MEYLÎ/Koca Meylî, Aşcıbaşı-zâde Mehmed Meylî Çelebi

(d. ?/? - ö. 1120-22/1708-11)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed'dir. İstanbul'da doğdu. (Çapan 2005: 552). Saraydan bir aşçıbaşının oğlu olduğundan Aşçıbaşı-zâde olarak bilinir. Bohem bir hayat sürerek ailesinden kalan mirası savurganca harcadı. Gençliğinde saray mutfağına dahil olup (Özcan 1989: 472) hassa ocağı kâtipliğinde bulundu. Bazı paşaların masraf kâtipliğini yaptı ve kethüda oldu. Daha sonra divan katiplerinden olup kesedarlık rütbesine ulaştı. Doksan yaşından fazla yaşadı. Koca Meylî sanıyla anılması da yaşıyla ilgili olmalıdır. Ölüm tarihi Sâlim'e göre 1120/1708-09; Safâyî'ye göre ise, 1122/1710-11'dir. Tarih alanında kendini yetiştirdi. (Çapan 2005: 552). Sakal ve bıyığını boyamasından dolayı zamanının şairleri Meylî-nâme adıyla bazı beyitler yazdılar. (Arslan 1994:121)

 

Kaynakça

Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık. 

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 14.03.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Harf-ı nûn içre yazıp bu kilk-i ter

Defter etdi ser-te-ser şâirleri

 

Başlayıp Nâbî'den etdi ibtidâ

Eyleyip ser-tâc o dikkat-perveri 

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 630.)

 

Ez-Meyli-name

Olmuş idi o merdek-i fânî

Tabanı yassıya iç oglanı

 

Ked agaç Basra'ya olunca revâ

Bir bıyıklı yigit idi o zamân

 

Mezbûrun Bıyıklarına Didükleri Lügazdır.

Nedür ol Rûmî kim Arab görübür

Aslı Kırşehrî'dür Haleb görünür 

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 552.)

 

Şâhidî ebyâtından hâline münâsib tazmîn olunmuşdur.

Meylî'yi sanma koç yigit bir kocaman kişidir

Şâne tarak bıyık buruk hem sakal agdı rîşdir 

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 552.)

 

Yazanlar haste-gâm-ı ışka vaslun hoş devâ yazmış

Etibbâ-yı selef kânûn-ı hikmetde şifâ yazmış

 

Muhassal ol cefâ-cû defter-i uşşâka ey Meylî

Seni bîgâne kayd itmiş rakîbi âşinâ yazmış

(Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık. 121.)

 

***

 Nihâl-i serve teşbîh ettigim bir kadd-i dil-cûdur

Cemâl-i yâre zinet-bahş olan zülf-i semen-bûdur

 

Şarâb-ı la'l-i yâri dil aceb mi ârzû etse

Letâfetde o cevr-endîşe hakkâ bir içim sudur

(Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık. 121.)

 

Tahayyür virmesün yârâna bu nazm-ı dil-âvîzün

Senin vasf etdügün Meylî hakîkat bir melek-hûdur 

(Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekayiü’l-Fuzelâ. Şakayık-ı Numaniye ve Zeyilleri 4 C. İstanbul: Çağrı Yay. 472.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Doğum YeriGörüntüle
2Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Doğum YeriGörüntüle
3Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Doğum YılıGörüntüle
5Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Doğum YılıGörüntüle
6Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Ölüm YılıGörüntüle
8Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Ölüm YılıGörüntüle
9Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918MeslekGörüntüle
11Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940MeslekGörüntüle
12Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Madde AdıGörüntüle
17Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Madde AdıGörüntüle
18Filiz Özdemd. 19 Temmuz 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle