Âtıf Bedir

(d. 01 Mayıs 1965 / ö. -)
Şair, yazar, kamu personeli
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kahramanmaraş'ın Suluyayla Köyü'nde doğdu. Asıl adı Abdurrahman Başpınar'dır. İlköğrenimini doğduğu köyde tamamlayan şair, 1981'de Kahramanmaraş Lisesini bitirdi. Daha sonra yükseköğrenimini tamamlamak üzere Ankara'ya geçti. 1985 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Kütüphanecilik Bölümünden mezun oldu. 1985'ten sonra Ankara'da kalan şair, TRT'de kameraman, yönetmen ve yönetici olarak görev yaptı. 1997'de yayımlanmaya başlayan Hece dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Türkiye Yazarlar Birliği üyesi olarak hâlâ çalışmalarına devam etmektedir.

Âtıf Bedir'in çocukluk yılları yetişkinlerden dinlediği Billur Köşk Masalları'yla geçti. Hatıralarında çocukluk yıllarının zor şartlarından şairane bir dille bahsetmiştir (Bedir, 2015: 20). Kahramanmaraş'ın M. Akif İnan, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Nuri Pakdil vb. isimlerle zenginleşen edebî ve kültürel ortamından etkilenerek kendisi gibi gençlerle şiir ve edebiyata yöneldi (Bedir, 2017: 347). İlk şiir ve yazıları lisede okuduğu yıllarda Kahramanmaraş'ta yayımlanan Işık gazetesinin sanat-edebiyat sayfasında yer aldı. Doğup büyüdüğü şehre olan bağını ileriki yıllarda "Afrikada ısıtttım ellerimi / Ama en çok doğduğum şehri sevdim" (Bedir 2009: 171) dizeleriyle anlatmıştır. Lise yıllarında Esra Yazıları adlı dört sayılık bir dergi çıkardı. Kaynaklarda yayımlanan ilk edebî ürünü olarak 1978 yılında Esra Yazıları dergisinde yer verilen "Umut" adlı öyküsü gösterilmektedir (Işık, 2007: 632). Üniversite yıllarında Ankara'nın şiir ve edebiyat çevresine dahil oldu. Burada Nuri Pakdil'in öncülüğünde M. Akif İnan, Rasim Özdenören ve Erdem Bayazıt tarafından kurulmuş olan Edebiyat dergisinde, 1982-1984 yılları arasında yazı ve şiirler yayımladı. Daha sonra Necip Fazıl, Nurettin Topçu, Nuri Pakdil ve Sezai Karakoç'un İslami düşünce ve eleştirileri etrafında şekillenen Mavera dergisine geçti. Bunu takip eden yıllarda İkindiyazıları, Kayıtlar, Türk Dili ve Edebiyat Ortamı gibi dergilerde yazdı. 1997 yılında Hece dergisinin kurucuları arasında yer alarak günümüze değin bu dergide şiir, deneme, eleştiri ve incelemeler yayımladı.

İlk şiirlerini Ateş Salâları (1998) adlı kitapta toplayan Âtıf Bedir'in şiir anlayışında İslami-muhafazakar estetiğin büyük etkisi vardır. Doğaya, eşyaya, insana ve zamana bakışı ise bireyin hüznü, yalnızlığı ve yaşama kaygısıyıla çevrilidir. İlk kitabında yer alan "Ateş Salâları", "Yalnızlar İçin Şiir", "Çıra", "Sevgili Gecem" vb. şiirlerinde bireyin kente, kainata ve kendisine dair burukluğu, çaresizliği ve hüznü işlenir. "En Son Fotoğraf", "Mahur Şiirler", "Arif Ay" gibi şiirlerde geçmişe özlem yoğundur. Bazı şiirlerdeki sevgili imajı ise çiçeklerle, gökyüzü ve mevsimlerle kurulan bir doğallıkla betimlenir. Rüzgarın Dili'nde (2010) şairin daha dervişane, sabırlı ve olgun bir bakışı benimsediği, yaşamın felsefi cephesine odaklandığı görülür. "Yitik Güzergâh" şiirinde "Kendime bir yol çizmeliyim" (Bedir 2010: 15) diyerek şiirden ve hayattan beklentilerini sorgular. Bireyin hayat yolculuğunun sembolik ve mistik tasvirlerini, eleştirilerini, şüphelerini içeren şiirler nehir, sabah, kızılcık, buğday, gece, gül ve rüzgar gibi doğaya ait kelimelerle kurulmuştur. Har (2017) içerisindeki şiirler Âtıf Bedir'in İslami, dini ve fikri yönünü vurgular. İslam ve modernizm, mülteciler, gelenek vb. konular şairane bir üslupla betimlenir. Buradaki "Ja Sin Sam Tvoj", "Ey Ulu Çınar", "En Yetim Dizesi Halep Olan Şiir", "Zeytindağı" isimli şiirler dini bir duyarlıkla Bosna, Üsküp, Halep ve Kudüs'e ithafen yazılmıştır. Genel olarak onun şiirlerinde insan, yalnızlığı, aşkı, doğayı ve kainatı tasuvvufi bir kabullenişle benimser. Serbest bir formla kurulan dizelerde İslam dünyasının kaygıları estetik ve lirik bir tonda işlenir. Şairin doğayı ve insanı algılayışta daha çok Sezai Karakoç'tan esintiler taşıdığı söylenebilir. Şiirlerinde Sultan Şeyhmus, Ferhat ve Şirin, Yusuf ve Züleyha gibi peygamber kıssaları ve halk hikayelerinden izler ve etkiler bulunur.

Âtıf Bedir gezi yazıları da kaleme almış ve bunları Yarasını Saklayan Şehirler'de (2015) toplamıştır. Bu yazılarda genellikle Türkiye ve Ortadoğu coğrafyasına dair gözlem ve düşüncelerini lirik bir üslupla dile getirmiştir. Gökyüzünde Arıcık Kuşları (2015) ise şairin hatıralarını içerir. Hatıralar tarihsel ve didaktik bir söylemden ziyade geçmişe dair duygusal izlenimlerden oluşur ve deneme türüne daha yakındır.

Kaynakça

Bedir, Âtıf (2009). "Bir Şehrin Şiiri". Şiirli Şehir Kahramanmaraş. ed. Köksal Alver. Kahramanmaraş: Öncü Basımevi. 171-177.

Bedir, Âtıf (2010). Rüzgârın Dili Lâl. Ankara: Hece Yayınları.

Bedir, Âtıf (2015). Gökyüzünde Arıcık Kuşları. Ankara: Cümle Yayınları.

Bedir, Âtıf (2017). "Halis Çayevi 1978". Mekân Hikâyeleri. ed.Köksal Alver-Duran Boz. İstanbul: İz Yayınları. 347-349.

Çiftçi, Cemil (2000). Maraşlı Şairler Yazarlar Alimler. İstanbul: Kitabevi Yayınları.

Işık, İhsan (2007). "Bedir, Atıf". Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.2. Ankara: Elvan Yayınları. 632-633.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SERCAN CEYLAN
Yayın Tarihi: 19.03.2019
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ateş SalâlarıHece / Ankara1998Şiir
Rüzgarın Dili LâlHece / Ankara2010Şiir
Yarasını Saklayan ŞehirlerCümle / Ankara2015Gezi Yazısı
Gökyüzünde Arıcık KuşlarıCümle / Ankara2015Hatıra
HarHece / Ankara2017Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SELAMÎ, Ramazan Mengillid. 31.12.1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DİLANA, Neşe Balıkçıd. 1968 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Doğan Soydand. 01 Ağustos 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hakan Tokerd. 01 Ağustos 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Yılmaz Uçard. 20 Ekim 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Doğum YılıGörüntüle
7Yaşacan Durcand. 15 Eylül 1952 - ö. 17 Mayıs 2018MeslekGörüntüle
8İhsan Denizd. 8 Nisan 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Rasim Özdenörend. 20 Mayıs 1940 - ö. 23 Temmuz 2022MeslekGörüntüle
10Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Tülay Ferahd. 2 Kasım 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Rıdvan Memid. 07 Nisan 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İSMAİL/GULBEDİR, İsmail Hakkı Bedird. 03.05.1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14COŞKUNÎ, Niyazi Bedird. 1927 - ö. 2003Madde AdıGörüntüle
15BEDİR, Bedir Karakuşd. 1944 - ö. 1993Madde AdıGörüntüle