Nermin Yıldırım

(d. 07 Mart 1980 / ö. -)
Romancı, Yazar, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bursa'da doğdu. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basın Yayın Bölümünden mezun oldu. Üniversite yıllarında "Alem-i Nisvan" başlıklı feminist bir fanzin çıkardı. Çeşitli gazete ve dergilerde muhabir, editör ve köşe yazarı olarak çalıştı. Nermin Yıldırım, Manchester Letters, Tramline Project gibi uluslararası edebiyat projelerine katılarak, çeşitli ülkelerin yazarlarıyla ortak çalışmalar yaptı. Uluslararası yazar programlarına konuk olarak, 2013 kışını Köln Kültür Dairesi’nin davetiyle Köln’de, 2015 sonbaharını Şanghay Yazarlar Derneği’nin davetiyle Çin’in Şanghay kentinde geçirdi. Barselona ve İstanbul’da yaşayan Yıldırım, roman çalışmalarının yanı sıra 2013’ten beri "Ot Dergi Dış Hatlar" adlı köşesinde öyküler yazmaktadır.

Nermin Yıldırım 2010'lu yıllardaki etkinliği ile adını duyuran ve romancılığı âdeta kendine meslek edinen önemli bir yazardır. "Yazmanın bir matematiği olsa da, yazma eyleminin tümden matematik işi olduğunu düşünmüyorum. Metin bazen kendi sesini arar." diyen Yıldırım, metni kurmada sezginin gücüne inanır. İlk romanı Unutma Beni Apartmanı (2011)’nda ıssız bir kadının hikâyesini ele almaktadır. Çok katmanlı yapıya sahip romanda, Süreyya'nın bir hayalet yazar olarak yazdığı hikâyelerin yanı sıra, onun hayatına dair hikâyelere rastlanılmaktadır. Süreyya'nın yerleşik hayata geçtikten sonra apartman komşuları arasındaki ermeni madam ve torunuyla ilişkisi, hem gösterişsiz ve sağlam bir dostluğa hem de vefasızlığa ve ardından paylaşılan suç ortaklığına dair çarpıcı bir hikâyedir. Çağlayan, romanın bu yapısına dikkat çeker ve konusunu şöyle değerlendirir: "Annelik kavramının, ailenin ve toplumsal alanda yaşanan kırılmaların, bireylerin iç dünyalarında yarattığı kopuşların konu edildiği roman, aile müessesesinin ruhu sakatlayan karanlık yönlerinden bahsederken, ensest gibi tabulaşmış konuları da çarpıcı bir üslupla ele alıyor." (Çağlayan 2011). Yıldırım, ikinci romanı Rüyalar Anlatılmaz (2012)'de da aile kavramını farklı karakterler ve olaylar ekseninde işlemiştir. Ak, eseri şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Rüyalar Anlatılmaz da tıpkı Unutma Beni Apartmanı gibi aslında her şeyden önce bir aile romanı. Sıradan, her gün gördüğümüz insanların içinde bulunduğu bir aile Yıldırım’ın anlattığı romanda. Herhangi bir fazlalığı ya da eksikliği yok onlardan. Yazarın böyle bir aile seçmesindeki amacı ise dışarıdan görünen 'normal dünyaların' altında aslında nasıl kara kara sular aktığını göstermek. Bu anlamda Nermin Yıldırım’ın bu romanda yaptığına bir aile tablosunun içine, sadece gerçekleri gösteren 'kara bir ayna' tutmak olduğunu söyleyebiliriz. Bir başka yönüyle ise yazarın anlattığı bu ailenin kendi içindeki çirkeften uzak kalmaya çalışan, hatta kaçan, tek kahramanının içsel sürüklenişini, bu içsel sürüklenişin bilinçaltına ittiklerini ve aradan yıllar geçse de insan zihninin nasıl da 'unutamadığını' aktarmak Rüyalar Anlatılmaz’ın ana eksenini oluşturan. (Ak 2012). Nermin Yıldırım bu ilk iki romanından sonra bireysel olaylar ekseninde toplumu ele almıştır.

Okurun merak duygusunu canlı tutan satırların ve sağlam bir kurgunun hâkim olduğu Saklı Bahçeler Haritası (2013)'nda bir yayınevinin genel yayın yönetmeni olan Rıdvan, bir sabah masasında elli üç yıl önce yazılmış iki mektup bulur. Başta mektupların yanlışlık sonucu masasına bırakıldığını düşünerek bunun üzerinde durmaz. Ancak mektuplar en umulmadık zamanlarda gelmeye devam eder. İki kız kardeşin birbirlerine yazdıkları mektupları kendisine kimin, ne amaçla gönderdiğini bulmaya çalışan Rıdvan bir yandan da mektuplardaki, geçmişten günümüze uzanan gizemi çözmeye çalışır. Ak, romanı şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Saklı Bahçeler Haritası'nda Nermin Yıldırım, geride kalan romanlarını da göz önüne aldığımızda, çok da yabancısı olmadığımız izlekler üzerinden kuruyor aslında hikâyesini: Gizem, hafif hafiye haller, trajedi, tarih, göçebelik, kaçış, bir uğrak olarak Barcelona... Ancak durum bu kez biraz farklı. Her yeni romanında okuruna daha fazlasını vaat eden bir yazar olarak Nermin Yıldırım, bu yeni romanında üstüne koyarak yoluna devam ediyor. (...) Güçlü bir psikolojik altyapıyı gerektiriyor hikâye ve Nermin Yıldırım bunu hissettirmeden metin aralarına serpiştiriyor. Hatta romanın ciddi anlamda şaşırtan sonu, yine bu psikolojik altyapının ürünü olarak karşımıza çıkıyor." (Ak 2013). Yazar, Unutma Dersleri (2015)’nde yaşadığı aşk acısını unutmak için hafızasını imha ettirmeye çalışan bir kadını, Feribe'yi merkeze alır. Acısı aklını başından alan Feribe, unutmak için elinden geleni ardına koymaz. Fakat hafızası, kullanılmayanlar çekmecesine unutması gerekeni değil de hatırlaması gerekeni kaldırır. Demir, romanı ve karakteri Feribe'yi şöyle değerlendirmiştir: "Feribe’nin kendi duygularıyla yaşadığı mücadeleyi anlatırken, aşk, unutma ve mutlu olma kavramları üzerinden bir tür “psikolojik ameliyat” yapıyor Yıldırım. Bunu yaparken de mizahi bir anlatım kullanıyor. Yani bu ameliyatın narkozu ironi... Bu da Yıldırım’ın dilindeki en hissedilir değişim. Her zaman dilinde biraz ironi olan yazar, Unutma Derleri’nde ağzındaki baklayı tamamen çıkarıyor. Feribe’nin kedisini, içinde bulunduğu durumu hatta karşısına çıkan birçok şeyi dikkate alması kitabın konusu kadar en önemli özelliklerinden biri." (Demir 2015). Yıldırım romanlarıyla birey ekseninde aynasını topluma tutmayı sürdürür.

Kahramanının varoluşunu sorguladığı Dokunmadan (2019) yirmi dokuz yaşında, hiç kimseye dokunmadan, ne mutlu ne mutsuz yaşayıp giden Adalet'in hikâyesini konu almaktadır. Büke'ye göre romanın öne çıkan teması vicdandır: "Nermin Yıldırım’ın yeni romanı Dokunmadan, sağlam bir kurguya ve derin psikolojik temele sahip. Roman, vicdan ve yolculuk temaları etrafında, kahramanı Adalet’in bir oyuncak ayı üzerinden gerçekleştirdiği kefaret seyahatini anlatıyor. Bu kefaret seyahati bir yandan uğradığı her şehrin şiddet haritasını da meydana getiriyor. (...) Adalet’i tanıdıkça onun tipik bir Cassandra Sendromu vakası olduğunu görmeye başlıyoruz. Cassandra, mitolojide geleceği görmesi ama bu gördüklerine başkalarını inandıramaması ile lanetlenmiş bir karakter. Bugün psikolojide 'Cassandra Sendromu' diye adlandırılan durum, kişisel algısı yüksek olduğu için diğerlerinin göremediği acıları üzerine alan ve bunun neticesinde fiziksel ve duygusal acılar çeken bireyler için kullanılır. Adalet de Cassandra gibi büyük gözleri ve aşırı gelişmiş duyma yetisi sayesinde çevresindekilerin göremedikleri ve duyamadıklarını algılama lanetine sahip. Hayatının travmasının nedeni bu lanetidir." (Büke 2017). Yıldırım, Misafir (2018)'de garip bir "ev"in; hemşirelerin “abla”, hastaların “misafir”, başhekimin “baba” diye adlandırıldığı, her geçen gün daha katı kurallarla yönetilen tuhaf ama bir yandan da çok tanıdık bir akıl hastanesinin kapılarını aralamaktadır. Biri Ev sahibi, diğeri misafir, biri genç, diğeri yaşlı, biri geçmişe, diğeri geleceğe bakan Esin ve Rikkat’ten hareketle, içeridekilerin ve dışarıdakilerin, tek tek çıldırmaktan vazgeçip topluca delirenlerin buruk, muzip ve her şeye rağmen ümit dolu hikâyesini anlatımaktadır.. Roman bu bağlamda Ayfer Tunç'un Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi adlı eserini çağrıştırmaktadır.

Nermin Yıldırım'ın romanları genel olarak ele alındığında; psikolojik yönleri ağır basan, zihinsel gel-gitler yaşayan, hayat içinde bocalayan, varoluşsal sorgulamalarla mücadele eden, hesaplaşma içerisinde bulunan, iç dengeyi yakalamaya çalışan kahramanlar dikkat çekmektedir. Her ne kadar kadın karakterler ağırlıkta olsa da erkek karakterlere de yer vererek dengeyi sağlamıştır. Yıldırım; aile, vicdan, göçebelik, yolculuk ve tarih temaları ekseninde bireysel vakalar atrafında toplumun panoramasını çizmiştir. Birey ekseninde okuru bellek serüvenine çıkarır ve toplumun kollektif bilinçaltını sorgulamıştır. Bu yönüyle romanların tarihî arka planı kuvvetlidir. Yıldırım'ın romanlarının dikkat çeken bir başka özelliği ise çok katmanlı yapıya sahip olmasıdır. Bir roman içerisinde okuyucunun merak dugusunu sürekli zirvede tutan muhtelif hikâyeler bulunur. Yazar ustalıkla kurguladığı romanlarında kullandığı anlatım teknikleriyle bu hikâyeleri kurmaca düzlemine uygun olarak romanın gövdesine yaymayı başarmıştır. Bu romanlar aynı zamanda Sırpça, Bulgarca, Fransızca, Çince, Arapça gibi yabancı dillere de çevrilmiştir.

Kaynakça

Ak, Eray (2012). "Aile İçine Karanlık Ayna". Cumhuriyet Kitap. S. 1157. 19 Nisan 2012.

Ak, Eray (2012). "Nermin Yıldırım'dan 'Saklı Bahçeler Haritası' ". Cumhuriyet Kitap. S. 1239. 14 Kasım 2013.

Andaç, Feridun (2018). "Nermin Yıldırım: Toplumsal Çözülmenin Romancısı". Aydınlık. 22 Ekim 2018.

Celâl, Metin (2011). "Okuduğum Kitaplar". Cumhuriyet Kitap. S. 1111. 2 Haziran 2011.

Demir, Suzan (2015). "Bilmezden Gelmek, Kadim Bir Ayakta Kalma Yöntemidir". T24. https://t24.com.tr/k24/kitap/unutma-dersleri,31 [Erişim Tarihi: 23. 07. 2019]

Çağlayan, Handan (2011). "Belleğe ve Yüzleşmeye Dair Bir Roman: Unutma Beni Apartmanı". Bianet. 16 Nisan 2011. http://bianet.org/bianet/biamag/129310-unutma-beni-apartmani [Erişim Tarihi: 23. 07. 2019]

Kafaoğlu Büke, Asuman (2017). "Dokunmadan Görmek". Cumhuriyet Kitap. 23 Mart 2017.

Tümbay Koçak, Gizem (2017). "Nermin Yıldırım: Yazdıklarımı Çekmecede Kilitlemiyorum - Söyleşi". Star. 22 Nisan 2017. https://www.star.com.tr/pazar/yazdiklarimi-cekmecede-kilitlemiyorum-haber-1210479/ [Erişim Tarihi: 23. 07. 2019]

Zileli, Irmak (2016). "Nermin Yıldırım’la Söyleşi". Remzi Kitap Gazetesi. Ağustos 2016.

http://nerminyildirim.com/ [Erişim Tarihi: 23. 07. 2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 07.08.2019
Güncelleme Tarihi: 09.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Unutma Beni ApartmanıDoğan Kitap / İstanbul2011Roman
Rüyalar AnlatılmazDoğan Kitap / İstanbul2012Roman
Saklı Bahçeler HaritasıDoğan Kitap / İstanbul2013Roman
Unutma DersleriDoğan Kitap / İstanbul2015Roman
DokunmadanHep Kitap / İstanbul2017Roman
MisafirHep Kitap / İstanbul2018Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FİKRÎ, Derviş Fikrîd. ? - ö. 1584Doğum YeriGörüntüle
2HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Doğum YeriGörüntüle
3ÜFTÂDE-ZÂDE, Kutb İbrahim Sadık Efendid. 1581-82 - ö. 29 Ekim 1678Doğum YeriGörüntüle
4Gülen İpek Abalıd. 08 Nisan 1980 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ömer Şişmand. 25 Şubat 1980 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ömür İklim Demird. 20 Ocak 1980 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Yılmaz Karaibrahimoğlud. 15 Mayıs 1949 - ö. 5 Eylül 2020MeslekGörüntüle
8Rıza Beşerd. 1922 - ö. 16 Temmuz 2011MeslekGörüntüle
9Nazlı Karabıyıkoğlud. 1985 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Azmi Güleçd. 1924 - ö. 21 Şubat 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Umur Bugayd. 17 Ocak 1941 - ö. 06 Ağustos 2019Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Vüs'at O. Benerd. 10 Mayıs 1922 - ö. 31 Mayıs 2005Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ŞAHİNÎ, Hülya Yıldırımd. 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Yıldırım Türkerd. 1957 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15AYHAN, Ayhan Yıldırımd. 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle