Rauf Mutluay

Samih Emre, Salih Tepe
(d. 1925 / ö. 14 Mayıs 1995)
Eleştirmen, Deneme Yazarı, Edebiyat Araştırmacısı, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Eskişehir’de doğan Rauf Mutluay, henüz çocukken annesini kaybetti. İlk ve ortaokulu Kütahya’da bitirdikten sonra, 1939’da İstanbul’a geldi ve 1942 yılında İstanbul Erkek Lisesi'nden mezun oldu. 1946’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. 1947-1955 arasında, Antalya ve Kastamonu'da öğretmenlik yaptı. Askerliğini yedek subay (1955-1957) olarak tamamlayan yazar, Edirne ve İstanbul’un çeşitli liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1974 yılında emekli olmasıyla birlikte Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu (Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 1974-1981), İstanbul Üniversitesi (İktisat Fakültesi) Gazetecilik Enstitüsü (Yüksek Okulu 1979-1981) ve Unkapanı Dershanesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi. İstanbul Arkeoloji Müzesi Kitaplığı’nda çalıştı. Çeşitli yayınevi ve ansiklopedilerin yayın kurullarında da görev alan Rauf Mutluay, bir kalp krizi sonucu İstanbul’da vefat etti.

Rauf Mutluay, yazın yaşamına, 1946 yılında Bir Selam adlı öyküsünün Gün dergisinde yayımlanmasıyla başladı. İstanbul dergisinde “Salih Tepe”, Yön dergisinde “Samih Emre” adıyla yazdı. (Yüksel 1998: 199) 1958'den sonra Dost, Yeditepe, İstanbul, Yorum, Dünya, Kim, Hür, Vatan, Varlık, Türk Dili, Papirüs, Milliyet gibi gazete ve dergilerde kitap tanıtma yazıları, eleştiri, deneme ve öyküleri yayımlandı.

Mutluay'a göre sanatın amacı, sanat ürünleri yoluyla toplumsal hayatta duygu ve düşünce, beğeni ve inanç, ülkü ve coşku birliği yaratarak insanları ortak ölçülerde kaynaştırmaktı. Edebiyatı “hayatı güzelleştirme[nin]” (Mutluay 2018: 16) bir yolu olarak gören Mutluay, gerek araştırma metinlerinde gerekse denemelerinde iyiliğin, doğruluğun ve bilginin yolunu aydınlatmaya çalıştı. “Mutluay, inançlı, dürüst, yaşadığı ile yazdığı arasında şaşmaz paralellik olan bir kuşağın düzgün kişisi” (Hızlan, 2002) olarak edebiyat tarihine sunduğu katkılarla ön plana çıktı.

Rauf Mutluay, Türk edebiyatı için kaynak niteliğindeki eserlerinde ele aldığı konuları, siyasi, edebî ve toplumsal bağlamda değerlendirerek çok yönlü bir bakış açısı geliştirdi. 100 Soruda Türk Edebiyatı (1969), 100 Soruda XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatı (1970), 100 Soruda Edebiyat Bilgileri (1972), Türk Halk Şiiri Antolojisi (1972), 100 Soruda Çağdaş Türk Edebiyatı 1908-1972 (1973), 50 Yılın Türk Edebiyatı (1973), Tanzimat’tan Günümüze Türk Şiiri (1973) yazarın araştırmacı kimliğiyle ortaya koyduğu eserleridir.

Romanlarda, hikâyelerde, oyunlarda tanıyıp sevdiği, etkilerinden kendini kurtaramadığı kişileri, kahramanları, 1977 yılında yayımladığı Bende Yaşayanlar’da incelemesi geniş ilgi uyandırdı. Bunları, diyalektik bir görüşle yeni baştan yaşatması, eleştiri edebiyatımıza yeni bir tat getirdi. (Karaalioğlu 1982: 372-373) 1985-1987 yılları arasında yayımlanmış denemeleri, vefatından sonra, 1997 yılında, Yaz Dersleri adıyla basıldı. 1969-1978 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde "Kitaplar" ve "Edebiyat Sohbetleri" adı ile çıkan yazıları ise 2002 yılında Sebiller Su Vermiyor adıyla yayımlandı.

Rauf Mutluay’ın dili, araştırmacı kimliğinin etkisinde kaldığı için sanatsallıktan uzaktır. Çoğunluğu araştırma niteliğindeki eserlerinde, akademik bir üslup geliştirdi. Denemelerinde daha samimi ve kuşatıcı ifadelerle okuyucuya ulaşmaya çalıştı.

Kaynakça

Hızlan, Doğan (2002). “Edebiyatı Sevdiren Öğretmen Mutluay”. Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/edebiyati-sevdiren-ogretmen-mutluay-111596 [Erişim Tarihi: 07.04.2018]

Karaalioğlu, Seyit Kemal (1982). Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları.

Mutluay, Rauf (2018). 100 Soruda Türk Edebiyatı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Yüksel, Turan (1998). Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Cemre Yayıncılık.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MUTLU DEVECİ
Yayın Tarihi: 11.07.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
100 Soruda Türk EdebiyatıGerçek / Ankara1969İnceleme
100 Soruda XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatı (Tanzimat ve Servet-i Fünun)Gerçek / Ankara1970Araştırma
Türk Halk Şiiri AntolojisiMilliyet / İstanbul1972Derleme
100 Soruda Edebiyat BilgileriGerçek / Ankara1972İnceleme
100 Soruda Çağdaş Türk Edebiyatı (1908-1972)Gerçek / Ankara1973İnceleme
50 Yılın Türk Edebiyatıİş Bankası / İstanbul1973Araştırma
Tanzimat’tan Günümüze Türk ŞiiriMilliyet / İstanbul1973Derleme
Pas Demiri YiyorSander / İstanbul1974Deneme
Bende Yaşayanlarİş Bankası / İstanbul1977Deneme
Yaz Dersleriİyi Şeyler / İstanbul1997Deneme
Sebiller Su VermiyorYapı Kredi / İstanbul2002Deneme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mustafa Özçelikd. 1 Kasım 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Akın Sevinçd. 07 Kasım 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEHMET ALİ KALKANd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Kenan Mümtaz Akışıkd. 1925 - ö. 25 Ağustos 2017Doğum YılıGörüntüle
5Tarık Minkarid. 1925 - ö. 5 Ekim 2010Doğum YılıGörüntüle
6Kemal Kandaşd. 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Aziz Nesind. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995Ölüm YılıGörüntüle
8Şeref Tand. 1937 - ö. 28 Kasım 1995Ölüm YılıGörüntüle
9ARİF COŞKUNd. 1 Mart 1928 - ö. 21 Mayıs 1995Ölüm YılıGörüntüle
10Cuma Boynukarad. 25 Haziran 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Veysel Turan Akkoyunlud. 28 Aralık 1925 - ö. 13 Haziran 2013MeslekGörüntüle
12Hasan Avni Yükseld. 01 Ocak 1949 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ayhan Bozkurtd. 06 Haziran 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Nuran Haririd. 25 Aralık 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mustafa Başpınard. 03 Şubat 1978 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Salih Tüzün Bozbeyoğlud. 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17REŞÎD ÂKİF PAŞA, Mustafa Sâlih Reşîd Paşad. 1863 - ö. 1920Madde AdıGörüntüle
18SALİH SOYDEMİRd. 01.08.1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle