Madde Detay
NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Dede
(d. ?/? - ö. 1215/1800-01)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Abdülhalim’dir. Şeyh Abdulhalim Neyyir Dede olarak tanındı. Henüz çok genç iken 1206/1791-92 yılında Şeyh Gâlib’in hizmetine girdi. Girdiği çileden 1210/1795-96 yılında çıkarak dede oldu. Yenişehir Mevlevihânesi şeyhi oldu. 1215/1800-01 yılında vefat etti. Mezarı Yenişehir’dedir. Esrar Dede (Genç 2000: 513)’ye göre bilgili ve hünerli bir derviştir. Ali Enver (Hafızoğlu 2010: 326)’e göre ise sözleri sağlam, şiirleri renklidir.
Bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. Eserin bir nüshası Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe Yazmaları H. 971’dedir (yazmalar.gov.tr). Bir diğer nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Halet Efendi 785’te kayıtlıdır. Bu nüshada bir na‘t, bir terc-i bend, bir terkib-i bend, bir müseddes, dört tahmis ve muhammes, bir şarkı, bir lugaz ve 101 gazel yer almaktadır (İKTYDK 1968: 888). Dîvân üzerine bir yüksek lisans çalışması (Altunel 1995) yapıldı. Dîvân, Sadık Erdem (2002) tarafından yayımlandı.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1253.
Altunel, Melek (1995). Neyyir Abdülhalim Dede-Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divanı’nın Tenkidtli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 02.06.2014]. 425.
Erdem, Sadık (2002). Neyyir ve Divanı. İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük. Isparta: Fakülte Kitabevi Yay.
Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 513-515.
Hafızoğlu, Tahir (hzl.) (2010). Ali Enver Bey Mevlevî Şâirler (Sema’hâne-i Edeb). İstanbul: İnsan Yayınları. 326-327.
İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1968). “Neyyir Dede”. C. III. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 888.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Neyyîr Abdülhalim Dede. Divan. Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe Yazmaları. H. 971.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). “Neyyir Abdülhalim Dede”. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 53.
Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2006). “Neyyir”. C. 6. Ankara: AKM Yay. 610.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİKYayın Tarihi: 04.06.2014Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nigâhı iltifât-ı âşinâ bilmezmiş ögretdüm
Eline tîg virdüm merhabâ bilmezmiş ögretdüm
Niyâz ile ulûm-ı nâzı kıldum gûyiyâ ta‘lîm
O âşûb-ı felek resm-i cefâ bilmezmiş ögretdüm
Olup dîvâne vü üftâde bir şûh-ı sitem-kâra
Ser-i şûrîdemüz seng-i belâ bilmezmiş ögretdüm
O rütbe lâgar-ı aşkam ki bir demde hayâl-âsâ
Delîl oldum reh-i yârı sabâ bilmezmiş ögretdüm
Yeniden dâglar ile eyledüm ser-tâ-kadem mecrûh
Dil-i sad-pâreye şimdi devâ bilmezmiş ögretdüm
Düşüp mestâne zülf-i müşk-bârın eylerem teşmîm
Dil-i ser-keşteye bûy-ı safâ bilmezmiş ögretdüm
Süvâr-ı hâme-i Şeb-dîz olupda Hüsrev-i tab‘um
Reh-i Şîrîn-i nazma püşt ü pâ bilmezmiş ögretdüm
Olup rû-mâl-ı iksîr-i gubâr-ı dergeh-i hünkâr
Hele bî-çâre Neyyir kîmyâ bilmezmiş ögretdüm
Varup deryûze-i ihsânun itsün mihr ü mâh-âsâ
Der-i devlet-me’âbun bu gedâ bilmezmiş ögretdüm
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 513-514).
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 04.06.2014Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nigâhı iltifât-ı âşinâ bilmezmiş ögretdüm
Eline tîg virdüm merhabâ bilmezmiş ögretdüm
Niyâz ile ulûm-ı nâzı kıldum gûyiyâ ta‘lîm
O âşûb-ı felek resm-i cefâ bilmezmiş ögretdüm
Olup dîvâne vü üftâde bir şûh-ı sitem-kâra
Ser-i şûrîdemüz seng-i belâ bilmezmiş ögretdüm
O rütbe lâgar-ı aşkam ki bir demde hayâl-âsâ
Delîl oldum reh-i yârı sabâ bilmezmiş ögretdüm
Yeniden dâglar ile eyledüm ser-tâ-kadem mecrûh
Dil-i sad-pâreye şimdi devâ bilmezmiş ögretdüm
Düşüp mestâne zülf-i müşk-bârın eylerem teşmîm
Dil-i ser-keşteye bûy-ı safâ bilmezmiş ögretdüm
Süvâr-ı hâme-i Şeb-dîz olupda Hüsrev-i tab‘um
Reh-i Şîrîn-i nazma püşt ü pâ bilmezmiş ögretdüm
Olup rû-mâl-ı iksîr-i gubâr-ı dergeh-i hünkâr
Hele bî-çâre Neyyir kîmyâ bilmezmiş ögretdüm
Varup deryûze-i ihsânun itsün mihr ü mâh-âsâ
Der-i devlet-me’âbun bu gedâ bilmezmiş ögretdüm
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 513-514).
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nigâhı iltifât-ı âşinâ bilmezmiş ögretdüm
Eline tîg virdüm merhabâ bilmezmiş ögretdüm
Niyâz ile ulûm-ı nâzı kıldum gûyiyâ ta‘lîm
O âşûb-ı felek resm-i cefâ bilmezmiş ögretdüm
Olup dîvâne vü üftâde bir şûh-ı sitem-kâra
Ser-i şûrîdemüz seng-i belâ bilmezmiş ögretdüm
O rütbe lâgar-ı aşkam ki bir demde hayâl-âsâ
Delîl oldum reh-i yârı sabâ bilmezmiş ögretdüm
Yeniden dâglar ile eyledüm ser-tâ-kadem mecrûh
Dil-i sad-pâreye şimdi devâ bilmezmiş ögretdüm
Düşüp mestâne zülf-i müşk-bârın eylerem teşmîm
Dil-i ser-keşteye bûy-ı safâ bilmezmiş ögretdüm
Süvâr-ı hâme-i Şeb-dîz olupda Hüsrev-i tab‘um
Reh-i Şîrîn-i nazma püşt ü pâ bilmezmiş ögretdüm
Olup rû-mâl-ı iksîr-i gubâr-ı dergeh-i hünkâr
Hele bî-çâre Neyyir kîmyâ bilmezmiş ögretdüm
Varup deryûze-i ihsânun itsün mihr ü mâh-âsâ
Der-i devlet-me’âbun bu gedâ bilmezmiş ögretdüm
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 513-514).
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nigâhı iltifât-ı âşinâ bilmezmiş ögretdüm
Eline tîg virdüm merhabâ bilmezmiş ögretdüm
Niyâz ile ulûm-ı nâzı kıldum gûyiyâ ta‘lîm
O âşûb-ı felek resm-i cefâ bilmezmiş ögretdüm
Olup dîvâne vü üftâde bir şûh-ı sitem-kâra
Ser-i şûrîdemüz seng-i belâ bilmezmiş ögretdüm
O rütbe lâgar-ı aşkam ki bir demde hayâl-âsâ
Delîl oldum reh-i yârı sabâ bilmezmiş ögretdüm
Yeniden dâglar ile eyledüm ser-tâ-kadem mecrûh
Dil-i sad-pâreye şimdi devâ bilmezmiş ögretdüm
Düşüp mestâne zülf-i müşk-bârın eylerem teşmîm
Dil-i ser-keşteye bûy-ı safâ bilmezmiş ögretdüm
Süvâr-ı hâme-i Şeb-dîz olupda Hüsrev-i tab‘um
Reh-i Şîrîn-i nazma püşt ü pâ bilmezmiş ögretdüm
Olup rû-mâl-ı iksîr-i gubâr-ı dergeh-i hünkâr
Hele bî-çâre Neyyir kîmyâ bilmezmiş ögretdüm
Varup deryûze-i ihsânun itsün mihr ü mâh-âsâ
Der-i devlet-me’âbun bu gedâ bilmezmiş ögretdüm
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 513-514).
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Meslek | Görüntüle |
11 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Avanzâde Mehmet Süleyman | d. 1871 - ö. 1922 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Mukadder Gemici | d. 18 Ekim 1974 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÜSKÜDÂRÎ, AHMED | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |