Madde Detay
MEZAMÎ, Sabri Dil
(d. 26.08.1931 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Sabri Dil olan âşık, 26 Ağustos 1931'de Eskişehir'in Zincirlikuyu köyünde doğmuştur. Babasının adı Ferahim, annesinin adı Fatma'dır. İlkokulu Bozan Yatılı Bölge Okulunda ve ortaokul ile liseyi Eskişehir Erkek Sanayi Enstitüsünde okumuştur. 1951-1956 yılları arasında Eskişehir'de Devlet Demiryollarında tesviyeci olarak çalışmıştır. Askere gidip geldikten sonra ise PTT'de teknisyen olarak işe başlamış ve Ankara, Bursa ve Balıkesir'de görev yapmıştır. Bu arada evlenen âşığın bu evlilikten üç çocuğu olmuştur. Eşinin vefat etmesi üzerine 1978'de kendi isteğiyle emekliye ayrılmıştır (Gülpınar 2011: 325-326).
Sabri Dil, şiir yazmaya ortaokulda başlamış ve söylediği ilk şiir Cumhuriyet'in yıldönümünde Atatürk'le ilgili olmuştur. Bu dönemde yazdığı şiirler okulda beğenilmiş ve şiirleri panolara asılmıştır. Daha sonra çalışma hayatının yoğunluğu nedeniyle şiir yazmaya uzun bir ara vermiş ve 1970'ten itibaren tekrar yazmaya başlamıştır. Şiirlerinde, örnek aldığı isimlerden İsmail Çelik'in kendisine verdiği Gufranî mahlasını bir süre kullansa da bunun Karaman'da başka bir âşık tarafından kullanıldığını öğrenmesi üzerine Çelik, âşığın mahlasını Mezamî olarak değiştirmiştir. Geleneksel Türk şiirinin özelliklerini şiirlerinde korumak isteyen Mezamî, şiirde anlamın yanı sıra ahengin de önemine inanır, durak ve vezne bağlı şiirleri yazar. Duygu ve inanç yüklü şiirlerinde gerek geçmişe gerekse de günümüze ait kelimeleri uygun biçimde, yerli yerinde kullandığı görülür (Gülpınar 2011: 326).
8'li ve 11'li hece ölçüsünün yanı sıra mesnevi tarzında 14'lü ölçüyü de kullanan âşık, Erzurumlu Emrah'ın çırağı Tokatlı Nurî'den gördüğü vezn-i aherden esinle de şiirler yazdığını belirtir. Yine aynı isimden etkilenerek satranç ve semai türünde örnekler de verir. Bunlara ek olarak, Mezamî ilahi, gazel, güzelleme, koçaklama ve mani tarzında şiirler de söylemiştir. Şiirlerinde dünyanın geçiciliği, bilgili olmanın değeri, sevilen kişiye kavuşma arzusu, aşk karşısında duyulan ızdırap ve çaresizlik, öğretmenliğe saygı ve köy hayatı gibi konuları işlemiştir. Ailesinde ve yakın çevresinde âşıklık geleneğinden gelen kimsenin bulunmadığı Mezamî, Pervanî ve İsmail Çelik'i takip eder. Zayıflayan geleneğin devamı için usta çırak ilişkisinin büyük önem taşıdığına inanan âşık, çırak olarak Kasım Övgü'yü yetiştirdiğini belirtir. Âşık meclislerine katılmış ancak atışmalara katılmamıştır. Televizyon, şenlik, festival programlarına katılmayı da tercih etmemiştir (Gülpınar 2011: 327).
Rüyaya ve pir elinden bade içmeye inanan Mezamî, âşık kollarını iyi bilmektedir. Özellikle Sümmanî ve Emrah kollarından etkilenen Mezamî, bu kollardan gelen âşıkların yanı sıra kendi yöresinden İbrahim Sağır, Muharrem Kubat, Nedim Uçar ve Rasim Köroğlu gibi çağdaşı isimlerden de etkilenmiştir. Nitelikli bir halk şairi olabilmek ve icrasını halkla en iyi şekilde paylaşabilmek için Kültür Bakanlığının açtığı bir sınava girmiştir. Ankara'da bulunan İlim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliğine üyedir. 1998'de İstanbul ve 2007'de Antalya'da ikincilik ödüllerinin yanı sıra dört tane jüri ödülü kazanmıştır. Şiirleri çeşitli antoloji, gazete ve dergilerde yayımlanan âşığın Yanık Yürek, Sevda Yeli, Kaybolan Yıllar ve Dilimden Dökülenler olmak üzere dört şiir kitabı vardır. Hangi düzeyde olduğu bilinmemekle birlikte, Osmangazi Üniversitesinde âşık hakkında iki tez hazırlandığı belirtilmektedir (Gülpınar 2011: 328-329).
Kaynakça
Sevcan, Gülpınar (2011). "Sabri Dil". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. C. 3. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal, Mehtap Demirel, Seda Acı. Ankara: Gazi Kitabevi. 325-340.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. AHMET ERMAN ARALYayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Yayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Yanık Yürek | - / Eskişehir | 2000 | Şiir |
Sevda Yeli | Özdemir Ofset / Eskişehir | 2005 | Şiir |
Kaybolan Yıllar | Özdemir Ofset / Eskişehir | 2005 | Şiir |
Dilimden Dökülenler | Özdemir Ofset / Eskişehir | 2007 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | BİRGÜL, Birgül Kapaklıkaya | d. 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | BİRGÜL, Birgül Kapaklıkaya | d. 1971 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Meslek | Görüntüle |
8 | BİRGÜL, Birgül Kapaklıkaya | d. 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | BİRGÜL, Birgül Kapaklıkaya | d. 1971 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | BİRGÜL, Birgül Kapaklıkaya | d. 1971 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | VELİ MUTLU | d. 10.10.1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |