Madde Detay
MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçın
(d. 1908 / ö. 18.12.1994)
âşık, rençper
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Seyit Yalçın olan Âşık Mısri, 1908 yılının mart ayında Sivas’ın Ulaş ilçesine bağlı Eskikarahisar köyünde dünyaya gelmiştir. Nüfusa iki yıl geç kaydedildiğinden nüfusta 1910 (Rumi 1326) doğumlu görünmektedir. Yörede tanınmış bir müderris olan Müderris Hasan Efendi’nin torunudur. Babasının adı Bilal, annesinin adı ise Esma’dır. Kendisi dışında ikisi erkek biri kız olmak üzere üç kardeşi daha olan Yalçın, ailenin en büyük çocuğudur. Seferberlik yıllarında (1916 civarı) babasını ve kısa bir süre sonra da yaklaşık sekiz yaşındayken annesini kaybederek öksüz kalır. Seyit, bu tarihten sonra dedesi tarafından büyütülür. Çocukluk yıllarında dedesiyle birlikte rençperlik yapar, on dört yaşına geldiğinde evlenir. Rençberliğin yanı sıra kendi köyünde değirmencilik de yapar (Kaya 2005: 64, 66). Erzincanlı Terzi Baba’nın soyundan olup, Sivas’taki Nakşibendî şeyhlerinden İhramcızâde İsmail Hakkı Toprak’ın mürididir. Eli açık, gönlü zengin, hoşgörülü, yoksulları gözetip kollayan, köyünde ve çevresinde herkesin sevip saydığı biridir. Herhangi bir tahsil görmez; köy imamından dinî bilgiler öğrenir. Askerliğini Sivas’ta topçu birliğinde yapar. Onun en çok sevdiği işlerden birisi, “Seda” adlı Arap atıyla, at yarışlarına katılmak olur. Bir ara Tecer dağının eteğindeki tarlasının üzerine bir su değirmeni yaptırır, ömrünün sonuna kadar bu işle uğraşır. On dört yaşında evlenen Seyit Yalçın’ın bu evlilikten dört kızı ve bir oğlu olmak üzere toplam beş çocuğu dünyaya gelir. Yalçın, 18 Aralık 1994 tarihinde Sivas’ta vefat etmiştir (Kaya 2005: 65, 67).
Seyit Yalçın, şiir yazmaya on dokuz-yirmi yaşlarında rüyasında ünlü mutasavvıf Niyazi Mısri’nin elinden bade içtikten sonra başlar. Bu nedenle yazdığı ilk şiirlerinde “Mısri” mahlasını kullanır. Yine bu rüya öncesinde bir kıza âşık olmuş ve uzunca bir süre o kızın cemalinin hayali gözünün önünden gitmemiş, rüyasını da bu hayalle dolaşırken görmüştür. Diğer taraftan ilerleyen yıllarda şiirlerinde “Mısri” yerine “Seyit” ya da “Biçare Seyit” mahlasını kullanmayı tercih eder. Okur–yazar olmayan Seyit Yalçın şiirlerini başkalarına not ettirmiş, çoğu zaman da şiirlerini yazacak birilerini bulamadığı için birçok şiiri kaybolup gitmiştir. Malatya’nın Darende ilçesinde yatmakta olan Somuncu Baba’nın torunlarından (soyundan) olan Osman Hulusi Ateş ile sürekli irtibat hâlinde olduğu için şiirlerinde onun etkisini açık bir biçimde görmek mümkündür. Saz çalmayan âşık, kendi ifadesiyle “kendini âşık gözünde görmemiş, bu nedenle de eline saz almamıştır”. Saz çalmamasına rağmen irticalen şiir söyleme kabiliyeti oldukça güçlüdür. Sağlam bir şiir tekniğine sahip olan Yalçın, şiirlerini hece ölçüsüyle söyler. Çok fazla âşık meclislerine ya da karşılaşmalarına iştirak etmemesine nazaran, karşılaştığı pek çok âşık onun şiir söyleme ve irtical kabiliyeti karşısında ona hayranlık duydukları aktarılmaktadır. Genellikle dinî ve tasavvufi konularda şiirler söyleyen Seyit Yalçın, ayrıca yaşadığı coğrafya ile aşk ve sevgi konulu şiirler de üretir. Şiirleri, A. Şahin Canozan tarafından Âşık Seyit Yalçın’ın Hayatı ve Şiirleri adıyla bir kitapta toplanır, ayrıca araştırmacı yazar İbrahim Aslanoğlu iki ayrı çalışmasında, yine Müjgan Üçer bir makalesinde Seyit Yalçın’a ve onun edebî kişiliğine yer verir. Ayrıca Emir Kalkan tarafından hazırlanan XX. Yüzyıl Halk Şairleri adlı eserde de hayatı ve şiirleri hakkında birtakım bilgilere yer verilmiştir (Kaya 2005: 64, 70; Canozan 1994: 1, 159; Aslanoğlu 1965a: 12, 13; Aslanoğlu 1965b: 89, 90; Emir 1991: 248, 249; Üçer 1981: 6, 8).
Kaynakça
Aslanoğlu, İbrahim (1965a). “Seyit Yalçın”. Su. 49: 12-13.
Aslanoğlu, İbrahim (1965b). Sivas Halk Şairleri Bayramı. Sivas: yyy.
Canozan, A. Şahin (1994). Âşık Seyit Yalçın’ın Hayatı ve Şiirleri. Sivas: Dilek Matbaacılık.
Kalkan, Emir (1991). XX. Yüzyıl Halk Şairleri. Ankara: yyy.
Kaya, Doğan (2005). “Âşık Seyit Yalçın Röportajı”. Hayat Ağacı. Bahar. 2: 64-70.
Üçer, Müjgân (1981). “Karasarlı Aşık Seyit Yalçın”. Erciyes. 44: 6-8.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. BÜLENT AKINYayın Tarihi: 23.06.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 23.06.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | AYŞE ÖKSÜZ | d. 1908 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ŞERAFETTİN SARIKAYA | d. 04.03.1932 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | DERTLİ ALİ, Ali Akçakaya | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | EYUP SAMSAK | d. 1908 - ö. 1956 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ahmet Muhip Dıranas | d. 1908 - ö. 21 Haziran 1980 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HASAN, Hasan Aslan | d. 1908 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | EYUP SAMSAK | d. 1908 - ö. 1956 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ahmet Muhip Dıranas | d. 1908 - ö. 21 Haziran 1980 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HASAN, Hasan Aslan | d. 1908 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | EYUP SAMSAK | d. 1908 - ö. 1956 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ahmet Muhip Dıranas | d. 1908 - ö. 21 Haziran 1980 | Meslek | Görüntüle |
12 | HASAN, Hasan Aslan | d. 1908 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | EYUP SAMSAK | d. 1908 - ö. 1956 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ahmet Muhip Dıranas | d. 1908 - ö. 21 Haziran 1980 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | HASAN, Hasan Aslan | d. 1908 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | EYUP SAMSAK | d. 1908 - ö. 1956 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ahmet Muhip Dıranas | d. 1908 - ö. 21 Haziran 1980 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HASAN, Hasan Aslan | d. 1908 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |