MEKNÛNÎ, Niğdeli

(d. ?/? - ö. ?/1879/1882?)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

19. yüzyılda yetişen Meknûnî'nin hayatı halkında oldukça az bilgi vardır. Doğum tarihi ile ilgili bilgi ise yoktur. Meknûnî, Niğde’nin Bor ilçesindendir. Çok az öğrenim görmüş, küçük yaşta saz çalmaya başlamıştır. Geçimini çiftçilikle sağlayan âşık şiirlerinde geleneksel konulara bağlı kalmıştır (Yurt Ans. 1982-1983: 6226). Turgut Koca, Meknûnî’nin Bektaşi şairi olduğunu söyler. Her ne kadar çiftçilikle geçindiği söylense de Bor’da Battal oğullarının hizmetçisidir. Devrinin en iyi saz çalanlarından olduğu söylenmektedir. Sohbet sırasında o kadar etkili cümleler kullanırdı ki sohbeti herkes tarafından zevkle dinlenirdi (Koca 1990: 413). Turgut Koca Meknunî’nin 1890 veya 1893 yıllarında öldüğünü, Saadettin Nüzhet Ergun bu şairin tahminen H. 1297-1300 (1879-1882) yıllarında Bor’da vefat ettiğini söyler (Niğde İl Yıllığı 1967: 135; Özmen 2009: 475; Bakırcı 2010: 20-21)

Konya Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan bir cönkte bulunan Meknunî’ye ait şiirler Namık Aslan tarafından yayımlanmıştır (Aslan 2010: 26). Şiirlerinde Meknunî mahlasını kullanan âşık, iyi saz çalıp irticalen şiir söyleyebilmektedir.

Kaynakça

Aslan, Namık (2010). “Niğde / Bor Kaynaklı Dört Cönk ve Muhtemel Niğdeli Âşıklar”, Akpınar Dergisi. Ocak-Şubat, Niğde. 5 (25): 22-28.

Bakırcı, Nedim (2010). Niğde Âşıklık Geleneği ve Niğdeli Halk Şairi İbrahim Dabak. Niğde: Niğde Belediyesi Yay.

Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 

Koca, Turgut (1990). Bektaşi Alevi Şairleri ve Nefesleri. İstanbul: İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.

Niğde İl Yıllığı (1967). Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık.

Yurt Ansikloopedisi (1982-1983). C. 8-9. İstanbul: yyy.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 05.11.2014
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Türki-i Meknûnî

Emr-i Haktan böyle çalınmış kalem

Felek bizim gonca güli soldurdı

Şu yalan dünyada bir murada irmedim

İçmem dirken ecel camın toldurdı

 

Bu işte kimsenin yokdur agahı

Bunı böyle yazmış takdir ilahi

Feleğin destinde ecel külahı

Sıkı tutdı tar başıma oldurdı

 

Ahbablarım cem oldu geldiler

Ümid kesüb öleceğim bildiler

Ol iki dür-tane yetim kaldılar

Boyum yetmez ummanlara taldırdı

 

Evladlarım yetim kaldı arada

Feleğin zulmi olmaz bundan ziyade

Şehid düşdi ol Demirayak-zade

Gözüm göre cenazemi kıldırdı

 

Çeşmim yaşı sel sel oldu çağladı

Tabib geldi yaralarım bağladı

Mektep içre sabi sübyan ağladı

Felek bize aksi murad aldırdı

Bolat, Zekeriya (2006). Niğde-Bor Kaynaklı Cönkler Üzerine Tetkik (176-177) Nolu Cönkler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi. 40-41.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974Doğum YeriGörüntüle
2Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Doğum YeriGörüntüle
3MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Doğum YeriGörüntüle
4Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974Doğum YılıGörüntüle
5Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Doğum YılıGörüntüle
6MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Doğum YılıGörüntüle
7Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974Ölüm YılıGörüntüle
8Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Ölüm YılıGörüntüle
9MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974MeslekGörüntüle
11Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997MeslekGörüntüle
12MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596MeslekGörüntüle
13Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ali Mustafa Soylud. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974Madde AdıGörüntüle
17Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Madde AdıGörüntüle
18MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Madde AdıGörüntüle