Madde Detay

İsmi Alî, künyesi Alî bin Muhammed olan şairin lakabı Muzaffereddîn’dir. Şirazlıdır. Bu nedenle kendisine Muzaffereddîn Alî Şirâzî de denmiştir. Doğum tarihi hakkında kaynaklarda bilgi yoktur. Hakkında en etraflı bilgiyi veren Şakâyık Tercümesi’ne (Mecdî 1269: 340-341) göre Şiraz’da zamanın meşhur âlimlerinden Sadreddîn-i Şîrâzî ve Celâleddîn-i Devânî’den ilim öğrenerek yetişti, tahsilini tamamlayarak emsal ve akranı arasında üstün bir dereceye kavuştu. Hocası ve yakın akrabası olan, o sırada bir medresede müderrislik yapan Celâleddîn-i Devânî hastalandığında yerine Muzaffereddîn Alî’yi vekil olarak bıraktı. Adı geçen iki hocasının vefatından sonra Muzaffereddîn Alî, memleketi Şiraz’dan ayrılıp Anadolu’ya geldi. Burada Celâleddîn-i Devânî’den beraber ders aldıkları, o sırada Anadolu’da kazasker olan Müeyyed-zâde tarafından hürmet ve ikramla karşılandı. Müeyyed-zâde vesilesiyle hâlinden haberdar olan Sultân II. Bâyezîd, ona önce Mustafa Paşa Medresesi’nde daha sonra da Sahn-ı Semân medreselerinden birinde vazife verdi. Bu medreselerde uzun seneler çalışan ve yüzlerce kıymetli talebe yetiştiren şair, yaşlanıp vazifeye devam edebilecek takati kalmayınca Yavuz Sultân Selîm tarafından emekliye sevk edildi. 922/1516-17 senesinde vefat edinceye kadar Bursa’da ikamet etti. Şafiî mezhebi âlimlerinden olan Muzaffereddîn Alî Şîrâzî naklî, aklî ve tecrübî ilimlerde bilgili, astronomi, matematik ve mantıkta söz sahibi idi. Nitekim mantık ilmine aşinalığı sebebiyle hocası Celâleddîn-i Devânî “Mantık ilmi insan olsaydı, Molla Muzaffereddîn’in şeklinde olurdu” demiştir. Tecrîd’e, Şerh-i Metâli’ye, Kitâb-ı Oklides’e Hâşiye yazan ve şiir söylemekte de mahir olan Muzaffereddîn Alî’nin ilmî ve derin manalı şiirleri vardır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mecdî Mehmed Efendi (1269). Hadâiku’ş-Şakâyık. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1306). Kâmûsu’l A’lâm. C. 6. İstanbul.