şehid düşdi ol Demirayak-zade
Gözüm göre cenazemi kıldırdı
Çeşmim yaşı sel sel oldu çağladı
Tabib geldi yaralarım bağladı
Mektep içre sabi sübyan ağladı
Felek bize aksi murad aldırdı
Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 40-41.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Meslek | Görüntüle |
12 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | FERHAT ALTAY | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ÜLFETÎ, İsmail | d. 1808 - ö. 1898 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | EDÎB, Mehmed Edîb Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |